De loonkloof tussen mannen en vrouwen is een beetje kleiner geworden. Genderneutrale classificatie van de functies binnen bedrijven is de volgende stap.

De derde editie van Equal Pay Day, een initiatief van Zij-kant en de ABVV-vrouwen, komt eraan. Op 30 maart in plaats van op 31 maart deze keer – een teken dat er een kleine verbetering merkbaar is. Eind maart is symbolisch: gemiddeld moeten vrouwen drie maanden extra werken om het gemiddelde jaarloon van een man te verdienen. Afhankelijk van de bron verdienen vrouwen 5 tot 25 procent minder dan mannen. Vrouwen met kinderen werken bijvoorbeeld vaker deeltijds dan mannen, en komen onder meer daarom minder op topfuncties terecht.

Er zijn inderdaad enkele objectief verklaarbare redenen waarom er een verschil is, maar er is meer aan de hand, zegt federaal minister van Werk Peter Vanvelthoven (SP.A). ‘Alle functies in een bedrijf komen op een waardeladder terecht. Sommige functies worden hoog ingeschat, andere iets lager – met een navenante beloning. Nu blijkt dat die functieclassificatie niet op een sekseneutrale manier gebeurt. Dat is vooral een kwestie van mentaliteit, het gebeurt niet opzettelijk.’

Onbewust maken werkgevers en personeelsdiensten een onderverdeling: ‘mannelijke’ functies zijn harde noten om te kraken, want ze vergen veel gezag of fysieke kracht. Voor ‘vrouwelijke’ functies moet je een hoge emotionele intelligentie hebben, en goed kunnen samenwerken. Dat is iets makkelijker, zo wordt gedacht, en dat verdient bijgevolg minder. Vanvelthoven: ‘Gelijk loon voor gelijk werk is ondertussen overal aanvaard. Het echte probleem is dat er minder sprake is van gelijk loon voor gelijkwaardig werk.’

Daarom sloegen de overheid en de sociale partners de handen in elkaar. Eind februari komt er een uitgebreide checklist voor bedrijven. Hoe gaan ze tewerk bij hun functieclassificatie? De verschillen tussen mannen en vrouwen zouden niet langer mogen resulteren in verschillende lonen, is de achterliggende boodschap. Een kluif dus voor alle personeelsdiensten en HR-managers in België. De checklist biedt een helpende hand, maar is geen verplichting. Over twee jaar wordt het project geëvalueerd, en worden er eventueel verdere maatregelen genomen.

De loonkloof is dus geen mythe, vindt Gitta Vanpeborgh, verantwoordelijke gendermainstreaming bij het ABVV. ‘Er is dan wel een kleine verbetering merkbaar, maar er zijn nog sectoren waar de loonkloof steeds groter wordt, zoals de financiële diensten en de gezondheidszorg. Bovendien is de verbetering alleen enkel merkbaar bij voltijdse banen, en niet in het deeltijdse segment van de arbeidsmarkt.’

Celine De Coster