De nieuwe kroonprins van Italië: portret van Gianluigi Donnarumma

Van de voet van de Vesuvius via Milaan naar het Parijse Prinsenpark: heeft Europees kampioen Gianluigi Donnarumma zijn einddoel bereikt?

Het is 18 juni 2017 en in het Józef Pilsudskistadion in het Poolse Krakau trapt de Italiaanse U21 hun Euro af tegen Denemarken. De Azzurrini hebben een mooi elftal, met Gianluigi Donnarumma, Domenico Berardi, Lorenzo Pellegrini, Federico Chiesa en Manuel Locatelli. Allemaal spelers die er op het afgelopen gouden EK bij waren of erbij hadden moeten zijn, maar geblesseerd afhaakten. In de 33e minuut gooien Poolse fans van AC Milan tientallen valse dollarbiljetten naar het doel van Donnarumma. De jonge Italiaanse goalie is verwikkeld in een ingewikkelde contractverlenging met zijn club die verwacht dat hij zo snel mogelijk bijtekent. Sommige fans van de rossoneri geraken hun geduld kwijt en hangen een spandoek op met Dollarumma. Ze kunnen zijn handelsgeest op zo jonge leeftijd maar weinig appreciëren, hij die al een contract eist met gouden cijfers, amper achttien jaar oud. Gianluigi Dunnamrumma kijkt even om en lacht, terwijl twee ballenjongens zich haasten opdat het spel zo snel mogelijk kan hervat worden.

Goed vier jaar later staat Donnarumma weer onder de lat wanneer in een stadion snippers uit de lucht vallen. Deze keer zijn het geen valse biljetten, maar confettisnippers. Italië is net Europees kampioen geworden en Donnarumma wordt uitgeroepen tot beste speler van het toernooi. De doelman laat zijn vreugde de vrije loop wanneer hij zijn trofee in zijn enorme handen houdt. Krakau is al lang vergeten maar het beeld is hem blijven achtervolgen. Vier jaar later onthoudt men een andere impressie, die van een 22-jarige die beslissend was bij de penalty’s tegen Engeland. De pijler van zijn nationale ploeg.

Mentale kracht

Na het gegooi met valse biljetten had de toekomstige doelman van Paris Saint-Germain maar een paar seconden nodig om zijn concentratie terug te vinden. Waar anderen bij zo’n gebeuren uit het lood zouden zijn geslagen, keerde hij makkelijk terug in zijn eigen mentale bubbel. Een zeldzame vorm van zelfcontrole bij zo’n jonge speler, maar bijna vanzelfsprekend voor de Italiaanse doelman. ‘Op zijn vijftiende was hij al zo’, herinnert Cristian Brocchi zich, die Donnarumma bij Milan achtereenvolgens onder handen nam bij de Allievi (U16), de Primavera (U19) en het A-team. ‘Voor mij is net dát, het vermogen om je emoties te controleren, het verschil tussen een doorsnee speler en een kampioen’, zegt hij. ‘Gianluigi straalde altijd die innerlijke rust uit. Hij had dat vermogen om afstand te nemen en de persoonlijkheid waarmee hij zich van de anderen onderscheidde. Hij is altijd een fenomeen geweest. Je hebt fenomenen genoeg van negen of twaalf jaar, maar je moet ook met de druk kunnen omgaan die je in de voetbalwereld ontmoet. Donnarumma heeft altijd al die mentale kracht gehad, alsof de druk geen greep had op hem.’ Alsof een penalty stoppen de normaalste zaak van de wereld is. Alsof een fout maken nul impact op hem heeft. Dat maakt dat de Italiaanse nationale doelman op zijn 22e nog steeds dezelfde is als op zijn vijftiende, toen hij als een ijskonijn elke wedstrijd beleefde, zonder enige emotie te tonen.

