Voor hij zijn vliegbrevet kreeg, was copiloot Andreas Lubitz van de vorige week gecrashte Airbus 320 langdurig in behandeling wegens zelfmoordneigingen, maakte het Duitse gerecht maandag bekend. Maar sindsdien hadden de artsen geen tekenen van agressie of zelfmoordintenties meer kunnen vaststellen.
Volgens een bericht in TheNew York Times van zaterdag 28 maart leed copiloot Andreas Lubitz (27), die de Airbus 320 van Germanwings (Lufthansa) met 149 mensen aan boord vorige week dinsdag tegen een Franse Alpenrotswand te pletter vloog, aan een ernstige gezichtsstoornis. De krant schreef dat Lubitz daarvoor in behandeling was bij het Universitair Ziekenhuis van Düsseldorf. De woordvoerder van het ziekenhuis wilde dat tegenover de krant niet bevestigen, maar hij ontkende de informatie ook niet. Uiteraard zou de vlieglicentie van de copiloot niet zijn verlengd als bekend was geweest dat hij een oogprobleem had. Het ziekenhuis ontkende wel formeel dat Lubitz er voor psychische problemen behandeld werd. Hij was er in februari en maart een paar keer geweest voor het opmaken van een diagnose, laatst nog op tien maart.
Medisch attest
Wat we zeker weten: Andreas Lubitz had gezondheidsproblemen. Zowel Lubitz’ werkgever Lufthansa als het Luftfahrtbundesamt (LBA) in Braunschweig waren daarvan op de hoogte, weet de Berliner Kurier van vorig weekend te melden. Het Luftfahrtbundesamt is de hoogste instantie voor burgerlijke luchtvaart in Duitsland, bevoegd voor de opleiding, examinering en brevettering van piloten en luchtverkeersleiders.
In 2009, aldus nog de Berliner Kurier, meldde Lubitz zich na een depressie bij het Frankfurtse Aeromedical Center (AeMC), een van de vijf gezondheidscentra die de medische conditie van piloten beoordelen. Daar kreeg hij uiteindelijk weliswaar zijn medisch toelatingsattest, maar met een beperking die in zijn dossier werd opgenomen, namelijk de restrictie SIC. Die beperkende beoordeling verplichtte Lubitz tot een veelvuldig en specifiek medisch onderzoek. ‘Specific regular medical examination(s) – contact licencing authority‘ was daarvoor de geijkte omschrijving in zijn dossier. In juli 2014 onderwierp Lubitz zich in het Münchense Aeromedical Center voor het laatst aan een onderzoek. Daar werd hij weer met een SIC-beperking goedgekeurd. Over oogproblemen is niets bekend. Over drie maanden zou Lubitz een nieuw attest nodig gehad hebben om te mogen blijven vliegen.
Lubitz had een ziekteattest voor de week van 19 tot 26 maart. In die week viel ook de dag van de crash. Maar Lubitz bracht zijn werkgever, Lufthansa, niet op de hoogte van zijn ziekte, wat hij had moeten doen. Bij een huiszoeking troffen de speurders verscheurde doktersattesten in zijn woning aan. In geen geval had Lubitz op dinsdag 24 maart mogen vliegen.
Op het moment van de crash had Andreas Lubitz er 630 vlieguren op zitten, een bescheiden cijfer vergeleken met de 6000 uren van kapitein Patrick Sonderheimer, een vader van twee kinderen die in 2014 van het moederbedrijf Lufthansa naar het filiaal Germanwings was overgestapt. Sonderheimer was de kapitein die op de fatale vlucht vergeefs probeerde om de door Lubitz geblokkeerde cockpitdeur te forceren. Sonderheimer was tien jaar in dienst bij Lufthansa. Beide piloten hadden met elkaar gemeen dat ze een deel van hun opleiding in Phoenix, Arizona, hadden genoten.
Het onderzoeksteam ‘Alpen’ van de Duitse politie heeft bij een huiszoeking in de woning van Lubitz bewijzen gevonden dat de man aan een zware psychosomatische aandoening leed. De onderzoekers namen in de woning in Düsseldorf medicamenten in beslag die daar ondubbelzinnig op wijzen. Ook de Duitse krant Die Welt am Sonntag heeft de psychische problemen van Lubitz behandeld. De krant citeert ‘een prominente onderzoeker’ die bevestigde dat de copiloot aan een ‘subjectief overbelastingssyndroom’ geleden zou hebben. Dat zou blijken uit persoonlijke notities van Andreas Lubitz die tijdens de huiszoeking in beslag werden genomen.
Een politieteam deed vorige week behalve in Düsseldorf ook een huiszoeking in het ouderlijk huis van Andreas Lubitz, omdat de copiloot daar geregeld verbleef. De woning bevindt zich aan de rand van Montabaur, een provinciestadje in Rijnland-Palts. Zijn vader is een succesvolle zakenman, zijn moeder een pianolerares. Welgesteld als de ouders zijn, hadden ze geen enkel probleem met de financiering van de pilotenopleiding van hun zoon.
