‘Een gruwelijke situatie’

Elke dag moet de overheid geld lenen om de Belgische machine aan de praat te houden.

Nog nooit ging in de Wetstraat een politicus dood aan een overdosis onnozelheid. En dus blijft ook de federale regering van lopende zaken geheel haar komische zelf.

Terwijl de keur van ’s lands diplomatie zich inspant om van het Belgische EU-voorzitterschap ten minste een succès d’estime te maken, bakkeleide de federale regering wekenlang over de kleur van onze nieuwe nummerplaten. De door verkeersdeskundigen aangeprezen geel-zwarte kleurencombinatie stootte op het non van de Franstalige vicepremiers Laurette Onkelinx (PS) en Joëlle Milquet (CDH) wegens ‘al te Vlaams’. Het zou en het moest de traditionele nummerplaat blijven, met rode letters en cijfers op een wit veld. En zo geschiedde.

Alweer een Vlaamse aanval op het voortbestaan van België met succes afgeslagen. Het gaf het nationale defilé van 21 juli meteen een triomfantelijker air dan gewoonlijk.

Met deze Laurette Onkelinx en Joëlle Milquet en hun partijen moet preformateur Elio Di Rupo, van dichtbij geschaduwd door Bart De Wever, over de vorming van een federale regering onderhandelen.
Die regering moet de gewesten en gemeenschappen, maar ook de gemeenten en provincies overtuigen om een budgettaire snoeibeurt van maar liefst 25 miljard euro – 1000 miljard in oude frank – door te voeren, en dat tegen 2015.

Bij ongewijzigd beleid immers kampt het federale koninkrijk tegen 2014 met een tekort van 24,3 miljard euro. Dat berekende de commissie die de federale begroting opvolgt. Een begrotingsspecialist had het over ‘een gruwelijke situatie’.
Behalve het pijnlijke snijwerk in de staatsfinanciën moet die federale coalitie, welke ook haar samenstelling, nog eens een grondwetshervorming doorvoeren, met als sluitpin de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. Daarom voorspellen sommigen nu al dat Yves Leterme langer premier in lopende zaken zal zijn dan premier in gewone dienst.

Preformateur Di Rupo lijkt ervan overtuigd dat het snoeiwerk in de begroting helemaal los staat van een staatshervorming. Het eerste probleem bespreekt hij met socialisten, christendemocraten en de Vlaams-nationalisten van de N-VA, de partijen met wie hij een federale regering hoopt te kunnen vormen. Voor de staatshervorming heeft hij een tweederdemeerderheid nodig. Om die te leveren meent hij zich verzekerd van de externe steun van de milieupartijen, Ecolo en Groen!

Doordat hij de nochtans communautair geladen begrotingsgruwel gescheiden houdt van de noodzakelijke staatshervorming, maakt Elio Di Rupo geen schijn van een kans. Zijn feitelijke alliantie met Joëlle Milquet, van wie de bestuurlijke onbekwaamheid met de dag pijnlijker wordt, en de aanwezigheid van Ecolo – Groen! speelt in deze geen rol van betekenis – zorgen ervoor dat elke poging tot staatshervorming gedoemd is te mislukken.

Na acht jaar in fantasialand met Paars, wordt nu al sinds de zomer van 2007 getracht een werkbare federale regering overeind te helpen. Intussen is de Belgische overheidsschuld opnieuw gestegen tot boven de 100 procent van het bruto binnenlands product.

In afwachting dat een nieuwe regering haar saneringswerk inzet, moet de federale overheid elke dag opnieuw de geldmarkt op en nieuwe schulden aangaan om de Belgische machine aan de praat te houden. Zo steeg de staatsschuld tussen 1 januari en 31 maart alleen al met 16,3 miljard euro.

Terwijl in Wallonië met de hulp van grotendeels gefingeerde statistieken potemkindorpen worden opgetrokken, is Vlaanderen aan het verarmen. Een op de tien Vlamingen leeft nu al onder de armoedegrens. Voor hen garandeert de Belgische verzorgingsstaat geen verzorging meer.

De Franstalige partijen lijken niet te beseffen dat hun verzet tegen een staatshervorming en een doorgedreven hervorming – lees: splitsing – van de sociale zekerheid die de gemeenschappen moet responsabiliseren, het laatste middel is om het sociale systeem te redden en een vorm van solidariteit te behouden.

Slechts enkele Waalse regionalisten binnen de PS hebben in de gaten dat de onderneming van Elio Di Rupo een ultieme kans is om tot een federaal compromis te komen.

Want in het geval van een mislukking blijft er weinig anders over dan de Staten-Generaal samen te roepen – een suggestie die PS’er Philippe Moureaux al in het najaar 1991 opperde.
Het politieke geduld botst stilaan op de drang tot zelfbehoud.

(Rik Van Cauwelaert)