Vooral vanaf zestigjarige leeftijd worden we conservatiever.
Vooral vanaf zestigjarige leeftijd worden we conservatiever. Persoonlijkheidsveranderingen zouden aan de basis van deze trend liggen.
Dat jonge mensen vaak links en progressief zijn, wisten we al langer dan vandaag. Dat ouderen meestal minder open staan voor veranderingen en vernieuwingen, was ook al bekend. Toch zijn de onderzoekers van de vakgroep Ontwikkelings-, Persoonlijkheids- en Sociale psychologie van de UGent met een nieuw onderzoek volop in deze materie gedoken om de verschuiving te verklaren.
Enkele duizenden Vlamingen tussen 15 en 89 jaar werden door de vakgroep ondervraagd over opvattingen omtrent orde en tucht en het onvoorwaardelijk volgen van leiders. Ook werden vragen gesteld over de traditionele moraal zoals ‘van werken word je een beter mens’ en ‘verandering is altijd slecht’.
Na het te verwachten resultaat – ouderen zijn conservatiever dan jongeren – volgde een opmerkelijker conclusie: conservatieve ouderen kunnen beter omgaan met tegenslagen. Het overlijden van bijvoorbeeld een partner of van een huisdier slaat hen minder uit het lood dan hun progressievere leeftijdsgenoten. ‘Conservatieve mensen lijken minder vatbaar te zijn voor negatieve situaties dan mensen die open staan’, zegt professor Alain Van Hiel, die het onderzoek leidde. Behoudsgezindheid lijkt dus een soort buffer tegen de negatieve effecten van stressopwekkende gebeurtenissen.
Ook de waarde die ouderen aan tradities hechten, terwijl jongeren zich daar juist tegen afzetten, kan aan de hand van dit onderzoek verklaard worden. ‘Traditionele opvattingen blijken te helpen om het leven betekenisvol samen te vatten, omdat ze zorgen voor een ‘wij-gevoel’ en nestwarmte’, zegt de professor. ‘Zeker in de laatste fase van hun leven zien mensen zichzelf vaak als participant van een cultuur’. Na hun dood blijven de tradities waarvan oudere mensen deel uitmaken immers voortbestaan en daardoor leeft de overledene toch nog een beetje voort.
De vergrijzing van de samenleving kan volgens de onderzoekers gevolgen hebben voor de verkiezingen. Ze menen dat wanneer het aantal ouderen stijgt, ook het aantal mensen met conservatieve opvattingen stijgt. Volgens professor Van Hiel zullen partijen die erin slagen te appelleren aan ‘waarden en normen’ de oudere kiezer het gemakkelijkst kunnen overtuigen.
Ielse Broeksteeg