Zweefvlieger
Andreas Lubitz begon zijn pilotencarrière als zweefvlieger. Al op zijn veertiende was hij lid van een vereniging van zweefvliegers in Westerwald. Na twee jaar zweefvliegen, eerst met een leraar en daarna alleen, verwierf hij als zestienjarige het zweefvliegtuigbrevet. Volgens Klaus Radke, de 66-jarige voorzitter van de zweefvliegersvereniging, was Lubitz toen al vastbesloten om beroepspiloot te worden. Nog in de herfst van vorig jaar vernieuwde Lubitz zijn brevet van zweefvlieger in Westerwald. Radke is niet de enige uit de omgeving van de Airbuscopiloot die niet kan aannemen dat Lubitz het vliegtuig met opzet heeft laten crashen. Johannes Rossbach, een 23-jarige buurman van Lubitz in Düsseldorf: ‘Ik kan niet aannemen dat hij 149 andere mensen zou doden. Dat moet tot op het bot onderzocht en bewezen worden voor we zoiets kunnen geloven.’
In 2007 sloot Lubitz zijn middelbare studie af. Een droom ging in vervulling toen hij aan de luchtvaartschool van Bremen werd aangenomen. Er zijn aanwijzingen dat Lubitz zijn opleiding tot piloot kort moest onderbreken wegens depressies. Maar medisch was hij bij het afsluiten van zijn opleiding in orde, anders hadden de artsen niet geoordeeld dat hij na zijn opleiding ‘fit to fly’ was.
Na zijn geslaagde opleiding vertelde hij aan zijn vrienden dat hij als copiloot door Germanwings, een dochterbedrijf van Lufthansa, was aangenomen. Hij was liever meteen bij Lufthansa zelf aan de slag gegaan omdat de condities er beter zijn, aldus het Duitse magazine Der Spiegel. Die frustratie werd in de populaire Duitse media bevestigd. Een 26-jarige stewardess met wie Lubitz een heimelijke affaire had, vertelde onder de schuilnaam Maria W. dat Lubitz klaagde over te weinig inkomen, te veel werkdruk en angst dat zijn contract niet verlengd zou worden. Tegen diezelfde vriendin zou Lubitz gezegd hebben dat hij ooit een spectaculaire daad zou stellen waardoor iedereen zich zou herinneren wie hij was.
Zwangere vriendin
Zijn woning in de Düsseldorfse wijk Unterbach deelde Lubitz met Kathrin G., zijn levenspartner, een lerares wiskunde en Engels, die hij in 2006 had leren kennen. Sommige kranten vermelden dat de vrouw zwanger is. De Duitse boulevardkrant Bild meent te weten dat de relatie tussen Lubitz en zijn vriendin serieus verstoord was en dat die crisis een rol gespeeld kan hebben in het fatale gedrag van de copiloot.
Volgens eensluidende getuigenissen was er niets vreemds aan Andreas Lubitz. Zijn vrienden en kennissen beoordelen hem als onopvallend en normaal, ambitieus en volhardend. Hij was een langeafstandsloper. In 2011, 2012 en 2013 nam hij samen met zijn vader deel aan de Lufthansa Frankfurt halve marathon. In zijn Facebookprofiel vermeldde hij dat hij speciaal in de Airbus 320 geïnteresseerd was en dat hij een chatroom volgde van piloten die over diverse technische aspecten van hun beroep discussieerden. Zijn Facebookpagina is inmiddels gesloten.
De plaats waarop hij met de Airbus A320, vlucht 4U9525, crashte, kende Lubitz uitstekend. Met de kennis die we nu hebben, lijkt het erop alsof hij die plek bewust uitgekozen heeft. Een lid van de Westerwaldse zweefvliegersclub vertelde dat Lubitz samen met zijn ouders in de periode 1996-2003 menige vakantie doorbracht in Sisteron, een oord op veertig kilometer ten westen van de plaats waar de Airbus is gecrasht. Ook als zweefvlieger was Lubitz met de Franse Alpenregio vertrouwd. Volgens een van zijn leraren uit de zweefvliegtuigschool was hij bezeten van de Alpen.
Ook de ouders van Andreas Lubitz hebben de plaats van de ramp bezocht, twee mensen wier leven vernietigd is, aldus de Franse lokale autoriteiten, die met de vader van de copiloot gesproken hebben. Zaterdagavond werd gemeld dat ook delen van Lubitz’ lichaam waren teruggevonden en dat de stoffelijke resten van de ongelukspiloot waren geïdentificeerd, maar dat bericht werd door de Franse procureur Brice Robin tegengesproken.
DOOR PIET DE MOOR
In geen geval had Lubitz op dinsdag 24 maart mogen vliegen.
