Veel ophef nadat Novak Djokovic een vrijstelling heeft verkregen om deel te nemen aan de Australian Open, hoewel hij niet gevaccineerd is. Voor meer opheldering drie vragen aan onze redacteur, Jonas Creteur, die de zaak van nabij heeft gevolgd.
Hoeveel geloof moeten we hechten aan de medische uitzondering?
De uithaal van de Britse speler Jamie Murray is veelzeggend over de scepsis waarmee het nieuws in de tenniswereld is onthaald: ‘Als ik niet was gevaccineerd, dan had ik allicht geen uitzondering gekregen. Maar je moet erop vertrouwen dat Djokovic daarvoor een geldige reden heeft.’
Toch moeten we verder kijken dan die negatieve perceptie. En onder meer aanhalen dat Djokovic niet de énige speler is die een vrijstelling heeft verkregen. Al is het een klein aantal, want 95 spelers van de top 100 van de ATP-ranking zijn gevaccineerd. Er is dus niet met een dubbele standaard gewerkt.
Twee: hoewel James Merlino, de premier van de Australische staat Victoria, waar de Australian Open plaatsvindt, begin december verklaarde dat een medische uitzondering geen uitvlucht kon zijn voor ‘geprivilegieerde tennissers’, heeft de organisatie van de Australian Open daarna druk gezet op de autoriteiten van Victoria om toch een systeem van medische uitzonderingen toe te laten. En dat hebben ze effectief zo kunnen afdwingen.
Weliswaar onder strikte voorwaarden in een onderzoeksproces waarin de richtlijnen van de Australian Technical Advisory Group on Immunisation nog strenger werden gevolgd: eerst moest een onafhankelijk panel met medische experten van Tennis Australia het dossier goedkeuren, en daarna nog eens door het Independent Medical Exemption Review Panel van het departement gezondheid van de staat Victoria, bestaande uit ‘hooggekwalificeerde medici’. Elk dossier werd bovendien anoniem behandeld, dus zonder te weten of het om Djokovic ging, of om een andere speler.
Als dat effectief zo is gebeurd, en zowel de verklaringen van Craig Tiley, de baas van Tennis Australia, als van de staat Victoria waarheidsgetrouw zijn, is dat geen nattevingerwerk.
Al blijft de grote vraag waarvoor Djokovic een medische uitzondering heeft verkregen. Dat kan om verschillende redenen: een coronabesmetting in de laatste zes maanden – Djokovic testte al eens positief in juni 2020 tijdens de Adria Tour -, een allergie voor coronavaccins, een acuut medisch probleem (zoals een hartaandoening in de laatste drie maanden), een serieuze bijwerking na de eerste dosis van een vaccin, of zelfs ernstige mentale problemen. Aan een van die voorwaarden zou Djokovic, nota bene een van de fitste spelers in het ATP-circuit en het nummer één van de wereld, dus voldaan moeten hebben.
Dat zal trouwens niet alleen voor de Australian Open gelden, maar ook voor de komende grote toernooien, zowel in de VS (Indian Wells, Miami Open) als later in Europa (Roland Garros en Wimbledon). Zal Djokovic om dezelfde reden ook daar een medische uitzondering verkrijgen? Het blijft gissen.
Had Djokovic niet kunnen verzaken aan de Australian Open als hij zo gekant is tegen vaccinaties?
Ja, zoals de Amerikaan Tennys Sandgren, tweevoudig kwartfinalist, die niet gevaccineerd is en niet eens de moeite heeft gedaan om een uitzondering aan te vragen. Hij zou immers toch niet aan de criteria voldoen, zei hij.
Dat Djokovic zich die moeite wel heeft getroost, en zich zo openstelt voor een stortlading kritiek, is vooral door zijn eergierigheid en zijn immense ambitie om de beste speler ooit te worden. Om die status kracht bij te zetten wil hij koste wat het kost 21 grand slams winnen, eentje meer dan Roger Federer en Rafael Nadal.
Op zijn geliefkoosde Australian Open, waar hij al negen keer won, krijgt hij daarvoor een uitstekende kans. En die liggen op zijn 34e, met de steeds groter wordende concurrentie van Alexander Zverev (Olympisch en ATP Finals kampioen) en Daniil Medvedev (de jongste winnaar van de US Open), en op iets langere termijn van supertalenten als Jannik Sinner en Carlos Alcaraz, niet meer voor het rapen.
Wat voor gevolgen zal dit hebben voor het imago van Novak Djokovic?
In weinig landen werden de voorbije twee jaar hardere coronamaatregelen getroffen dan in Australië. Zeker in Melbourne, waar de vijf miljoen inwoners in en rond de stad zés strikte weken/maandenlange lockdowns moesten ondergaan. De Australische buitengrenzen werden ook negentien maanden gesloten. Vele duizenden Australiërs konden het land niet meer in en degenen die wel werden toegelaten moesten veertien dagen in quarantaine.
Dat een ‘gezonde’ tennisser als Djokovic een medische uitzondering krijgt – of die nu terecht of onterecht werd toegewezen – zullen veel Australiërs als een slag in het gezicht ervaren. Vorig jaar had de Serviër zich al weinig populair gemaakt bij de lokale beleidsmakers door uitzonderingen te vragen voor de opgelegde quarantaineregels.
Bij de Australische tennisfans werd Djokovic in het verleden goed onthaald – niet onlogisch, gezien zijn negen zeges in Melbourne – maar dat zal vermoedelijk op het komende toernooi anders zijn. Vergeet niet dat alleen toeschouwers die dubbel gevaccineerd zijn zullen worden toegelaten, tenzij ze ook een medische uitzondering hebben verkregen. Al is die in Australië naar verluidt zeer moeilijk te verkrijgen voor ‘normale’ burgers. Zij kunnen er zich na een coronabesmetting bijvoorbeeld amper of niet testen op mogelijke antistoffen in het lichaam.
Hoe dan ook zal dit als een schaduw over de Australian Open hangen, en bij elke match van Djokovic ter sprake komen. De ultieme anticlimax zou dan een finale zijn waarin de Serviër alleen recordhouder wordt qua aantal grandslamtoernooien én tegelijkertijd uitgejouwd wordt. Om dat te vermijden zou hij zijn medisch dossier, en de exacte reden voor zijn vaccinatievrijstelling, moeten bekendmaken. Hij is dat niet verplicht, maar als die reden écht gegrond is, kan dat veel scepsis wegnemen.
Hoewel Djokovic in het verleden vaak openlijk gepraat heeft over zijn glutenintolerantie – ook een medisch probleem -, lijkt het echter zeer twijfelachtig dat hij dit zal doen, want dan had hij het al gedaan. Indien niet, dan zal dat zijn imago, zijn populariteit en zijn erfenis als de, puur op basis van statistieken, nu al beste speler ooit, geen goed doen.
Nochtans is de Serviër daar erg mee begaan. Maar eens te meer botst die drang naar appreciatie met zijn controversiële ideeën.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
