Ook voor mij was het maandag even schrikken. In Gazet van Antwerpen stond te lezen dat de NMBS zou afstevenen op een financiële catastrofe, “als de regering haar engagementen niet nakomt”. En de NMBS-directie zou voor 2005 nog eens ruim 600 miljoen extra vragen van de overheid. Mijn telefoon stond meteen roodgloeiend.
Gedurende maanden, om niet te zeggen een paar jaar, hebben wij met de NMBS-directie onderhandeld om uiteindelijk tot een kaderprotocol te komen over de toekomst van de spoorwegmaatschappij. Die onderhandelingen zijn altijd gebaseerd geweest op een aantal financiële vooruitzichten, die in een verbetering deden geloven. Op basis daarvan heeft het personeel meer flexibiliteit beloofd om tot een hogere productiviteit te komen. Er zal ook personeel afvloeien: volgend jaar zullen we nog met 38.000 spoorwegpersoneelsleden zijn.
Als er dus vandaag, terwijl de inkt van dat akkoord met 40.000 werknemers nog niet droog is, al financiële lijken en catastrofescenario’s uit de kast zouden vallen, dan zou ik dat verschrikkelijk vinden. Journalisten vertellen mij dat er ergens ook nog een ander schrijven zou bestaan, waarin allusie zou worden gemaakt op verhogingen van de tarieven, maar ook op bijkomende ingrepen op de arbeidsvoorwaarden en op de werkgelegenheid. Als dat waar is, zouden we dat zelfs als een quasi-oorlogsverklaring interpreteren.
We weten allemaal dat de situatie van de NMBS niet schitterend is, zelfs niet na een overname van de schulden. Maar we gaan er toch van uit dat de inspanningen die van het personeel worden gevraagd, iets zullen opleveren. En als de politiek dan nog bijkomende prioriteiten stelt, zoals goedkoper openbaar vervoer, is het logisch dat er wordt gevraagd wie de factuur op zich zal nemen: wij zijn ook voor betaalbaar openbaar vervoer, het mag zelfs gratis zijn, maar wij moeten op het einde van de maand ook onze mensen kunnen uitbetalen.
Het is ook niet ongewoon dat de NMBS-directie vlak voor een begrotingsronde in herinnering brengt wat haar eisenpakket is ten aanzien van de politieke overheid. Maar of dit alles enkele dagen voor de verkiezingen moet gebeuren, is een andere kwestie. Ik weet niet hoe de relaties liggen tussen de NMBS-directie en de voogdij-overheid. Wij zouden een en ander anders aangepakt hebben.
Dat er over catastrofes wordt gesproken, verontrust mij enorm. Ik wil het voorlopig zelfs niet geloven. Wij zijn ervan uitgegaan dat de discussies over de herstructurering van de NMBS, tot een verbetering van de financiële positie van de maatschappij zou leiden, zeker niet tot een verslechtering. Mocht het zijn dat er nu toch nog addertjes onder het gras zitten, dan voelen wij ons natuurlijk bedrogen.
Maar wat ons eigenlijk nog het meeste stoort, is dat we het bericht helemaal niet kunnen thuisbrengen. Akkoord, de verklaringen zouden “in ACOD-kringen” vernomen zijn, maar ACOD-voorzitter Roger Van Hove zegt dat hij uit de lucht valt. Ik geloof hem daarin: dit is niet meteen een mededeling die heel gunstig is voor de huidige minister van Overheidsbedrijven Johan Vande Lanotte (SP.A). Kortom, het is een tijding die ons een beetje verrast, en die vooral vervelend is omdat ze vrij anoniem gelanceerd is.
Opgetekend door Gerry Meeuwssen
