Het NTGent zit met een schuldenberg van 2,71 miljoen euro. De Gentse droom om met de grote jongens mee te spelen, spat nogmaals uit elkaar.
Gent kampt met een minderwaardigheidscomplex. De stad bezondigt zich daardoor vaak aan grootheidswaanzin. Die uit zich vooral op cultureel vlak. Zo was er de droom om van het SMAK een museum met wereldfaam te maken. Nadat Brugge zijn Concertgebouw bij elkaar lobbyde, wilde Gent coûte que coûte een revolutionair en peperduur Muziekforum. En sinds een paar jaar droomt het NTGent van een plaats bij de Europese toptheaters.
Telkens bleken al die dromen op los zand gebouwd. Het SMAK haalde wel elke dag de krant maar stapelde een miljoenenschuld op, die door de arme Peter Doroshenko moest worden weggewerkt. Met Jan Hoet als schoonmoeder. Het museum is nog altijd niet hersteld van die pijnlijke episode.
Het Muziekforum was gebaseerd op baanbrekende ideeën over interculturaliteit en cultuurparticipatie, maar die moesten dienen als lokmiddel voor een buitenproportionele miljoeneninvestering. Toen de Vlaamse regering niet toehapte, gedroeg Gent zich als een benadeeld stiefkind en schopte initiatiefnemer Gerard Mortier wild om zich heen.
En nu is er de ramp met het NTGent. Het stadstheater kampte al sinds eind jaren negentig met een schuldenlast. Die moest worden weggewerkt voordat het Kunstendecreet in 2004 zou zijn goedgekeurd. Dat lukte niet, maar minister van Cultuur Bert Anciaux (Spirit) streek over zijn hart omdat het NTGent de grote Nederlandse topregisseur Johan Simons had weten te strikken (met dank aan Gerard Mortier). Die zou Europees toptheater maken dat in het buitenland voor grof geld kon worden verkocht. Quod non.
Anno 2007 is de situatie desastreus. De nochtans erg hoog aangeschreven zakelijke leider Dirk De Corte hanteerde nogal creatieve boekhoudkundige technieken, en vorige week rapporteerde de nieuwe NTGent-leiding een verlies van 2,7 miljoen euro. De polemiek tussen ex-ondervoorzitter Walter De Meyere (broer van Jo) en het NTGent haalde de oude kleinsteedse demonen weer boven. De traditionele Gentse cultuurscene (die vaak erg parochiale trekjes vertoont) pikt het al een tijdje niet dat ‘Ollander’ Johan Simons met Vlaams en Gents belastinggeld grote sier maakt in de Arteveldestad. De uitlatingen over een ‘Hollandse invasie’ zijn bespottelijk, maar de beschuldigingen van megalomanie zijn dat niet.
Voor Bert Anciaux komt dit ‘schandaal’ op een wel erg ongelegen moment. Half juni moet hij beslissen welke theaters in aanmerking komen voor een subsidie voor de periode 2008-2009. De theatercommissie is erg gul geweest met positieve adviezen en de minister lijkt niet van zins die allemaal te honoreren. Daarvoor ontbreken trouwens de middelen.
Maar kan Anciaux het maken om een aantal kleinere theaters, die vaak met een paar honderdduizend euro werken, te schrappen terwijl het NTGent de afgelopen twee jaar grote sier maakte met miljoenen uit het Kunstendecreet?
Erger nog. Het saneringsplan dat het NTGent nu noodgedwongen moest opstellen, bepaalt dat er véél meer in het buitenland zal worden gespeeld omdat het gezelschap daar veel grotere uitkoopsommen kan opstrijken. In 2006 waren er nog 460 activiteiten in Gent. In de toekomst zullen er dat nog 120 zijn.
De kritiek ligt voor de hand: het NTGent kost Vlaanderen en Gent handenvol geld, en Vlaanderen en Gent krijgen in ruil daarvoor… minder theater.
Karl van den Broeck
