Volgens een studie van het Deense RunRepeat bezondigen Engelstalige commentatoren zich geregeld aan etnische vooroordelen.
Het Deense onderzoeksbureau RunRepeat bestudeerde tachtig wedstrijden uit het seizoen 2019/20 in de Serie A, La Liga, de Ligue 1 en de Premier League. Daarin namen ze 2074 uitspraken van Engelstalige commentatoren onder de loep.
Daaruit bleek onder meer dat lof over iemands (voetbal)intelligentie vaker (in 62 procent van de gevallen) gericht was aan een speler met een lichtere huidskleur. Kritiek over intelligentie ging dan weer frequenter (63 procent) over donkere voetballers.
Nog opvallend: commentatoren hadden het zes keer vaker over de fysieke kwaliteiten van een donkere speler. Als een speler geprezen werd voor zijn werklust, hadden de verslaggevers het in 6 op de 10 gevallen over een speler met een lichtere huidskleur.
‘Door voortdurend de nadruk te leggen op de fysieke sterkte – een eigenschap waarmee ze geboren zijn – verergeren commentatoren het stereotype dat donkere voetballers niet hard moeten werken voor hun vak’, zegt ex-profvoetballer Jason Lee namens de Players Football Association, die meewerkte aan het onderzoek.
‘Om structureel racisme aan te pakken, moeten we etnische vooroordelen erkennen’, zegt hij. ‘Het commentaar van de verslaggevers is erg belangrijk voor de perceptie die rond bepaalde spelers wordt gecreëerd.’
‘Stel nu dat een speler de ambitie heeft om coach te worden, dan is het oneerlijk dat bepaalde jongens meer dan andere geprezen worden voor hun voetbalintelligentie op basis van vooroordelen.’
Opleiding voor co-commentatoren
Clive Tyldesley, een van de belangrijkste voetbalcommentatoren op de Britse zender ITV, reageerde al op de studie. Hij zegt dat hij al op de hoogte was van de problematiek omdat dat al jaren besproken wordt op seminaries van Kick It Out, een organisatie die discriminatie wil tackelen in het voetbal en het onderwijs.
Volgens hem zijn het vooral ‘co-commentatoren die hebben bijgedragen tot de stereotypering’. Tyldesley: ‘Ik ben mentor voor studenten. Ik discussieer met hen over het vak van commentaar geven, maar doet iemand dat met co-commentatoren die vaak nog maar net hun voetbalschoenen hebben opgeborgen en achter een microfoon plaatsnemen?’
Tyldesley pleit er dan ook voor dat ook co-commentatoren en analisten worden opgeleid. Bovendien hecht hij veel belang aan correct taalgebruik: ‘Commentatoren zouden moeten proberen om de taal accuraat en op een verantwoorde manier te gebruiken. Raciale stereotypering is niet alleen fout, moreel fout, het is ook onverantwoordelijk. Ze komen vaak voort uit luiheid en ondoordachtheid en naar mijn mening is te veel sportcommentaar lui en ondoordacht.’
‘Amper zwarte spelmakers’
‘Ik zag de studie passeren’, zegt Matthias De Vlieger, commentator bij Eleven Sports. ‘Ik denk niet dat ik mezelf vaak aan etnische vooroordelen bezondig, maar ik ga er de komende tijd toch wat extra op letten.’
‘Als je erover nadenkt, valt het ook op dat er in het topvoetbal erg weinig zwarte spelmakers zijn. Er zijn wel studies die bewijzen dat die jongens van nature atletischer gebouwd zijn en vaak ook erg goeie lopers zijn. Maar misschien duwen we donkere spelers van kleins af te snel naar posities als de centrale verdediging of de flank, waar een atletisch lichaam of een goed loopvermogen goed van pas komen. Dat is toch iets om over na te denken.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier