Op matchdagen valt er voor supporters geen hamburger te rapen, hun truitjes zijn gemaakt van bamboe en binnenkort bouwen ze een stadion van hout. De Engelse vierdeklasser Forest Green Rovers is de groenste club ter wereld. Met dank aan een steenrijke hippie.
Wanneer Forest Green Rovers in mei 2017 Tranmere klopt op Wembley, wordt Nailsworth, de thuishaven van Forest Green, het kleinste stadje in Engeland dat ooit professioneel voetbal mag verwelkomen. Alhoewel, stadje. Het is niet meer dan een dorp, een ingeslapen parochie met 5794 inwoners, in het hart van de Cotswold. Dat is een heuvelachtige hobbitwereld gevuld met schattige huizen uit natuursteen in Engelse prutsdorpjes, waar gepensioneerden graag biologische honing en handgemaakte kazen kopen op boerenmarkten en waar bellenmannen de lokale evenementen aankondigen.
Maar niet dat gebrek aan hinterland is het grootste gesprekspunt bij de promotie naar de League Two, wel het ethos van de club. Forest Green Rovers heeft zichzelf uitgeroepen tot groenste club ter wereld. Geen loze woorden, want op de club eten zowel spelers als fans enkel veganistisch. Het stadion is voorzien van groene stroom en de club recycleert de olie uit de frituurpannen tot biobrandstof. Na het laatste fluitsignaal op Wembley kraait de commentator van de BBC dan ook: ‘Laat me jullie dit vertellen, Cheltenham, Swindon, Newport: volgend seizoen gaan jullie hummus eten, want Forest Green Rovers zit in de Football League.’
De shirts zijn, net als de scheenbeschermers, gemaakt van biologisch afbreekbaar bamboe.
Quornpastei
Nauwelijks zeven jaar eerder, in 2010, is Forest Green Rovers nog een doodgewoon provincieclubje dat al twaalf decennia lang vrijwel anoniem meedraait in de lage regionen van het Engelse voetbal. Maar het water staat de club, zoals zovelen, die lente aan de lippen. Er is hoogdringend geld nodig en op de koop toe dreigt een degradatie die de doodsteek kan betekenen. Crisisberaad in de bestuurskamer leidt ertoe dat de club Dale Vince om hulp verzoekt.
Wanhopige tijden vereisen wanhopige maatregelen. Vince heeft niet meteen het profiel van de gemiddelde voetbalmecenas (zie kader). Hij is een boomknuffelaar in wiens wilde haardos elk koppel vogels met nestambities zich met plezier zou terugtrekken, een hippie die als oprichter van Ecotricity een fortuin verdiende met groene energie. En die bovenal veganist is. ‘Ik had er nooit aan gedacht om een voetbalclub te bezitten, ‘ zegt Vince achteraf aan CNN, ‘maar de club was in nood en lag praktisch in mijn achtertuin. Ik wist hoeveel het betekende voor de gemeenschap en wilde ervoor zorgen dat de club de zomer overleefde.’
Al snel ziet Vince het potentieel van Forest Green Rovers om zijn groene agenda door te drukken. Zijn eerste beslissing is er meteen één die kan tellen: hij schrapt rood vlees van het spelersmenu. Later eten de spelers volledig veganistisch. Niet enkel omdat Vince het eten van dieren ‘moreel verwerpelijk’ vindt, maar ook omdat hij gelooft dat zo’n plantaardig dieet de prestaties van de spelers bevordert. Het geeft hen meer energie en uithouding en beschermt tegen blessures. In hun vrije tijd mogen de spelers van Vince desgewenst wel nog een broodje mexicano achter de kiezen steken. In oktober 2015 roept The Vegan Society, een organisatie die veganisme propageert, Forest Green Rovers uit tot de eerste veganistische club ter wereld.
Want ook de fans moeten het bij thuismatchen voortaan zonder hotdogs en hamburgers stellen. In plaats daarvan smullen ze van veganistische fajitas en Q-pies, gemaakt van quorn, sojabechamelsaus, prei en tijm, een vleesloos alternatief voor de razend populaire Engelse vleespasteien. Wellicht verbaast het niet dat niet elke supporter daarvan spontaan het water in de mond krijgt. Vooral de bezoekende fans grommelen hard – of zijn het hun van dierlijke proteïnen verstoken magen die we horen? En zoals het in Engeland hoort, uiten ze hun ongenoegen in spreekkoren, het ene al wat origineler dan het andere. ‘Waar is je burgerkraam?’, klinkt het dan. Of nog: ‘Steek die veggiepastei maar in je reet.’ Of, wanneer er een speler van Forest Green Rovers op de grond ligt: ‘Jij vuile veganistische klootzak, je eet al ons gras op!’ Vince reageert laconiek op de treiteringen. ‘Ach, het voetbal zit vol met dat soort geplaag. Voedsel beroert mensen nu eenmaal. Iedereen eet.’
