Liv Laveyne

Theater: Bij het kanaal naar links, Olympique Dramatique / De Mexicaanse Hond

Liv Laveyne Liv Laveyne

’t Moet ongelooflijk interessant maar hoogst onbehaaglijk wonen zijn in de gedachten van schrijver en regisseur Alex Van Warmerdam.

ROMEO WIL BLANKE JULIA

Film- en theaterregisseur Alex Van Warmerdam (bekend van films als ‘De noorderlingen’ en toneelstukken als ‘Kleine Teun’ en ‘Kaatje is verdronken’) sprak acteur Tom Dewispelaere (Olympique dramatique) op een dronken avond. Zoals wel vaker bij dergelijke gelegenheden werden wilde plannen gesmeed om samen een stuk te maken. Alleen en dat is uitzonderlijk deze benevelde afspraak werd ook effectief na gekomen. Het resultaat is ‘Bij het kanaal naar links’, een gitzwarte tragikomedie die in de aalput van de Westerse multiculti samenleving roert.

De voorstelling begint met een kleine Publikumsbeschimpfung van de tamboer-majoor. Het feest buiten is in volle gang, zelfs de zangeres wordt gestenigd en wij, publiek, zitten hier binnen. “Ik zie een volle zaal. Buiten gebeurt het, maar u bent allen naar hier gekomen. Ik weet niet of u daar goed aan heeft gedaan. Ik raad u aan uw verwachtingen laag te spannen,” zo stelt hij. Waarna twee kabouters de scène overlopen met een bordje ‘vele jaren later’ als was het een stripverhaal of een Vlaamsche historische stoet.

Blanke ras

Een modern groen-zwart schilderij als abstract natuurlandschap op de achtergrond . Het vloekt in alle heftigheid met de armtierige uitzet (tafel, stoel, kleerkast, een tuinhuisje) van de families Meyerbeer en Bouman. Elk aan een uiteinde van de scène koesteren deze families hun generaties oude vete om maar de balk in het eigen oog niet te hoeven zien. Zoon Bouman (Tom Dewispelaere) terroriseert zijn vader (Pierre Bokma), bij de Meyerbeers zit de voetveeg van een man (Aat Ceelen) opgescheept met een aan bètablokkers verslaafde hypochondrische vrouw (Annet Malherbe), terwijl de dochter (Eva Van de Wijdeven)rond flaneert in bikini en zoon (Stijn Van Opstal) heelder dagen ‘iets’ in elkaar knutselt in het tuinhuis.

Lijkt ‘Bij het kanaal naar links’ zich aanvankelijk te ontspinnen als een alternatieve versie van ‘Romeo en Julia’ dan blijkt er bij de Romeo uit dit verhaal een serieuze hoek af. De sporadische in(ter)vallen van Arabische muziek – als was het een lawaaierige auto die passeert – waren al een omen. Er zijn kleuren te over: zwart, geel, rood en bruin en alle mengsels maar het pure blank is met uitsterven bedreigd. Deze Romeo is overtuigd dat de apocalyps zoals gepredikt door extreemrechts nakend is. Hij wil kost wat kost de blanke dochter van de Meyerbeers bezwangeren om de raszuiverheid te bewaren, ook al moet hij daarvoor haar ouders omkopen met geschenken. Ondertussen bouwt zoon Meyerbeer verder aan zijn maakbare vrouw uit damesondergoed.

Zwarte humor

‘Bij het kanaal naar links’ bevat Van Warmerdams typische verhaalelementen: een gesloten gemeenschap, moord, seksuele perversie, de gespleten menselijke aard in een Jekyll & Hyde en dit alles gedrenkt in een zwarte humor en voor deze gelegenheid opgeklopt met wat Vlaams absurdisme (de heerlijke sollicitatie-sketch!).

Zouden veel acteurs met die gegevens voor de karikatuur gaan, Warmerdam laat zijn acteurs met een zekere afgemetenheid spelen, ook de Olympiquers die er doorgaans om gekend staan zich volledig te smijten in hun spel. Het maakt de humor nog gitzwarter en wranger.

Bij het kanaal naar links, rechts!

Het straffe is dat Van Warmerdam geen grote theorieën, geen concepten of historische citaten nodig heeft om zijn punt te maken. In feite is zijn verhaaltje poepsimpel, is het weinig meer dan een samen klutsen van Shakespeare-drama en de hedendaagse drama’s die we dagelijks in de kranten tegenkomen aangaande eremoorden en gedwongen huwelijken.

Maar door die zogenaamde ‘allochtone’ of ‘islam’-thema’s te implementeren in een Westers, autochtoon en rechts-nationalistisch denken krijg je een opvallend schuiven met denkpatronen. Het meest verontrustende is misschien wel het einde. Geen uitspraak, kein Moral. Gewoon Schluss. Gedaan. Maar daarmee is in ’t echt de vertelling nog niet uit. Hier wordt een verhaal van gisteren, vandaag en ’t is te vrezen ook van morgen verteld.

Liv Laveyne

Op tournee tot 11 juni. www.toneelhuis.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content