De onderhandelaars op de klimaattop die eind november doorgaat in Parijs, moeten ook rekening houden met de schade die al is aangericht. De regering van de eilandengroep Kiribati heeft al land gekocht in Fiji om haar inwoners in veiligheid te brengen.
In de aanloop naar de klimaattop in Parijs regent het initiatieven die willen aanzetten tot actie rond de uitstoot van broeikasgassen. Sommige daarvan zijn zelfs behoorlijk succesvol: de voorbije weken beloofden zo’n 2000 mensen en 400 organisaties om niet meer te investeren in bedrijven die fossiele brandstoffen produceren. Belangrijker is dat landen reageren op de wijziging in het klimaatbeleid die ontstond na de mislukte onderhandelingen van 2009. Eerder dan vruchteloos een akkoord proberen te vinden over verplichte inperkingen van de uitstoot van broeikasgassen, werd de landen dit keer gevraagd om tegen oktober te laten weten wat ze zélf willen doen.
Het Clean Power Plan waarmee de VS in augustus uitpakten, kan de CO2-uitstoot van elektriciteitscentrales tegen 2030 met 870 miljoen ton reduceren. Dat zou een derde minder zijn dan het niveau van 2005, en zou ongeveer hetzelfde effect hebben als 166 miljoen wagens van de weg halen. China kondigde al aan dat zijn uitstoot zal beginnen te dalen vanaf 2030, en in 2017 lanceren de Chinezen een nationaal systeem voor emissiehandel. Brazilië beloofde zijn uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 te verminderen met 43% ten opzichte van het niveau van 2005.
Toch zijn die beloftes minder indrukwekkend dan ze ogen. De VS hebben het grootste deel van hun nieuwe doelstelling al bereikt. In China zal de uitstoot vanzelf dalen, omdat de economie er overschakelt van industrie op diensten. De onderhandelaars in Parijs moeten vooral beseffen dat de wereld nú al lijdt onder de effecten van de klimaatopwarming. De wereldwijde CO2-uitstoot was in 2012 liefst 58% hoger dan in 1990.
Het internationale klimaatbeleid moet voorkomen dat de opwarming van de aarde tegen het einde van deze eeuw niet groter wordt dan twee extra graden. Het zijn de oceanen die bijna al die extra warmte opnemen. Het arctische zomerijs is de voorbije vier decennia al met 40% afgenomen. De walrussen rustten en aten vroeger op het ijs, maar moeten daarvoor nu aan land vluchten. Bij Point Lay in Alaska werden ze recent nog met 35.000 tegelijk gespot. Het smeltende ijs, en het feit dat warmer water een groter volume heeft, zorgt ook voor een hoger zeeniveau. Dat is al 20 centimeter gestegen sinds 1880 en daar kan tegen 2100 nog een meter bijkomen. Dat bedreigt lagergelegen eilanden en vlakke landen. De regering van Kiribati, een tropische eilandengroep in de Stille Oceaan, heeft land gekocht in Fiji om haar inwoners in geval van overstroming naartoe te brengen. Giza Gaspar Martins, een Angolese diplomaat die op de top spreekt in naam van de armste landen van de wereld, stelt dat net zij het kwetsbaarst zijn voor de effecten van een opwarmende planeet.
Het grootste twistpunt in de wereldwijde klimaatonderhandelingen blijft wie de vermindering van de uitstoot moet betalen. Nu al lopen de gemoederen hoog op over hoe elk jaar 90 miljard euro moet worden gevonden voor het klimaatfonds dat vanaf 2020 de armste landen, die weinig schuld hebben aan de opwarming van de aarde, zal compenseren. ‘Er moet dringend actie worden ondernomen’, zegt Christiana Figueres, de Costa Ricaanse diplomate die de onderhandelingen zal leiden. ‘We gaan niet zorgzaam genoeg met de planeet om.’
© The Economist
Het grootste twistpunt in de klimaatgesprekken blijft wie de vermindering van de uitstoot moet betalen.