Maar ook sommige eigen fans zijn niet opgezet met het menu bij thuismatchen. Enkelingen gaan enkel naar uitwedstrijden, naarstig op zoek naar broodjes spek. Volgens hen is de club te prekerig. ‘Maar we willen helemaal niet met het vingertje wijzen’, verdedigt Vince zich. ‘Het stoort sommige mensen nu eenmaal wanneer een veganist toont dat er een andere manier is. Het enige wat we kunnen doen, is de mensen onderwijzen die onderwezen willen worden. Voor elke fan die wegblijft, hebben we er tien gewonnen. Tegenwoordig zegt geen enkele fan nog dat een veggieburger minder lekker is. Nee, ze komen nu naar me toe om me te bedanken dat ik hun leven heb veranderd.’
De koppige Vince is sowieso geen weifelende voorzitter, niet het type windhaan dat zich gemakkelijk laat beïnvloeden door anderen. Dat ondervindt de club die hem laat weten dat hij enkel in de bestuurskamer welkom is in hemd en das. En hij dus niet kan verschijnen in luipaardpatroon, of in Hawaïhemd met het bovenste knopje open, zijn favoriete outfits. Bij de terugmatch verbiedt hij hemden en dassen in The New Lawn, het stadion van Forest Green Rovers.
Zeewier en azijn
Het menu is niet het enige dat Vince radicaal omgooit. The New Lawn moet op korte termijn zo ecologisch mogelijk worden. De club verzamelt regenwater en installeert laadpunten voor elektrische auto’s. De koks recycleren kookolie, waarvan biobrandstof gemaakt wordt. En uiteraard levert Ecotricity, het bedrijf van Vince, groene, hernieuwbare energie. Waarvan een deel afkomstig van de nieuwe zonnepanelen op het dak van het stadion. In 2018 roepen de Verenigde Naties Forest Green Rovers uit tot eerste klimaatneutrale club ter wereld.
Zelfs grasmaaien gebeurt zo duurzaam mogelijk, met de hulp van een slimme robot die werkt op zonne-energie en die terreinverzorger Adam Witchell met sms’en op de hoogte stelt van zijn vooruitgang. ‘Ooit piepte mijn telefoon om half drie ’s nachts’, getuigt hij in The Sun. ‘Mijn vrouw stompte in mijn middenrif en vroeg zich af wie er in godsnaam berichten stuurde op zo’n uur. De robot, vertelde ik haar. We ruzieden tot zes uur ’s ochtends, maar uiteindelijk geloofde ze mij.’ Vince haalde Witchell naar de club vanwege zijn milieuvriendelijke methodes. Witchell bewerkt het veld niet met pesticiden of chemische meststoffen, wel met zeewier uit Schotland (om het te hydrateren) en azijn (om onkruid te bestrijden). Hij verklaart zich intussen volbloed adept van Vince. ‘Vroeger at ik nooit veganistisch, nu doen we dat met de hele familie. Ik rij met een elektronische auto, zorg ervoor dat ik weet waar mijn plastic belandt en ben me bewust van mijn ecologische voetafdruk. Ik heb jonge kinderen en ik vraag me af welke soort wereld we voor hen zullen achterlaten.’
Witchell is niet de enige die zich achter de visie van Vince schaart. Hoewel thuismatchen van Forest Green Rovers slechts enkele duizenden toeschouwers trekken, heeft de club fanclubs in twintig landen. De truitjes zijn binnen minuten na de lancering ervan uitverkocht. Zelfs vanuit Australië en de VS komen er aanvragen. En heus niet alleen van liefhebbers van tikitakavoetbal of de onverzettelijkheid van de verdediging van Forest Green Rovers. ‘We hebben niet enkel een nieuw soort voetbalclub gecreëerd, maar ook een nieuw soort fan’, zegt Vince, die niet voor zijn eigen kerk wil prediken. ‘Voetbalfans zijn exact het soort mensen dat we willen bereiken met onze boodschap.’ Toch is verre van iedereen gelukkig met ’s mans beslissing om de zwart-witte kleuren, waarin Forest Green Rovers al speelt sinds 1889, te vervangen door limoengroen en zwart, de kleuren van Ecotricity. De shirts zijn, net als de scheenbeschermers, gemaakt van biologisch afbreekbaar bamboe. Dat dan weer wel.
