Flashback naar 28 juli 1962: in Dortmund wordt beslist dat er een Bundesliga komt

© GETTY
Peter t'Kint
Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Nationale topcompetities lijken al een eeuwigheid mee te gaan. Toch is dat niet zo. In Duitsland bijvoorbeeld beslisten ze pas op 28 juli 1962 om een eengemaakte competitie te organiseren vanaf de zomer van 1963.

De feiten

Terwijl Duitsland in 1962 in Chili op het WK actief is (en wordt uitgeschakeld in de kwartfinales) steken de grote bonzen van het Duitse voetbal de koppen bij elkaar. Zo kan het niet verder, zeggen ze al jaren. Dat gedoe met de diverse Oberliga’s (Süd, West, Nord, Südwest en de Berliner Stadtliga) moet gedaan zijn.

Er moet dringend één Bundesliga komen, wil Duitsland zijn sportieve en economische achterstand inhalen. Zowel bij de nationale ploeg als in de diverse Europese bekers, zoals die sinds 1956 worden uitgereikt merken ze dat. Ploegen uit Spanje, Frankrijk en Italië zwaaien er de plak.

Op 28 juli komen in de Dortmunder Westfalenhalle alle clubleiders samen. Er zijn 129 stemgerechtigden die zich over de oprichting van een Bundesliga in het seizoen 1963/64 moeten buigen. Het voorstel krijgt een absolute meerderheid: 103 zijn voor, slechts 26 stemmen tegen.

Making-of

In 1888 al beginnen ze in Engeland aan een nationale competitie en in 2029 zijn ze in La Liga al aan het 100-jarig bestaan toe. Dat jaar viert ook Italië 100 jaar Serie A. Van 1898 tot 1928 gebruikten de Italianen een andere manier om tot een voetbalkampioen te komen. Na de regionale competities mogen de winnaars het tegen elkaar opnemen voor de nationale titel.

Duitsland blijft dat systeem volhouden tot in de jaren zestig, ook al is de politiek dan al lang gewonnen voor een ander systeem. Iets veel eenvoudiger. In het begin van de jaren dertig zijn er immers niet minder dan 55 regionale competities, verspreid over het hele land. Ze dragen verschillende namen, maar hebben allen het statuut van hoogste afdeling. Daarom pleit de Duitse bondsvoorzitter in 1932 voor een overkoepelende Reichsliga. De beste ploegen over het hele land zouden voor het Duitse kampioenschap spelen.

Plannen worden uitgetekend en voorgelegd op een algemene vergadering, maar de regio’s wijzen het af. Als de nationaalsocialisten kort daarna, in 1933, de macht overnemen, werken ze dat idee verder uit en hertekenen ze het voetballandschap. Er komen 16 grote regionale gebieden en de winnaars van de voetbalcompetitie kampen om een nationale titel. FC Schalke 04 is in die periode dé te kloppen ploeg, met zes titels.

Opmerkelijk in die periode is de Duitse titel van het Oostenrijkse Rapid Wien. Bij de Anschluss van Oostenrijk in 1938 wordt de Gauliga Ostmark opgericht. Rapid is daarin de beste en mag meestrijden voor de Duitse titel. In 1941 wint het de finale tegen Schalke 04. Na een uur staat het nog 0-3 voor de ploeg uit Gelsenkirchen, maar uiteindelijk wint Rapid met 4-3. Wereldnieuws is dat evenwel niet, die finale wordt in Berlijn afgewerkt voor 100.000 toeschouwers, maar die zitten met hun hoofd meer bij de Duitse inval van de Sovjet-Unie, die ook die dag begint.

Na Wereldoorlog II en het uiteenvallen van Duitsland in Oost en West is het zoeken naar een nieuwe structuur. Het is de voorzitter van 1.FC Köln, Franz Kremer, die de idee van een Bundesliga voor profclubs weer oppikt. Al in 1949. Zoals voor de oorlog zijn de diverse regio’s opnieuw tegen. Na tien jaar discussiëren wordt het voorstel in 1958 in Frankfurt ter stemming neergelegd. En weggestemd.