Bruno Tedino herinnert zich nog de wedstrijd waar hij zich bewust werd hoe de jonge doelman afstand kon nemen van wat rond hem gebeurde. Hij had Donnarumma onder zich als trainer van de Italiaanse U17 en raakte onder de indruk van diens koelbloedigheid en rust. ‘Jaarlijks ontmoetten de Spaanse en de Italiaanse U17 mekaar in januari voor een vriendenwedstrijd. De ene keer wonnen de Spanjaarden, dan weer wij. Die ene wedstrijd speelden we op Ibiza voor 7000 kijkers. Gigio had nog nooit voor zo veel volk gespeeld, het was trouwens zijn allereerste wedstrijd met de U17. We deden de spelers hartslagmeters om om hun hartslag te meten. Die van hem was 50 slagen per minuut. Ongelofelijk weinig voor een jongen van vijftien die zo’n belangrijke gebeurtenis meemaakte. Zijn fysieke testen waren altijd indrukwekkend, uitzonderlijk zelfs.’

Zijn broer achterna

Die mentale kracht en de rust die hij innerlijk heeft dankt Donnarumma aan zijn familie. Een gewoon gezin, zonder grote verhalen of speciale vermeldingen. Een gewoon gezin uit Castellammare di Stabia, ten zuiden van Napels, een streek waar alles intens beleefd wordt. Die levendigheid staat in contrast met de eenvoud van de clan Donnarumma, zoals ze bekend staan bij ASD Napoli, het allereerste clubje van de kersverse Europese kampioen. Daar, in de schaduw van de Vesuvius, op een paar kilometer van de oude Romeinse site Pompei, stopte hij zijn eerste ballen. ‘Hij is hier op zijn vijfde begonnen, tot hij op zijn veertiende naar Milan vertrok’, herinnert Ciro Amore zich, voorzitter van ASD Club Napoli. ‘Al op jonge leeftijd zag het er naar uit dat hij doelman zou worden, ook al worden spelertjes op die leeftijd nog op alle posities uitgeprobeerd. In tegenstelling tot de andere kinderen ging hij, wanneer hij op het oefenveld kwam, meteen in doel staan en vroeg de ouderen om naar de goal te trappen en te proberen hem te verslaan. Ongetwijfeld liet hij zich leiden door zijn oudere broer Antonio die al doelman was bij ons.’ Gianluigi is zes wanneer Antonio, op dat moment vijftien, Castellamare di Stabia verlaat om naar het opleidingscentrum van AC Milan te trekken. Hij zal acht jaar later de weg van zijn broer volgen.

Beide broers kregen hun opleiding in de keepersschool van Ernesto Ferraro die in Italië naam heeft voor het opleiden van jonge doelmannen. Die keus om met Ferraro samen te werken noemt Ciro Amore nog altijd één van de beste beslissingen uit de geschiedenis van ASD Club Napoli. Behalve de twee Donnarumma’s vormde de club op die manier ook Antonio Mirante (bijna 400 matchen in de Serie A) en Gennaro Iezzo, die als doelman Napoli na het failliet in 2004 eerst terug naar de Serie B en vervolgens naar de Serie A hielp. Dat maakt dat de jonge Donnarumma rolmodellen te over had in zijn directe omgeving. Dat allemaal in een goed gestructureerde werkomgeving, waar rust heerste en de schoolresultaten belangrijk werden geacht. ‘Na de training was Gianluigi de eerste die de kleedkamer verliet na snel zijn douche te hebben genomen, want hij moest nog studeren. Anders mocht hij van zijn vader de training van de volgende dag niet bijwonen’, herinnert Amore zich.

Van Inter naar Milan

Op elk niveau waar hij passeert, in clubverband of in de nationale jeugdselecties, zijn trainers en dirigenten het er over eens dat ze met een uitzonderlijk fenomeen te maken hebben. Altijd wordt hij een leeftijdscategorie hoger gezet, waardoor hij in geen tijd alle treden van de ladder naar de top neemt. ‘Al heel jong zetten we hem een categorie hoger’, bevestigt de voorzitter van ASD Club Napoli. ‘Hij was toen al veel groter dan alle anderen zodat, zelfs bij de oudere categorieën, iedereen dacht dat hij de oudste van de ploeg was, terwijl hij de jongste was.’ Niet alleen door zijn fysieke gestalte, maar ook door zijn technische kwaliteiten springt de jonge Donnarumma al gauw in het oog. Amore: ‘Uiteraard konden we toen nog niet vermoeden dat hij al op zijn zestiende titularis zou worden in de Serie A, dat hij op zijn 22e Europees kampioen zou zijn, maar we geloofden meteen in hem. De verrassing in zijn parcours is dat hij al zo veel bereikt heeft in zo weinig tijd. Hij is op weg om alle records te breken.’