Hypocrieten
Wat vinden de spelers van de groene revolutie? Sommige bekeren zich tot een volledig veganistisch dieet, anderen volgen de instructies van hun voorzitter minder religieus. Wanneer een paparazzo een deel van de spelerskern betrapt terwijl ze hun tanden zetten in een portie fish & chips, verpakt in niet-recycleerbare piepschuimbakjes dan nog, bloklettert The Sun: ‘Hypocrieten.’
Voor de niet-veganisten in de spelersgroep, de spitsen die weleens met plezier knabbelen aan een kippenboutje, helpt het wellicht dat Vince het geld vlot laat rollen. Om spelers naar de Cotswold te lokken, een regio die slecht verbonden is met de rest van het land, betaalt hij meer dan reeksgenoten. In het jaar vóór de promotie, bijvoorbeeld, spendeert Vince bijna 206.000 euro aan makelaars. Meer dan alle andere amateurclubs samengeteld. Meer dan eender welke ploeg uit League Two, op Portsmouth na, en zelfs meer dan een enkele club uit de Championship, de Engelse tweede divisie. Want Vince is ambitieus. Hij investeert niet enkel in groene innovaties, maar ook in een competitieve kern. Op termijn wil de voorzitter met Forest Green Rovers naar die Championship. Om daar zijn boodschap een nog grotere megafoon te geven.
Daar hoort ook een groter podium bij. Vince wil graag een nieuw stadion bouwen. Er ligt een ontwerp op tafel van Zaha Hadid Architects, het bedrijf dat ook het zwembadcomplex uittekende voor de Olympische Spelen van 2012 in Londen. Het stadion zal het hart vormen van een groen bedrijvenpark en wordt volledig uit hout opgetrokken, ‘het groenste stadion sinds de Romeinen beton uitvonden’. Want, zo stelt Vince, meer dan 75 procent van de ecologische impact van een modern stadion komt van de materialen waarmee het gebouwd is. ‘Het belang van hout is niet enkel dat het voorkomt in de natuur, maar ook vanwege de lage voetafdruk, zowat de laagste van alle beschikbare bouwmaterialen.’
Eind 2019 keurt het lokale district de bouwaanvraag goed. Al kunnen we ons inbeelden dat de premie voor de brandverzekering niet minnetjes is. Nu staat er niets de verdere groei van Forest Green Rovers in de weg. Al is de voetbalhemel bestormen niet het ultieme doel van Dale Vince. ‘De VN zegt dat we tien jaar hebben om de wereld te redden’, verklaarde hij in 2018. ‘We kunnen niet langer doen alsof dat niet waar is.’ Aan de groenste club op aarde zal het niet gelegen hebben.
Voorzitter Dale Vince: van ecokrijger naar multimiljonair
In de jaren 80 trekken duizenden New Agereizigers doorheen het Verenigd Koninkrijk. In caravans en camionettes reizen ze in de geest van de hippies van het ene gratis festival naar de andere regenboogbijeenkomst. Ze botsen regelmatig met de politie. Zoals bij de protesten tegen de kruisraketten op een luchtmachtbasis in Molesworth. Of tijdens de slag om het bonenveld bij Stonehenge, waar ordehandhavers met gummistokken een bende langharigen bijeen knuppelen. In beide gevallen belandt ook Dale Vince in de boeien.
Met zijn vrouw en zoon doorkruist Vince destijds het land in een omgebouwde legertruck, waarop hij een windmolen heeft geïnstalleerd. Wanneer hij begin jaren 90 zijn vrachtwagen parkeert op een heuvel in de Cotswold, vlak bij Nailsworth, en de wieken van zijn windmolen tekeer ziet gaan, beseft hij wat het potentieel van windenergie is. Hij kan, zo realiseert hij zich, op z’n eentje blijven doorgaan, met de windmolen op zijn dak. Of hij kan het grootser aanpakken. Vince kiest voor het tweede en richt Ecotricity op, een bedrijf dat inzet op hernieuwbare energie.
Het wordt een succes. Anno 2020 staat Vince in de lijst van de 1000 rijkste mensen in het Verenigd Koninkrijk. The Sun schat zijn vermogen op 127 miljoen euro. ‘De meeste mensen in dit land stellen succes gelijk met geld’, aldus Vince in The Independent. ‘Als mijn monetaire waarde geloofwaardigheid schenkt aan het concept van hernieuwbare energie, dan is dat geweldig.’ En al woont deze ecokrijger tegenwoordig in een 18e-eeuws kasteel nabij Nailsworth, hij claimt dat het geld hem niet veranderde. ‘Het interesseert me niet. Ik ben geen zakenman, wel een milieuactivist. Begin jaren 90 was ik een lichtjes gestoorde hippie. Dat ben ik nog steeds.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
