Veertien Brusselse jongeren uit de sociale woonwijk Marbotin in Schaarbeek gingen op zoek naar wat nu eigenlijk een Vlaming is. Hun antwoord? Een Vlaming is een slachtoffer, hij is blank, blond en lijkt op Justin Bieber.
Ze noemen zichzelf Les Boromites, de jongeren uit de sociale woonwijk Marbotin. Sinds september 2010 hebben veertien van hen elke woensdagmiddag aan twee radio-uitzendingen gewerkt, samen met twee animatoren van de Franstalige vzw Gsara. In een klein studiootje vroegen ze zich af wie de Vlamingen eigenlijk zijn.
Hun conclusie is opmerkelijk: een Vlaming is niet noodzakelijk iemand die uit Vlaanderen komt. Hij hoeft zelfs niet Nederlandstalig te zijn. “Een Vlaming is iemand die altijd met alles in orde is”, hoor je een van de jongeren zeggen in de uitzending. “Hij heeft op school een nette pennenzak, hij heeft een vieruurtje bij zich en zijn huiswerk is altijd op tijd af.” Andere jongeren vullen aan: “Een Vlaming is bang als hij hier in de wijk over straat loopt. Hij heeft geld en is makkelijk geïntimideerd. Vlamingen zijn slachtoffers, van hen kun je geld aftroggelen.”
Het Brusselse weekblad Brussel Deze Week interviewde Gsara-animator Hervé Brindel. “Tijdens een discussie viel het woord Flamand. We dachten: misschien moeten we daar iets mee doen”. Ook één van de jongeren reageert in dat artikel: “Controversieel? Niets controversieels aan. We laten gewoon horen wat er leeft op straat. Staat het de luisteraar niet aan, dan zapt hij maar weg.”
Les Boromites gaan ook het debat aan. Ze gaan vragen mensen wat volgens hen een Vlaming is. Vooral bij jongeren van allochtone origine hoor je dezelfde indrukken terugkomen. Maar ook andere mensen vullen aan: “Vlamingen wonen in de buurt van de Dansaertstraat, of in een loft in de Marollen”, hoor je een dertiger zeggen. Maar heel veel mensen benadrukken het volgende: niet alle mensen uit Vlaanderen zijn des Flamands. Het is meer een concept, dat Vlaming zijn.
Ze laten ook een Dansaert-Vlaming aan het woord in hun uitzending. Ivo heeft een designzonnebril en woont in een mooi appartement – maar daarom kloppen nog niet alle clichés. Zo heeft Ivo een hekel aan Céline Dion. Dat hadden de jongeren niet verwacht.
De Boromites bekeken ‘Arm Wallonië’, een documentairereeks van Pascal Verbeken en Luckas Vander Taelen over straatarme Vlamingen die in de vorige eeuw naar Wallonië trokken om daar werk te vinden. Tijdens hun reis door de geschiedenis stellen de jongeren vast dat ‘Vlaming’ eigenlijk een begrip is dat veranderd is de laatste 100 jaar, en ook vandaag nog steeds voor iedereen iets anders betekent. Tegelijkertijd is dit ook een interessante reportage voor Vlamingen. De clichés van de jongeren mogen dan wel sterk overdreven zijn, ze werden zeker niet uit de lucht gegrepen.
Beluister de radioreportage.
(NC)
