In het zuiden van Sudan gaat de oorlog verder. De Verenigde Naties vliegen hulpgoederen in en verlengen op die manier de oorlog.

Het is regentijd in Sudan. De landingspistes in de provincie Bahr-el Ghasal staan half onder water. Daarom wordt het voedsel van de Operation Lifeline Sudan nu vanuit vliegtuigen gedropt. De toestellen komen vanuit de hoofdstad Khartoem. Elke dag worden tonnen naar beneden gesmeten, op met precisie aangeduide punten. Die versnippering is nodig: in Sudan zijn momenteel zo’n vier miljoen mensen op de vlucht.

De hongersnood in Sudan is door mensen veroorzaakt: door de troepen van het islamitische regime in Noord-Sudan en die van de rebellen van het Zuid-Sudanese Bevrijdingsleger SPLA. Het zijn deze beide partijen die nu profiteren van de voedselhulp. Ze drijven de vluchtelingen naar waar de troepen zich bevinden. Daar landen dus ook de hulpgoederen, en zo krijgen de soldaten te eten. Meer dan de helft van het voedsel komt bij hen terecht. Hoe humanitaire hulp de oorlog voedt en verlengt: het is een bekend verhaal.

In Sudan wordt er wel een heel schrijnende versie van geschreven. Vroeger konden de mensen in de provincie genoeg maïs en groenten verbouwen. De streek rond de Gazellerivier – die de hele streek haar naam gaf (Bhar-el Ghasal) -, is vruchtbaar. Zo vruchtbaar en mooi dat ontwikkelingshelpers er vroeger hun vakanties doorbrachten.

Maar dan kwam de droogte en de nu al vijftien jaar durende burgeroorlog. De velden verwilderden. In het ooit zo vruchtbare zuiden wordt nu honger geleden. Bijna drie miljoen mensen zitten in het zuiden te hongeren; onder hen 350.000 in het eens vruchtbare Bhar-el Ghasal. De Verenigde Naties gaan ervan uit dat nog een jaar lang voedselhulp moet gegeven worden.

Care International en Artsen zonder Grenzen vroegen de VN-Veiligheidsraad om de oorlog stil te leggen. Zolang het geweld niet stopt, valt de nood niet om te wentelen, beweren ze. In Bhar-el Ghasal prijzen ze zich gelukkig: rebellen en regering hebben een wapenstilstand uitgeroepen, zodat er nu hulp mogelijk is.

Intussen worden de doden niet meer geteld. Ze zijn ook niet meer te tellen. Elke dag sterven er tientallen mensen in Sudan. Alleen de sterksten halen de voedselbedelingen. Vele families laten een van de kinderen verhongeren zodat ze extra rantsoenen krijgen.

INTERNATIONALE TWEESPALTEN

Al meer dan veertig jaar probeert het Arabische noorden om het zwarte zuiden, met zijn christelijke en animistische bevolking, te onderwerpen. Want in het zuiden zitten goud en olie, er zou ook diamant gevonden zijn. En er is vruchtbare grond, er zijn wouden. Of, beter, die waren er.

De SPLA raakt inmiddels steeds meer verdeeld. Officieel leidt ex-luitenant John Garang de rebellen. Maar dissidenten riskeren weinig: de tegenpartij ontvangt hen met open armen. Een van die overlopers, Bol Kerubino, zag het ook bij het regeringsleger onder het bevel van Omar el-Bashir niet zitten en keerde terug naar Garang. Maar eerst nam hij wraak: zijn mannen vermoordden tientallen regeringssoldaten in de garnizoenstad Wau, en gooiden nadien nog eens tweehonderd gevangenen in de rivier. Vervolgens kon het leger Wau heroveren. De gevechten liepen zo hevig op, dat ze de hele streek verwoestten.

En nu wil iedereen in Wau van de hulp profiteren: de soldaten van de beide kampen, en de 72.000 vluchtelingen die er toestroomden omdat ze hadden horen zeggen dat er in Wau te eten was, en dat men er een wapenstilstand had afgesproken.

Elders in het land bedaart de oorlog echter niet. Het Rode Kruis meldt een dramatische toename van gewonden in het oosten van het land. De hulporganisaties vragen vergeefs dat de Veiligheidsraad die gevechten lamlegt. Vergeefs, omdat de internationale wereld in tweespalten verstrikt geraakt. De Verenigde Staten zijn geneigd om Garang te steunen, want Washington wil het regime in Khartoem verzwakken, zeker na de aanslagen in Nairobi en Dar es Salam. Tegelijk ontvangt Khartoem broederlijke hulp uit Iran en Irak.

Zo is het moeilijk om de oorlog te stoppen. En, met de oorlog, de honger.

Copyright Knack/der Spiegel

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content