Als adolescent ligt zijn naam op de lippen van elke scout van de grote Italiaanse clubs. Juventus en Fiorentina volgen hem van dichtbij, maar de eerste club die hem uitnodigt voor een test is Inter. Dus reist Gianluigi af naar Milaan en traint er enkele dagen mee. De test valt mee en alles lijkt er op te wijzen dat hij gauw een contract zal tekenen met de nerazzurri. Tot er iets onverwachts gebeurt.

Plots wordt AC Milan wakker, een beetje laat, maar de familie kiest uiteindelijk voor de club van Silvio Berlusconi die op dat moment nog eigenaar is. ‘Het was bijna rond met Inter,’ bevestigt Amore, ‘maar toen Milan zich manifesteerde, veranderde alles. Zijn vader en hij waren supporter van Milan, en dus tekenden ze uiteindelijk bij de buren.’ Op zijn veertiende ruilt de jonge doelman Campanië voor Lombardije. Hij heeft zijn breedste glimlach op, want hij weet dat hij helemaal klaar is voor de volgende stap en de nieuwe uitdaging.

Een fenomeen

Bij Milan ontmoet Donnarumma Cristian Brocchi, vandaag coach van de tweedeklasser Monza maar in die tijd zijn trainer bij achtereenvolgens twee jeugdploegen en in 2016 zelfs in het eerste elftal. De jonge doelman arriveert op een goed moment voor hem, maar in een moeilijke periode voor de club. De topjaren van Milan zijn voorbij, de laatste jaren onder Berlusconi haalt de club geen goeie resultaten meer en is zelfs wat op de sukkel. De redding moet, bij gebrek aan centen, komen uit eigen rangen. Milan besteedt, zoals lang geleden, opnieuw veel aandacht aan de eigen jeugdopleiding. Brocchi bevestigt dat: ‘Ik herinner me het seizoen 2014-2015 met de Primavera, de beloften. We keken amper naar de resultaten, al bleef het aanleren van een winnende cultuur wel belangrijk bij ons. Ik werkte toen met Davide Calabria, Locatelli, Donnarumma en Patrick Cutrone. In het toernooi van Viareggio, het belangrijkste jeugdtoernooi in Italië, werden we uitgeschakeld door twee fouten van Donnarumma. Maar een paar maanden later stond hij in doel bij het eerste elftal. We hielden op dat moment bij de jeugd geen rekening met de wedstrijdresultaten, alleen met de ontwikkeling van al die jongens die allemaal prof zijn geworden.’

Een paar maanden na die blunders in Viareggio laat de toenmalige trainer Sinisa Mihajlovic hem op 25 oktober 2015 debuteren tegen Sassuolo. Donnarumma is dan net zestien jaar. In februari van datzelfde jaar moest Milan een uitzondering aanvragen om hem op het wedstrijdblad te krijgen voor een match tegen Cesena. Geconfronteerd met een aantal blessures moest de toenmalige trainer Filippo Inzaghi een beroep doen op twee jonge keepers uit de jeugd. Donnarumma was toen nog niet eens zestien, maar met zijn één meter zesennegentig had de dokter van de voetbalbond geen enkel probleem om hem goed te keuren voor de dienst bij de volwassenen, moest dat nodig geweest zijn.

Die eerste wedstrijd tegen Sassuolo is het startpunt. Op zijn zestiende wordt Gianluigi Donnarumma de nieuwe titularis in het doel bij Milan. De vroegere doelman van Real, Diego Lopez, of veteraan Christian Abbiati zijn niet meer in staat om die nieuwe hiërarchie in doel om te keren. Ze zijn definitief aan de kant geschoven door een jongen van zestien.

