Peter t'Kint

Blatter weg of niet is niet de essentie van het FIFA-verhaal

Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

FIFA is alle geloofwaardigheid al lang kwijt, en het aftreden van Sepp Blatter alleen kan daar niks aan veranderen.

Sepp Blatter heeft dus gesproken op het congres dat hem morgen moet herkiezen. We keken ernaar uit, tegen beter weten in. Het leek een blauwdruk van zijn speech in 2011. Ook toen had de Zwitser het over “een schip dat terug moet worden gebracht naar heldere wateren. En dat het tijd zou vergen, maar dat de basis oké was. Solide.”

Het was nu niet anders. Opnieuw vroeg hij tijd. En wat gebeurde, de acties van de FBI, ach, dat waren maar enkelingen die buiten de lijntjes kleurden. En hij is toch niet verantwoordelijk voor het gedrag van iedereen, neen?

Neen! Pijnlijk? Inderdaad.

Vorig jaar rond deze tijd hebben we Blatter aan het werk gezien, op het congres in Saõ Paulo. Indrukwekkend, het dient gezegd. Een menner met charisma, zelfs diep in de zeventig. Selectief doof en plots het Engels veel minder machtig als de pers vragen mag stellen, maar in een zaal, voor zijn FIFA-leden … Triomferend, begeesterend en geregeld zwaaien met de (uitstekende) cijfers die er toe doen. De financiële. Vijf miljard dollar waren ze begroot, de inkomsten tot 2018. Het voetbal is een enorm commercieel wapen.

Symbooldossiers

Dat congres ging door op 11 juni 2014. Exact veertig jaar eerder kwam Blatter op het toneel, toen João Havelange aan het roer kwam van FIFA. Eén van zijn eerste zetten was het aanstellen van Blatter. Eerst als rechterhand, sinds ’98 ook als opvolger. Dat is bijna een halve eeuw bobo.

De reputatie van Havelange, en in zijn spoor zijn (ex-)schoonzoon is inmiddels bekend en uitgebreid gedocumenteerd. Die van diens opvolger José Maria Marin inmiddels ook al langer. Enzovoort, enzoverder.

De kritiek op het WK in Rusland, of de toewijzing aan Qatar. Ach, eigenlijk ook alleen maar symbooldossiers.

Commerciële rechten

We hebben vanmiddag de aanklacht van de Amerikaanse justitie tegen veertien betrokkenen – leiders van het wereldvoetbal en zakenmensen – doorploegd. Samengesteld na het uitpluizen van veel rekeningen en op basis van getuigenissen van een paar spijtoptanten die zelf jaren in de pot graaiden, gepakt werden en zo hun hachje proberen redden (en de straf verminderen). Neen, nobel waren Chuck Blazer en Jack Warner allerminst, toen ze beslisten mee te werken met het onderzoek. Hopelijk het eerste in een lange rij.

Het geeft een verhelderend inzicht – opnieuw, nadat eerder al een paar boeken verschenen – over de manier van werken in voetballand. Het gaat niet alleen om de toewijzing van de WK’s, die er (al decennia) alleen maar komen na het uitkeren van smeergeld. Een schilderij, een duur horloge. Het is veel erger dan dat. Het gaat ook (en vooral) om televisie- en andere commerciële rechten. Voorlopig alleen nog aan het licht gekomen in Zuid- en Noord-Amerika, het is wachten tot de Aziatische, Afrikaanse en Europese justitie (komaan Interpol en Zwitserse justitie) in actie schiet, voor ook daar de dominosteentjes vallen.

FIFA ontbinden

Het hele systeem is corrupt, niet enkel een paar mensen. Toen FIFA een paar jaar geleden ingreep en de top van de CONCACAF en CONMEBOL (de tegenhangers van UEFA op het Amerikaanse continent) verving, gingen hun opvolgers prompt, geen dag later, door met het afpersen/voor eigen gebruik aanwenden van geld dat voor het voetbal was bestemd. Marketingfirma’s en rechtenverkopers deden gretig mee. De FBI schatte het (gekende) fortuin van de Paraguayaan Nicolás Leoz, jaren voorzitter van Conmebol, op 40 miljoen dollar. Er viel wat te verdienen.

Daarom: het opstappen van Sepp Blatter is hooguit symbolisch en totaal onvoldoende. Een zoenoffer zelfs, als er niks ten gronde verandert. Als de leden van het Uitvoerend Comité eerlijk zijn met zichzelf, stappen ze morgen allemaal op en ontbinden ze FIFA. Radicaal. En start men overmorgen met een nieuwe wereldvoetbalbond, die transparante marketingcontracten afsluit, via openbare aanbestedingen, en doorzichtige televisiedeals. Deals die open worden gecommuniceerd en niet bedisseld in achterkamertjes.

En tot dan moet elke sponsor zich onthouden van steun. Net als elke federatie. Misschien moet UEFA daar maar eens een voorbeeld geven, in plaats van om het ontslag van Blatter te vragen, maar morgen toch weer lekker aan te schuiven en zijn Europese vertegenwoordigers aan boord te houden. Het rot zit veel en veel dieper.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content