Koen Meulenaere
Koen Meulenaere Van 1991 tot 2012 de satiricus van Knack

Dit weekend wordt in Augusta National Golf Club in Georgia (VS) de Masters gespeeld, het eerste major-toernooi van het seizoen. Tiger Woods gaat op jacht naar nieuwe records.

Drie keer was Tiger Woods al de beste op de Masters. In 2002, 2001, en 1997, het jaar van zijn grote doorbraak. Toen was hij met zijn 21 de jongste Masters-winnaar ooit, en de eerste zwarte speler die een major-toernooi kon winnen, uitgerekend in het oerconservatieve blanke golfmilieu van Georgia.

Om het recordaantal overwinningen in Augusta te verbeteren, heeft Woods nog werk voor de boeg. Jack Nicklaus, vooralsnog de grootste aller tijden, won er zes. En eindigde liefst zestien keer in de topvijf, dat is uiteraard ongeëvenaard en wellicht zelfs ongenaakbaar. Maar… niemand won ooit drie keer op rij de Masters, ook ‘Golden Bear’ Nicklaus niet. Woods kan dus de eerste worden met drie opeenvolgende groene jasjes, meer motivatie heeft hij niet nodig. Een ander zou het bijvoorbeeld doen voor het geld. Of een zonderling zelfs voor de eer, maar dat is voor Woods van geen belang meer. Hij is op zijn 27e al lang multimiljardair in franken en binnenkort wellicht ook in dollars, en hij loopt krom van de eer waaronder hij wordt bedolven. De enige uitdaging voor mannen die zo goed zijn, is recordjacht.

Nu is golf een sport van duizenden records. Alles is gedurende jaren opgemeten en nageteld, je kunt het zo gek niet bedenken of er is een rangschikking van. In vele daarvan prijkt Woods nu al op kop, maar in de belangrijkste staan de records zo scherp dat ook de beste er zijn tanden op stuk dreigt te bijten. Hét record der records is natuurlijk het aantal overwinningen in de vier majors: Masters, US Open, British Open en US PGA. Met achttien ligt Jack Nicklaus nog altijd een boulevard voor op Woods, die aan acht is.

Op twee staat Walter Hagen met elf. Walter was een van de meest excentrieke golfers uit de geschiedenis. Hij was het die ooit zei: ‘Geef me een man met grote handen, grote voeten, en geen gram verstand, en ik maak een topgolfer van hem.’ In het interbellum maakte Walter met gesmaakte demonstraties het golf populair in de hele VS. Wie met hem op tournee ging, beleefde één groot feest, want Walter keek niet op een dollar, vooral niet als die in de zak van iemand anders stak. Over hem schreven golfhistorici: ‘Mochten er in die jaren creditcards hebben bestaan, American Express was aan Walter failliet gegaan.’

Naast die frivole levensstijl beschikte Hagen wel over een weergaloze techniek en een ijzeren zelfvertrouwen. Men beweerde dat hij zich nog kon ontspannen als hij op een hete kachel zat. ‘Soms kreeg je de indruk dat Walter het spel had uitgevonden’, wist een van zijn tijdgenoten, ‘en zelf was hij de eerste om die indruk te bevestigen.’ Nicklaus en Hagen zijn de grootste twee uit het golf. Voorlopig toch.

VOOR HET SLAPENGAAN

Op de derde plaats in de majors-ranglijst prijken Ben Hogan en Gary Player met negen overwinningen, en op vijf staan de twee TW’s, Tiger Woods en Tom Watson, met acht. Woods wil dit seizoen minimaal Hogan en Player voorbij, dat betekent twee majors winnen, en Walter Hagen wil hij ten laatste eind 2004 achter zich hebben. Om dan de ultieme sprint in te zetten naar Nicklaus. Die achttien majors vormen al een obsessie van toen de kleine Tiger nog in de wieg lag. Dat komt omdat zijn vader Earl hem voor het slapengaan niet kwam voorlezen van Ben of Yogi Bear, maar telkens weer van de Golden Bear en zijn sportieve successen. Op de kinderkamer van Woods hingen de achttien majors van Nicklaus tegen de muur gespijkerd, met de datum en de score erbij.