Wanneer Brocchi Mihajlovic vervangt in april 2016 vindt hij zijn vroegere poulain terug met een ander statuut. Maar de jonge doelman is voor geen meter onder de indruk, en blijft super gefocust op zijn taak. ‘Ik trof exact dezelfde jongen aan als een paar maanden tevoren maar met al 20 eersteklassematchen op zijn cv. Hij bleef nuchter, wilde blijven spelen en vooral beter worden. Ik vond hem een stuk rustiger dan vier, vijf maanden tevoren, toen hij nog niet met het eerste elftal had meegedaan. Toen ik het eerste elftal in handen kreeg, begon hij zich terdege bewust te worden van wat hij kon.’

Raiola

In maart 2015 mag de jonge doelman die zestien gaat worden zijn eerste profcontract tekenen en natuurlijk komt Mino Raiola al snel in beeld ( zie ook kader). Wanneer Donnarumma zes maanden later de status van titularis heeft, heeft hij ook recht op een contractaanpassing, vindt Raiola. De besprekingen slepen maandenlang aan en leiden tot veel irritaties bij de Milanese bestuursleden; de fans reageren met gemor en onbegrip. In juli 2017 verlengt de doelman dan toch zijn contract tot 2021 en wanneer ze zien hoe goed hij is, slikken de fans hun kritiek in. Het hoofdstuk Dollarumma wordt afgesloten. Zijn talent slaat zelfs de ontevredenen met verstomming.

Alleen is het met Raiola in de buurt nooit helemaal rustig. Amper is de inkt onder een nieuw contact opgedroogd of de superagent denkt al aan het vólgende.

Twee jaar nadat hij voor vier jaar heeft bijgetekend, beginnen de geruchten over een nieuwe overeenkomst. Milan lijkt niet gehaast, maar begaat daarmee een inschattingsfout. Want Donnarumma blijft maar progressie maken. Hoe beter zijn prestatiecurve, hoe hoger de looneisen worden. Wat er buiten de lijnen gebeurt, raakt de doelman niet. Wat er ook in de kranten of op internet verschijnt, Donnarumma rijgt de sterke prestaties aan mekaar en is vaak de uitblinker van zijn ploeg. Hij laat zijn agent de vuile rol spelen, iets waarmee die best kan leven.

Begin 2021 wordt het spannend, het contract loopt op zijn einde en het EK komt er aan. Begin 2021 hopen sportief directeur Paolo Maldini en de andere dirigenten van Milan nog dat het allemaal goed komt, maar op dat moment heeft Donnarumma zijn keuze al gemaakt. Terwijl hij in het openbaar verkondigt dat hij open staat voor een contractverlenging, leert hij Frans en informeert zich bij zijn Franse ploegmaats. Tot het Milan te veel wordt en de club beslist om niet eindeloos te wachten maar zelf tot actie over te gaan. Prompt kondigt het de komst aan van Mike Maignan die in Frankrijk net kampioen is geworden met Lille. Onmiddellijk daarna wordt bekend dat Donnarumma voor PSG heeft gekozen.

Op zijn 22e wacht hem de volgende uitdaging. Eén van formaat, want PSG-doelman Keylor Navas heeft het helemaal niet slecht gedaan, integendeel. Hij heeft een superseizoen gekeept met de Parijse topclub. Maar als je zonder problemen op je zestiende je vuurdoop in San Siro bent doorgekomen en je bent op je 22e Europees kampioen geworden, ga je niet op je benen staan bibberen bij het vooruitzicht op de concurrentie met een andere doelman.

De voorbije jaren heeft Donnarumma getoond dat de druk zomaar van hem afglijdt, al sinds zijn jongensjaren. In Parijs wacht hem het begin van zijn volwassen leven.

In het Parc des Princes is de nieuwe jonge Prins gearriveerd, klaar om in het park de handen uit de mouwen te steken.

Door Johann Crochet