Dood van een makelaar in terreur

De uitschakeling van Osama Bin Laden, de Saudische makelaar in terreur, is de zoveelste aflevering van The Great Game, het bloedige spel om de controle van Centraal-Azië.

Het kan nauwelijks toeval zijn dat Osama aan zijn einde kwam uitgerekend in Abbottabad, vernoemd naar een van de 19e-eeuwse Engelse spelers van het grote spel, legerofficier James Abbott.

Abbottabad, waar rijkere Pakistani’s graag verpozen, is gelegen in het hart van de regio waar de taliban, Pakistaanse, Amerikaanse, Russische, Indiase en zelfs Chinese agenten elkaar partij geven. In een van de buitenwijken van de stad staat de nu vervallen residentie van de vader van de schrijver en dichter Rudyard Kipling, die in zijn avonturenroman Kim The Great Game heeft beschreven.

Osama Bin Laden had in Abbottabad een eigen versterkte burcht opgetrokken. Het bracht hem geen baat. Want net als zijn voorgangers Abu Nidal en Carlos had Osama Bin Laden uitgediend. Abu Nidal werd in Bagdad omgelegd door agenten van Saddam Hussein. Jakhals Carlos werd in Sudan aan de Fransen verkocht en zit nu levenslang in de gevangenis van Clairvaux.

Het was bijgevolg wachten tot Osama Bin Laden door de verschillende partijen die hem tot dan beschermden en steunden verhandelbaar werd. Voor tal van regimes in het Midden-Oosten was hij niet langer bruikbaar. Enkelen van zijn gewezen schutsheren, zoals Khaddafi in Libië en Assad in Syrië, zitten momenteel zelf in nauwe schoentjes. Want de Arabische jongeren, geleerd door de opeenvolgende Arab Human Development Reports, keren zich niet langer tegen het Westen maar tegen de lokale potentaten die de voorbije decennia de economische puinhopen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika hebben aangericht.

Zelfs voor de taliban, die in Afghanistan discreet aansturen op onderhandelingen met de Verenigde Staten, was Al-Qaeda veeleer een lastpost geworden. Bin Ladens bescherming vergde bovendien een bovenmaatse inzet van middelen en manschappen.
Dat het Pakistaanse regime, laat staan de lokale geheime dienst, niet wist dat Bin Laden en zijn gevolg zich mogelijk al sinds 2005 schuilhielden in Abbottabad, op goed 70 kilometer van de hoofdstad Islamabad, is erg onwaarschijnlijk.

De stad, waar een militaire academie is gevestigd, krioelt van topmilitairen en agenten van de Pakistaanse geheime dienst ISI. Bovendien zijn in de regio, vlakbij de strategische Khyber-pas naar Afghanistan, tal van terreurfacties actief.

De Indiase geheime diensten wijzen al jaren op het dubbelzinnige optreden van de opeenvolgende Pakistaanse regimes. Kopstukken van ISI onderhouden banden met het met de Taliban gelieerde Haqqani-netwerk dat financiële steun geniet van Al Qaida.

Sinds de moordende Al Qaeda-aanslag van 11 september 2001 op het World Trade Center in New York kwamen in Pakistan alleen al ruim 10.000 mensen om als gevolg van allerhande terreuracties.

Voor het regime van de Pakistaanse president Asif Ali Zardari komen de raid op Abbottabad en de uitschakeling van Osama Bin Laden ook als een waarschuwing. Want het land is niet alleen een trefplaats voor makelaars in terreur als Bin Laden. In de Verenigde Staten kijken ze ook met enige ongerustheid naar de nauwe samenwerking tussen Pakistan en China dat toegang zoekt tot de Indische Oceaan – de aloude inzet van The Great Game – om zich op die manier van de aanvoer van Arabische olie te verzekeren.

De Chinezen investeren daarom massaal in Pakistan. Zo financieren ze niet alleen de werken aan de Karakoram Highway, die langs Abbottabad passeert en die de Sinkiang-regio in China verbindt met Peshawar en Islamabad. De Chinezen investeren ook voluit in de diepzeehaven van Gwadar.

De Chinese president Hu Jintao kwam persoonlijk naar Islamabad om met de Pakistaanse regering een contract te bespreken voor de aanleg van een spoorlijn die Gwadar rechtstreeks moet verbinden met Kashgar in Sinkiang.

Vooral in India, verwikkeld in een oplopende economische concurrentiestrijd met China, worden die manoeuvres met toenemende ongerustheid bekeken. Terwijl terreurspecialisten om dezelfde reden grote aandacht hebben voor de recente gewapende confrontaties tussen de islamitische Oeigoeren, en de Han-Chinezen in Kashgar. Want in Centraal-Azië schuilen achter elke terreurgroep economische belangen.

Osama Bin Laden mag dan uitgeschakeld zijn, The Great Game gaat gewoon door.