Woods kent ze uit het blote hoofd. Meer nog dan de Grand Slam is dát het doel van zijn leven. Want de Grand Slam heeft hij eigenlijk al op zijn naam. Hij won in 2000 de US Open, de British Open en de US PGA, en in 2001 voegde hij daar de Masters aan toe: vier op een rij. Maar volgens puristen moet je die vier in één en hetzelfde seizoen winnen om van een zuivere Grand Slam te kunnen spreken.

Bobby Jones, samen met Cliff Roberts de stichter van Augusta en de Masters, deed het in 1930, maar dan bij de amateurs. De Masters bestonden toen nog niet, en aan de US PGA mocht Jones als amateur niet deelnemen. De vier van Jones waren de US Open (profs en amateurs samen), de US Amateur Championship, de British Open (profs en amateurs samen) en de British Amateur Championships. Jones was een briljant student die diploma’s van ingenieur, rechten en Engelse literatuur behaalde. Golf was maar een tussendoortje. Toen hij er zich echt ging op toeleggen, won hij in acht jaar tijd liefst dertien majors bij de amateurs. Daarna ging hij films maken en stichtte hij Augusta en de Masters, die voor het eerst in 1934 werden gehouden.

GOLDEN BERENJAAR VOOR WOODS

Qua geld kon er vorig jaar niemand aan Woods tippen. Zeven miljoen dollar prijzengeld, bijna dubbel zoveel als nummer twee op de lijst: Phil Mickelson. Voor Woods is het drinkgeld, het leeuwendeel van zijn fortuin haalt hij uit sponsoringcontracten. De belangrijkste twee zijn Nike en American Express, goed voor respectievelijk 40 en 30 miljoen dollar. Een deel daarvan gaat naar de Tiger Woods Foundation, die sportfaciliteiten aanbiedt aan gehandicapte kinderen. U moet er eens op letten: het zijn vooral de rijken die aan goede werken doen.

Ook qua sportief succes kwam er in 2002 niemand in de buurt van Woods. Hij nam deel aan achttien officiële toernooien, won er zes en eindigde negen keer in de topdrie. Dat doet niemand van het huidige circuit hem na. Woods won onder meer de Masters en de US Open, de eerste twee majors van het seizoen. Daarmee leek hij op weg naar een echte Grand Slam, maar de wind en de regen van het Schotse Muirfield kregen hem klein in de British Open. Eén rondje van 81 op de derde dag, het allerslechtste uit zijn hele loopbaan, en Woods mocht het vergeten. De Zuid-Afrikaan Ernie Els won. Nicklaus is het ook ooit overkomen in de British, in 1981: 83 slagen alstublieft. Waarna de BBC-commentator laconiek opmerkte: ‘Mijn hele leven droom ik er al van om eens een rondje te spelen als Jack Nicklaus. Vandaag is die droom uitgekomen.’

Vanzelfsprekend bleef Woods, nog altijd maar 27, zonder enige discussie nummer één van de wereld. De enige andere golfer die de voorbije vijf jaar de wereldranglijst even kon aanvoeren was David Duval. Woods werd ook voor de vierde keer op rij door het gild der golfchroniqueurs, samen met koolputters een van de meest onderschatte beroepsgroepen ter wereld, onderscheiden als beste golfer van het jaar.

En dat niemand drome: Tiger wil nóg beter doen dit jaar en hij is goed op weg. Door een operatie aan de knie in december miste hij de eerste vijf weken van het nieuwe seizoen, maar ondertussen won hij drie van de vier toernooien waaraan hij deelnam. Bij het ter perse gaan, is de uitslag van het Players Championship ons niet bekend, het kan dus ook al vier op vijf zijn geworden. Twee weken geleden kreeg iedereen nog een sensationele demonstratie op de Bay Hill Invitational, dat is in de club van Arnold Palmer. Woods won voor de vierde opeenvolgende keer. Het was geleden van 1930 dat nog iemand hetzelfde toernooi vier keer na elkaar kon winnen, toen was dat Gene Sarazen in de Miami Open.

