Horror van jonge Setz in Leipzig bekroond

In de branche bellettrie is de jonge Oostenrijkse schrijver Clemens J. Setz vandaag gelauwerd met de Prijs van de Leipziger Buchmesse.

Setz kreeg de onderscheiding (en 15.000 euro) voor zijn verhalenbundel ‘Die Liebe zur Zeit des Mahlstädter Kindes’ (Suhrkamp Verlag). Setz, 29 jaar, beefde van opwinding toen hij voor de ‘onverwachte eer’ zijn dank uitsprak. De jonge Oostenrijker werd al zeer geprezen voor zijn romandebuut ‘Söhne und Planeten’ uit 2007. Twee jaar later pakte hij uit met de mammoetroman ‘Die Frequenzen’, een turf van zevenhonderd bladzijden over een vader-zoonrelatie. Voor die laatste roman kreeg hij de Bremer Literaturpreis.

De bekroonde bundel telt achttien verhalen. Vaak gaan ze over schijnbaar normale burgers die een griezelig dubbelleven leiden. De auteur houdt van worst-casescenario’s. De catastrofe kondigt zich doorgaans onschuldig aan en schuilt in een klein hoekje. Een visitekaartje dat slijmblaasjes produceert ligt aan de oorsprong van een pestepidemie. Een fatsoenlijk uitziend echtpaar ontpopt zich tot een sadistisch duo dat zijn buren in het verderf stort. Een paar jongeren nodigen als moeders verklede prostituees uit om tegen betaling wat geborgenheid te genieten.

Het mobben van een nieuwe collega krijgt een heel onverwachte wending. De alledaagse normaliteit kiept in Setz’ verhalen haast altijd in een nachtmerrie om. Iemand komt thuis en ontdekt een naakt vrouwenlijk in zijn woning. Een vrouw die wat afwisseling zoekt, neemt naakt in een grote kooi plaats en vraagt haar man om die van buitenaf af te grendelen. Setz is uit op sensaties en prikkelt de zenuwen van zijn lezers. In een van zijn verhalen treedt de schrijver zelf op als een grijsaard die zijn eigen geschriften archiveert en aan zijn late werk laboreert. Setz laat aan het doodsbed van een moeder een zoon optreden die sterk op Peter Handke lijkt. In een ander verhaal luistert hij het vertwijfelde gesprek af dat de ouders van Hansje en Grietje met elkaar voeren op de vooravond van de verdwijning van hun kinderen. In een vertelling van nog geen pagina krijgt een vrouw engelenvleugels.

De verhalen zijn vaak uitgesproken intertekstueel. Samenvattend zou je kunnen zeggen dat Clemens J. Setz geïnteresseerd is in het literair analyseren van de boosaardigheid die in elke mens sluimert en die op een gegeven moment kan uitbarsten. De auteur onderzoekt de bevrijdende kant van de destructiviteit. Hij mediteert in zijn verhalen graag over de kunst en haar sociale functies.
Sommige critici zijn minder enthousiast. Volgens de criticus van de Frankfurter Allgemeine Zeitung, die de bundel besprak voor hij werd bekroond, schiet Setz meer dan eens zijn doel voorbij: de schrijver is maar zelden subtiel en zijn beelden en parabels zijn ver gezocht.

Setz’ bekroning is voor velen een verrassing. De meeste critici hadden getipt op Arno Geiger, wiens vaderroman ‘Der alte König in seinem Exil’ overal geprezen wordt. Met lege handen gaat ook de aan kanker lijdende succesauteur Wolfgang Herrndorf (‘Tschick’) naar huis. In de categorie van het essay won de criticus Henning Ritter met zijn ‘Notizhefte’, een collectie van waarlijk sublieme notities en waarnemingen.

Piet de Moor

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content