Matthias Depoorter

Expo: Nelly Degouy (1910-1979), een vergeten grafica?

Matthias Depoorter Matthias Depoorter is recensent Expo.

Sint-Niklaas haalt een obscure grafica van onder het stof (***).

Sint-Niklaas haalt een obscure grafica van onder het stof (***).

Kleingrafiek

Nelly Degouy (1910-1979) ging vorige eeuw aan de slag met burijnen en een vergrootglas waarmee ze in een hoekje van haar huis houtgravures sneed. Ze vervaardigde werkjes met een commerciële inslag: zogenaamde “kleingrafiek”. Klein van afmetingen en klein van thematiek. In het Internationaal Exlibriscentrum in Sint-Niklaas belicht men haar goeddeels vergeten werk met een compacte expo.

Ex-libris

Opmerkelijk zijn de ex-librissen, of prentjes die in boeken verwerkt worden als eigendomsmerk. Een spin, een egel of andere figuurtjes vergezeld van de naam van de eigenaar, Degouy bedacht er talloze. Voor de teksten kreeg ze vaak de kalligrafische hulp van haar man Désiré Acket, eveneens een beroepskunstenaar en maker van gravures. Samen zaten ze bij het raam en maakten ontwerpen of sneden om beurten hun ontwerp in het hout. Op de expo toont men enkele van die originele pentekeningen.

Alles gebeurde in opdracht waardoor de artistieke vrijheid wat beknot werd. In een ver verleden, toen men bijna uitsluitend op bestelling werkte, zorgde dat gegeven niet per definitie voor minder geïnspireerde werken. Ook Degouy leek zich daar niet veel van aan te trekken. Het was eerder het genre van de kleingrafiek zelf dat de artistieke mogelijkheden gevoelig beperkte.

Nelly Degouy schilderde ook. Een symbolistisch werkje uit haar beginjaren verraadt talent. Voor een potloodtekening ging ze dan weer bij de heldere lijn en het classicisme van Jean-Auguste-Dominique Ingres te rade. Nu en dan zette ze een afgewerkte ex-libris aan in kleur: een uniek exemplaar voor een goede vriend. Nieuwjaars- en geboortekaarten werden aan de lopende band geproduceerd.

Ook al zegt de naam Nelly Degouy ons niet veel, toch kwam de schoolgaande jeugd zeer vaak met haar oeuvre in aanraking. Velen hebben tijdens hun schooltijd grafiek van de Antwerpse beduimeld. Ze oogstte succes met boekillustraties. Verplichte lectuur zoals Le Grand Meaulnes van Alain-Fournier werd door haar van een boekomslag voorzien. Of de alom bekende Liederenkrans.

Met haar inlevingsvermogen en delicate stijl ontwierp ze prentjes in plakboeken. Verhalen in Zonneland en Zonnekind kregen suggestieve beelden. Vandaag zou Nelly Degouy een veelbesproken illustratrice van strips en kinderliteratuur geweest zijn.

Toegepaste kunst

De Vlaamse houtsnijkunst werd aan het begin van de 20e eeuw wakker geschud door “De Vijf”, waaronder Frans Masereel (1889-1972). Degouy behoort tot de generatie die net na 1900 geboren is. Men noemt hen kleine meesters. Degouy bezondigde zich zelden aan de schone kunsten. Haar spaarzame vrije grafiek wijst niettemin op een talent voor het serieuzere werk.

Ze maakte al eens een houtsnede in expressionistische stijl waarmee ze de mode volgde. Maar over het algemeen zijn de actuele vorderingen in de schone kunsten niet of nauwelijks in haar oeuvre terug te vinden – alsof kleingrafiek zich in een tijdsvacuüm afspeelt. Op foto’s verraden haar ogen pit en karakter, maar desondanks verkoos ze ongevaarlijke gelegenheidsgrafiek boven kunst die uit noodzaak ontstaat. Beroepskunstenaars hebben het financieel nooit makkelijk gehad. Vrouwelijke beroepskunstenaars al helemaal niet.

Nelly Degouy (1910-1979), een vergeten grafica?
Tot 11/12
Internationaal Exlibriscentrum
Sint-Niklaas

Matthias Depoorter

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content