En dan moet u weten dat Woods getroffen was door een voedselvergiftiging en tijdens de slotronde de bosjes moest induiken. Niet om daar zijn bal te gaan zoeken, reden waarom de meeste van zijn tegenstanders de bosjes induiken, maar om er te gaan overgeven. De avond voordien had zijn vriendin, de adembenemende Elin Nordegren, namelijk pasta klaargemaakt. En nu kunnen Zweedse vrouwen veel klaarmaken, maar geen pasta’s. Elin zelf werd naar het ziekenhuis gevoerd, Tiger weigerde: ‘Je weet wanneer je een ziekenhuis binnenstapt, maar niet wanneer je er weer buitenkomt.’

En dus haspelde hij in de stromende regen gewoon zijn slotrondje af, en won de Bay Hill met liefst elf strokes voorsprong op een kwartet dat ex-aequo tweede eindigde. Het was zijn 37e toernooizege, waarmee hij elfde staat in de rangschikking aller tijden. Woods propte nog maar eens 850.000 dollar in zijn uitpuilende zakken. In vier toernooien won hij dit jaar 2,8 miljoen dollar. Schrijf maar op: zonder ongelukken spelen ze op Augusta allemaal voor de tweede plaats.

VROUWEN, GELD EN GOLF

Alleen bij de vrouwen lijkt een equivalent van Tiger Woods te bestaan: de 32-jarige Zweedse Annika Sorenstam, die nadrukkelijk heerst over de LPGA-Tour (Ladies Professional Golfers Association). Vorig seizoen eindigde ze slechts in drie toernooien buiten de eerste tien, dat is sensationeel. Ze won dertien keer, vestigde niet minder dan twintig records, en won drie miljoen dollar aan prijzengeld. Vrouwelijke topgolfers hebben altijd goed hun kost verdiend. Jerilyn Britz vloog zelfs met haar eigen vliegtuig. Al meed ze de grote luchthavens, zo vertelde ze eens in een interview: ‘Ik doe alleen de kleintjes aan, waar ik via de radio kan waarschuwen: uit de weg iedereen, ik ga landen.’

Over vrouwen en golf zijn bibliotheken vol geschreven. Over vrouwelijke spelers, en meer nog over de vrouwen van mannelijke spelers. Want zij hebben het einde betekend van menige beloftevolle carrière. En niet alleen door het mismeesteren van pasta’s. Over Debbie Couples, de vrouw van Fred, heeft Knack te gepasten tijde bericht. Fred sloeg de waarschuwing in de wind en is sindsdien nergens meer. Kan van boven op de top nog geen bal meer in de Vesuvius tikken. De vrouw van Nick Faldo was ook zo een serpent. Toen Nick vroeg wat ze voor haar verjaardag wenste, was het antwoord: ‘Een echtscheiding.’

Gebroken huwelijken vormen een rode draad door deze sport met haar tijdrovende toerleven. Lee Trevino vertelde eens in tranen aan reporters: ‘Ik kan u verzekeren, mijne heren, dat het een grote schok is als je na achttien jaar terug thuiskomt en merkt dat je vrouw er vandoor is.’ Lee had het er wel een beetje naar gemaakt. Toen men hem op een keer vroeg waarom hij zijn vrouw nooit meebracht naar een toernooi, was zijn repliek: ‘Je neemt ook geen sandwich met hesp mee naar een banket.’

Dan Sikes, die als ex-advocaat evenveel van echtscheidingen als van golf kende, was het best geplaatst om de vinger op de wonde te leggen: ‘Als reïncarnatie bestaat, wil ik in een volgend leven terugkeren als de vrouw van een golfprof. Ze slaapt elke morgen tot tien uur en de enige belangrijke beslissing die ze tijdens een dag moet nemen, is of ze beneden gaat ontbijten of het op bed laat brengen.’

Als het op sterke uitspraken aankomt, doen vrouwelijke golfers trouwens niet onder voor hun mannelijke collega’s. De nummer één was ongetwijfeld JoAnne Carner. Toen ze dankzij een paar formidabele putts de Lady Keistone Open had gewonnen, riep ze op de slothuldiging: ‘Ik ga vanavond met mijn putter naar bed, mijn man kan op de sofa slapen.’ JoAnne was een godsgeschenk voor journalisten. Zei ooit over Nancy Lopez, dé ster van de jaren ’80 en ’90: ‘Het enige wat we tegen Nancy kunnen doen, is proberen haar contraceptiepillen te stelen.’