Het is pas als sterke leiders als Sepp Herberger en Herman Neuberger hun invloed laten gelden, dat de diverse clubs en regio’s overstag gaan. Op 28 juli 1962 beslissen ze om vanaf het seizoen 1963/64 met een Bundesliga te starten.

En daarna

Veel ruzie, of wat had u gedacht? Tot de hoogste afdeling worden zestien clubs toegelaten. Vijf uit de Oberliga Süd en West, drie uit Nord, twee uit Südwest en slechts eentje uit Berlijn. Het getouwtrek om erbij te zijn kan meteen beginnen. De criteria zijn sportieve geschiedenis en infrastructuur. Slechts één vereniging per stad is een serieuze limiet, daar waar grote concurrentie heerst.

De eindstanden in de Oberliga’s van de jaren voordien worden als maatstaf genomen. De eindstand in de competitie van 1951 tot 1955 telt één keer mee, die van 1955 tot 1959 mag dubbel worden geteld, die van 1959 tot 1963 zelfs drie keer. Op die manier wegen recente successen zwaarder door. Wie een bekerfinale of een eindronde voor het kampioenschap bereikt, kan daar extra punten verdienen. Ook infrastructuur is een criterium: een kandidaat-club moet over een stadion van minstens 35.000 plaatsen beschikken.

Aan de Oberliga nemen in 1962 74 clubs deel en 46 stellen zich kandidaat voor de eerste Bundesliga. Op 11 januari 1963 zijn de eerste tellingen afgerond en worden negen clubs al toegelaten: 1. FC Köln, Borussia Dortmund, Schalke 04, Werder Bremen, Eintracht Frankfurt, 1.FC Nürnberg, 1.FC Saarbrücken, HSV en Hertha BSC. Voor de resterende zeven plaatsen komen dan nog 20 teams in aanmerking.

Die proberen vanaf dan het aantal ploegen in de eerste Bundesliga op te trekken, naar 18 of 20. U ziet, niks nieuws onder de zon dezer dagen in de Pro League. Maar, ook niks nieuws, de ‘kleintjes’ falen in hun lobbywerk. De limiet blijft op 16. Zijn uiteindelijk op 6 mei 1963 bij de gelukkigen: Preussen Münster, Meidericher SV (later afgekort tot MSV Duisburg), Eintracht Braunschweig, 1.FC Kaiserslautern, VFB Stuttgart, TSV 1860 München en Karlsruher SC. De rest moet lager spelen.

Uiteraard zitten daar een paar omstreden namen tussen. 1.FC Saarbrücken bijvoorbeeld wordt niet om sportieve redenen geselecteerd, maar puur op basis van infrastructuur (het is ook de club van Hermann Neuberger, snapt u). Sportief gezien moet de regio, naast FC Kaiserslautern, FK Pirmasens of Borussia Neunkirchen moeten sturen, maar die hebben geen invloedrijke bondsbaas.

In het Westen voelt Alemannia Aachen zich gepakt, daar krijgt Rijnclub Meidericher SV de voorkeur. In het noorden is er onvrede bij Hannover 96, dat het sportief beter doet dan Braunschweig. En in Beieren zijn ze niet tevreden dat de keuze op 1860 München valt en niet op het sportief over twaalf jaar beter presterend Bayern of de Kickers uit Offenbach. Als Meister van de Oberliga Süd in 1963 is 1860 rechtstreeks geplaatst…

Op 24 augustus 1963 begint de eerste Bundesliga eraan. Al na 58 seconden maakt Friedhelm ‘Timo’ Konietzka van Borussia Dortmund het eerste doelpunt in een lange reeks. De eerste kampioen is 1.FC Köln, 1860 München wint de beker.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content