Hubert van Humbeeck

Israël moet kiezen

Als Israël niet uitkijkt, verliest het al zijn bondgenoten in de regio. Dat baart niet alleen Israëliërs zorgen.

De Arabische Lente heeft gevolgen die niet direct werden verwacht. Zo wappert er, bijvoorbeeld, meer dan dertig jaar na de akkoorden van Camp David geen Israëlische vlag meer in Caïro. De Israëlische ambassade in Egypte werd aangevallen en geplunderd. Het ambassadepersoneel werd met militaire vliegtuigen opgehaald in een operatie die Israëliërs herinnerde aan de onzalige dagen die volgden op de val van de sjah in Iran.

Het incident staat niet op zichzelf. Enkele dagen tevoren stuurde de Turkse regering de Israëlische ambassadeur naar huis. De regering van premier Benjamin Netanyahu weigert om spijt te betuigen voor de dood van negen Turken tijdens een Israëlische raid op een konvooi met hulpgoederen voor Gaza. Een rapport van de Verenigde Naties zegt dat Israël het recht heeft om de toegang tot de Gazastrook te blokkeren omdat het van daaruit met raketten wordt bestookt. Maar het zegt ook dat er bij de actie tegen het konvooi met hulpgoederen te veel onnodig geweld werd gebruikt en dat het land zich daarvoor bij Turkije moet verontschuldigen.

De spanning tussen Israël en zijn belangrijkste bondgenoten in de regio baart zorgen. Tot de val van Hosni Mubarak stond Egypte zo goed en zo kwaad als dat ging garant voor de veiligheid in de Sinaï. Twee jaar geleden nog bemiddelde Turkije tussen de Israëlische regering en de Syrische president Bashar Al-Assad. Vandaag beschuldigt de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan Israël van ‘staatsterrorisme’ en dreigt hij ermee om alle banden met het land te verbreken. Dat zou Israël niet alleen politiek maar ook economisch pijn doen, en bijzonder breed heeft het land het zo al niet.

Israël wijt de ontwikkeling aan de groeiende invloed van islamisten in de regio. Aanhangers van de harde lijn in Jeruzalem houden vol dat er in de Arabische wereld geen sprake is van democratisering, maar van islamisering. Zeker de kring rond de extremistische minister van Buitenlandse Zaken Avigdor Lieberman weigert om te buigen. In Turkije staat de gematigd islamistische partij van premier Erdogan ijzersterk. Het land wil zeker nauwere banden met de moslimwereld, maar de kans is klein dat het daarvoor zijn bevoorrechte relatie met de VS op het spel zet. In het politieke onzekere Egypte distantieerden islamisten zich snel van de incidenten bij de Israëlische ambassade.

Critici van de regering in Jeruzalem vinden dat hun land niet erg verstandig handelt. Zij hebben het idee dat Israël sneller op de ontwikkelingen in de Arabische wereld had moeten inspelen door de dialoog met de Palestijnen te hervatten. Als de Verenigde Naties volgende week over lidmaatschap van de Palestijnse Autoriteit stemmen, zal blijken hoe eenzaam Israël is in de wereld. Het land bewijst zichzelf geen dienst als het de gebeurtenissen in Caïro alleen aan een opstoot van islamisme toeschrijft. Er speelt zeker evenveel woede over de voortdurende bezetting van Palestijns gebied.

Het helpt Israël niet dat het zo goed opschoot met een dictator als Mubarak. Er komt nu beweging in de regio, waarop met veel politieke wijsheid moet worden gereageerd. Er doen zich kansen voor die zich niet snel zullen herhalen. Als Israël dat niet snapt, dreigt het aan de verkeerde kant van de geschiedenis terecht te komen.

Hubert van Humbeeck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content