Een verzorgingsstaat voor banken

10 miljard euro wegsaneren is geen zaak voor teerhartigen.

Het heeft nu lang genoeg geduurd. Federaal minister van Buitenlandse Zaken Steven Vanackere wil haast maken met de regeringsformatie. Het sociaaleconomische akkoord dat de zes overblijvende partijen rond formateur Elio Di Rupo nog moeten sluiten – met daarin ook de gigantische besparing van 10 miljard euro voor de begroting 2012 – kan, zo zegt Vanackere, snel worden afgerond en op enkele A4’tjes worden neergeschreven.

Het optimisme van minister Vanackere is opmerkelijk. Want de afgelopen maanden kwamen de regeringsonderhandelaars, na ruim een jaar onderhandelen, erg moeizaam tot akkoorden over de splitsing van de kieskring en het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde, en over de ingewikkelde verbouwing van de bijzondere financieringswet en de overdracht van bevoegdheden naar de gewesten.

Maar een aantal van die akkoorden, en zeker het vergelijk over de bijzondere financieringswet en de bevoegdheidsoverdracht, wordt pas in een afgelijnde vorm gegoten wanneer er duidelijkheid bestaat over de begrotingsmanoeuvres en de daarin passende sanering. Die vormen immers de sluitpin van het toekomstige regeerakkoord.

En het is net omdat hij weinig fiducie had in het vermogen van de groene partijen om een doortastende sanering door te voeren dat Open VLD-voorzitter Alexander De Croo eiste dat Groen! en Ecolo aan de kant zouden worden gelaten. Het wegsaneren van 10 miljard euro in minder dan een jaar tijd is immers geen zaak voor teerhartigen.

Overigens moet de volgende regering in totaal 22 miljard euro gaan besparen om in 2015 de federale begroting in evenwicht te krijgen – een dwingende eis van Europa. Hoe minister Vanackere die sanering van een onuitgegeven omvang op enkele A4’tjes denkt te krijgen, blijft een raadsel.

Sinds Di Rupo eerder dit jaar zijn wel erge vage besparingsvoorstellen formuleerde, is de Belgische situatie geen klein beetje veranderd. Al was het maar omdat de federale regering intussen voor de tweede keer haar schouders zette onder het alweer wankelende Dexia.

In Europese kringen wordt, volgens The Guardian, gerekend dat België na Dexia ook andere financiële instellingen zal moeten bijspringen.

Het recentste bankdebacle heeft ervoor gezorgd dat het federale koninkrijk op de internationale geldmarkt een hogere rente betaalt. Zo’n feitelijke verlaging van de internationale kredietwaardigheid van België komt dan weer neer op een versmalling van de marge waarbinnen kan worden bespaard.

Volgend weekend moet de Europese Raad zich buigen over een grootscheeps reddingsplan voor de eurozone. Want alleen een massieve geldmuur kan de eurozone en de rest van de wereld beschermen tegen de Zuid-Europese schuldepidemie, meent de Amerikaanse minister van Financiën, Timothy Geithner. Het Europese noodfonds dat eerder dit jaar in het leven werd geroepen om het hoofd te bieden aan de schuldencrisis moet daarom tot minstens 2000 miljard euro worden verhoogd, zo berekenden financiële analisten.

De Fransen stelden voor om het ESFS-noodfonds om te vormen tot een heuse bank die met geld dat wordt geleend bij de Europese Centrale Bank eigen obligaties kan uitgeven. Wat feitelijk neerkomt op het aanzwengelen van de Europese geldpers en het collectiviseren van de staatsschulden.

In het huidige Europese noodfonds van 450 miljard euro staat België voor 24,5 miljard euro garant. Als dat steunfonds wordt opgetrokken tot 2000 miljard euro – wat neerkomt op ruim een verviervoudiging – stijgt ook de Belgische garantie navenant. Wat allicht een nieuwe downgrade van België tot gevolg zal hebben, want het land kan het zich niet veroorloven garant te staan voor dergelijke bedragen.

En als het dan nog fout loopt met dat opgepompte Europese noodfonds durft niemand aan de economische consequenties te denken. De terughoudendheid die de Duitsers en de Nederlanders aan de dag leggen is dan ook volkomen begrijpelijk.

Maar nu al zal de volgende federale regering, gedwongen door de Europese begrotingsorthodoxie, moeten snoeien in de sociale zekerheid. Op die manier glijdt België samen met de rest van de Europese Unie steeds verder weg van het oude welvaartsmodel naar een verzorgingsstaat voor banken.

Rik Van Cauwelaert