GEEN VROUWEN IN AUGUSTA

Annika Sorenstam was vorig seizoen hors catégorie en men verwacht dat ze dat zal blijven. Maar dé vrouw die in het golf voor de grootste commotie zorgt, is Martha Burk. Martha is voorzitster van de National Council of Women’s Organizations. Daar hoeft verder geen tekening bij. Martha voert een verbeten strijd tegen de Augusta National Golf Club omdat die nog steeds weigert vrouwelijke leden te aanvaarden. U weet wellicht dat op meerdere golfbanen lange tijd bordjes stonden: ‘ No dogs, no women‘. Alleen de meest progressieve leden durfden in het clubhouse wel eens opperen of de moderne tijden niet vereisten dat men dat verbod op honden zou laten vallen. Vrouwen op de baan, dat was in de ogen van de puriteinen vrágen om problemen. Bijvoorbeeld met het gras. Vrouwen in de club opnemen, was helemaal uit den boze.

In Augusta, waar ze tot twaalf jaar geleden ook geen zwarte leden wensten, en nu eigenlijk nog niet, woedt die discussie anno 2003 nog steeds. Niemand minder dan John Snow, voorzitter van de Amerikaanse spoorwegen en eind vorig jaar door George Bush aangesteld tot de nieuwe minister van Financiën, was een van de fanatiekste tegenstanders van het toelaten van vrouwen in Augusta. Toen hij minister werd, nam hij ontslag uit het bestuur, omdat een regeringslid zich bezwaarlijk schuldig kan maken aan discriminatie. In Augusta vonden velen dat Snow dan maar die ministerpost had moeten weigeren.

Onder druk van Burk en haar vrouwenbond hebben meerdere sponsors van de Masters afgehaakt, en ze waren dit jaar al niet zo happig, onder invloed van de kwakkelende economie en de oorlog in Irak. Pogingen van Martha om Tiger Woods voor haar kar te spannen, vingen bot. Woods bedankte er feestelijk voor om met een boycot van de Masters te dreigen, zoals Martha had gesuggereerd. Waarna Burk woedend fulmineerde: ‘Als anderen even passief waren gebleven als hij, was Woods nu caddie op Augusta.’

Dat was tegen Tigers zere been geschopt, want zelf geldt hij als een van dé boegbeelden van de strijd tegen discriminatie, meer bepaald van de zwarten door de blanken. Woods staat bekend om zijn multi-etnische afkomst. Zijn vader Earl is een Afro-Amerikaan met indiaans bloed in de aderen, zijn moeder Kultida Punsawad is een Thaise met Chinese roots. Om die combinatie te overtreffen, moet je al van zeer vreemden huize zijn. Vader en moeder Woods leerden elkaar kennen toen Earl tijdens de Vietnam-oorlog met verlof in Thailand was. Earl was luitenant-kolonel bij de Green Berets, en dankte zijn leven aan de tussenkomst van een Zuid-Vietnamese strijdmakker die Tiger werd genoemd. Vandaar de naam van Tiger Woods, wiens officiële voornaam Eldrick luidt. Vader Woods had voordien al twee zonen en een dochter uit zijn eerste huwelijk.

Nadat Lee Elder in 1974 de eerste zwarte speler was die op de Masters werd toegelaten, omdat hij voordien nu eenmaal het officieel PGA-toernooi van Monsanto had gewonnen, werd Woods in 1997 de eerste die in Augusta won, het groene jasje mocht aantrekken en het menu van het slotbanket mocht samenstellen. Tot ongenoegen van de fijnproevers in de club. Dat was 50 jaar nadat Jackie Robinson de eerste zwarte in het Amerikaanse prof-baseball werd, en 22 jaar nadat Arthur Ashe als eerste zwarte Wimbledon won. Symbolische gebeurtenissen voor de gelijkberechtiging van de Afro-Amerikanen, omdat ze een inbraak betekenden in voordien dure en bijna exclusief blanke sporttakken.

