Di Rupo sleurt België in het oog van de eurostorm

De voorstellen van Elio di Rupo verhogen aanzienlijk de kans dat de storm van de eurocrisis nu ook ons land zal aandoen.

Er is bij het neerschrijven van deze commentaar nog niks echt definitief maar de voorstellen die formateur Elio Di Rupo op de onderhandelingstafel ogen behoorlijk desastreus voor de toekomst van ons land. Volgens Open VLD gaat het over 70 procent belastingsverhogingen en 30 procent besparingen. De formateur en zijn partij PS hebben het over drie keer éénderde met “diverse” als omschrijving van het laatste derde. Die truc pastte Di Rupo in zijn orginele voorstellen van enkele maanden terug ook toe. Ga er dus maar rustig van uit dat het ook vooral om belastingsverhogingen gaat.

Het pakket zoals Di Rupo het aan de onderhandelaars voorlegt, is desastreus omwille van essentieel vijf redenen:

Eén. De groeiprognoses vervat in de begrotingsoefening stemmen al lang niet meer overheen met de realistische verwachtingen terzake, wat het Planbureau en de Nationale Bank ook beweren. Een voorzichtig huisvader gaat vandaag voor 2012 uit van een lichte krimp van de economie, minstens toch van nulgroei. Gemeten aan deze standaard hadden de onderhandelaars voor ingrepen a rato van minstens 14 miljard euro moeten gaan. Een dergelijk uitgangspunt zou overigens de algehele geloofwaardigheid van de begrotingsoefening erg ten goede gekomen zijn.

Twee. Een sanering in belangrijke mate gebaseerd op belastingsverhogingen is gedoemd te mislukken omdat die belastingsverhogingen voor een stuk zelfvernietigend worden. Er zijn weinig belastingsverhogingen die niet remmend werken op de economische groei. Bovendien passen mensen en ondernemingen hun gedrag aan en trachten de impact van hogere taxatie te ontkomen. Wie dit niet onder ogen wil zien, komt van een andere planeet en wie hier niet kan mee leven, gaat best op een andere planeet wonen.

Drie. Wat op tafel ligt inzake besparingen, stelt niet veel voor, niet in het minst omdat de insapnningen zich meestal over (zeer) lange termijn uitspreiden. Di Rupo en zijn omgeving schijnen zich totaal niet bewust te zijn van iets als de vergrijzing van de bevolking en de financieringskosten daaraan verbonden. De ingrepen in de gezondheidszorg, de pensioenen (het brugpensioen krijgt wel enige punctie maar ook weer zeer gespreid in de tijd) en de overheidsambtenarij hebben veel meer weg van cosmetica dan dan reële bijsturingen die rekening houden met de toekomstige economische en financiële draagkracht van de Belgische samenleving.

Vier. Van een ernstige hervorming van de arbeidsmarkt is nauwelijks sprake. De indexkoppeling van de lonen blijft intact, aan het regime van werkloosheidsvergoedingen wordt niks ingrijpends gewijzigd en het spannningsveld tussen laagste netto-lonen en uitkeringen en de ontslagregelingen blijven helemaal onaangeroerd. Er moeten dringend meer mensen aan het werk in België maar bijkomende aansporingen in die richting komen er nauwelijks.

Vijf. Men kan ontkennen dat de zon morgen in het Oosten zal opkomen maar het staat wel vast dat het zo zal zijn. De discussie over ons concurrentievermogen heeft daar veel van weg. De vakbonden en de PS blijven ontkennen dat er zich terzake een probleem stelt. Ons internationaal concurrentievermogen ligt echter minstens 10 procent uit koers. Dat heeft alles te maken met loonkosten (niet met netto-lonen) en met fiscale druk. Volgens Di Rupo bestaat dit probleem helemaal niet.

België kwam de voorbije maanden nog niet echt in het oog van de storm die door de eurozone raast. Dat had paradoxaal genoeg veel te maken met het uitblijven van een regering. De ontslagnemende regering hield het begrotinsgtekort redelijk onder controle en we kregen het voordeel van de twijfel naar de lopende regeringsonderhandelingen toe (“Die Belgen verzinnen altijd wel een oplossing”, zo hoorde ik onlangs nog iemand in de Londense City mompelen). Ons land bleef alzo net onder de radar van de financiële markten, ook al liepen zowel onze lange termijnrente als de spread met Duitsland de jongste weken wel behoorlijk op.

Een nieuw regeerakkoord gaat onvermijdelijk wel de aandacht van de financiële markten op ons land vestigen. Komt er een stevig regeerakkoord dan kunnen we misschien nog wel vermijden terecht te komen in het alsmaar aanzwellende peleton van probleemlanden binnen de eurozone. Komt er een halfbakken regeerakkoord dan wacht gegarandeerd een verglijding naar het episch centrum van de eurostorm. Elio Di Rupo is druk doende die verglijding te organiseren want zijn sanering is alles behalve een sanering en bovendien gaan zijn voorstellen de zo noodzakelijke economische groei en toename van de tewerkstelling nog méér in de wielen rijden.

Johan Van Overtveldt