Dat gold zeker voor het golf, dat wordt geleid vanuit de country clubs waar meestal de plaatselijke blanke elite de plak zwaait. Het clubhouse is dé ontmoetingsplaats waar zaken bedisseld worden en politieke deals gefikst. Wie daar wordt buitengesloten, wordt ook in de maatschappij buitengesloten. Zwarten werden lange tijd louter aanvaard als caddie, nadien schoorvoetend als speler, en op vele plaatsen pas sinds kort als lid.

Het lijstje van golfers die baanbrekend werk hebben geleverd voor de zwarte ontvoogding bestaat eigenlijk uit vier gouden namen: in chronologische volgorde zijn dat Ted Rhodes, Charlie Sifford, Lee Elder en Tiger Woods. Ted Rhodes was de eerste zwarte profspeler die door de PGA werd aanvaard. Rhodes, die bij de Amerikaanse marine werkte, was een vriend van bokslegende Joe Louis, die hem persoonlijk sponsorde. In 1948 was Rhodes de eerste zwarte die deelnam aan de US Open. Charlie Sifford was de eerste zwarte die in de PGA een toernooi kon winnen: de Hartford Open in 1967. Sifford had meestal een kort sigaarstompje tussen de lippen. Toen men hem vroeg waarom, zei Charlie: ‘Omdat ze altijd de deur voor mijn neus dichtslaan.’

Lee Elder was zoals gezegd de eerste zwarte die aan de Masters mocht deelnemen, in 1975, en hij was in 1979 ook de eerste zwarte in het Amerikaanse Ryder-Cupteam. En Woods was de eerste zwarte die de Masters won, en nadien alle vier de majors.

VROUWEN GOLFEN MEE

De impliciete beschuldiging van steun aan discriminatie, in dit geval van de vrouwen, zinde Woods dus allerminst. Maar Martha Burk staat niet bepaald bekend om haar diplomatieke taal. Wij zullen de naam Tessa Vermeiren hier niet laten vallen, maar u begrijpt wat wij bedoelen. Burk kreeg in haar strijd de steun van, had iemand het anders verwacht, dominee Jesse Jackson. En van dominee Andras Pandy, zij het om andere redenen.

De komende dagen zijn er naar aanleiding van de Masters protestacties van vrouwencomités aangekondigd en met Martha op kop van de troepen zouden die wel eens woelig kunnen verlopen. Maar mannen uit Georgia zijn nog echte ‘ rednecks’: over hun dead body. Golf speel je met ‘ the guys‘. Augusta-voorzitter Hootie Johnson nam afgelopen november tijdens een druk bijgewoonde persconferentie alle twijfel weg: ‘Het is totaal uitgesloten dat er vóór april volgend jaar een vrouw lid wordt van onze club.’

‘En erna ook niet’, siste Hootie toen de camera’s niet meer draaiden. ‘Wij zullen zegevieren omdat we gelijk hebben.’ Niet alleen in Georgia vinden veel Amerikanen dat elke vereniging het recht heeft om zelf te bepalen wie lid mag worden en wie niet. Zo niet, zijn de grondrechten van de Amerikaan in het geding.

Annika Sorenstam heeft ondertussen laten weten dat ze eind mei deelneemt aan het toernooi van de Colonial Club, een officieel en doorgaans hoogstaand PGA-toernooi bij de mannen. Dat moet geleden zijn van 1945, toen Babe Zacharias de cut van de Los Angeles Open overleefde. Woordgrapjes als ‘het omgekeerde was ook waar’ zijn hierbij uit den boze, Knack blijft een deftig blad, al durft niemand voorspellen hoe lang nog.

Vorig jaar al won de Amerikaanse amateurspeelster Suzy Whaleyn het kwalificatietoernooi voor de Greater Hartford Open van dit jaar. In die kwalificatie sloeg ze vanop de vrouwen-tee af, in de echte toernooien moet ze vanop de mannen-tee afslaan. Zoals iedereen, begot. Voor Sorenstam kan dat nauwelijks een probleem vormen. Wel een probleem is dat ze als eenoog in het rijk der blinden veel meer verdient dan als twee-oog in het rijk der zienden. Over vrouwen en geld weten we wat we moeten weten, over golf en geld eveneens, dus u moet zich geen illusies maken over vrouwen en golf.

Koen Meulenaere

Martha is voorzitster van de National Council of Women’s Organizations. Daar hoeft geen tekening bij.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content