De 76-jarige Nederlandse cabaretier legt in het magazine Voetbal International uit waarom hij een WK in Qatar geen goed idee vindt. ‘Geef dat geld terug en laat ze het uitzoeken daar.’
Het onderzoek dat de Britse krant The Guardianonlangs onthulde, bracht in Nederland heel wat teweeg. Eerst was er cabaretier Youp van ’t Hek die zich in zijn column in het NRC Handelsblad afvroeg: ‘Mag je eigenlijk voetballen op een kerkhof? Staat daar iets over in de Koran? Want dat boek is in dat theedoekenstaatje heiliger dan heilig. ‘Strafschopgebied’ is trouwens wel een lekker woord in een stadion waar duizenden dooie slaven onder de sprietjes liggen.’
Niet lang daarna kon ook zijn collega Freek de Jonge zich niet langer bedwingen. Hij startte een petitie op internet, met als pointe: ‘Het is onmogelijk om eervol kampioen te worden in Qatar.’
Het is niet voor het eerst dat De Jonge zich uitspreekt tegen een WK. Samen met Bram Vermeulen kwam hij in 1978, als cabaretduo Neerlands Hoop, al in opstand tegen het voetballen in Argentinië, het land van Jorge Videla, de juntaleider die politieke tegenstanders vanuit vliegtuigen in zee liet gooien.
Maar hun protestactie ‘Bloed aan de Paal’ was een slag in het water. In voetbalmiddens werd het duo zelfs weggehoond.
Nicolas Sarkozy
Nu, 43 jaar later, wil De Jonge toch weer de strijd aangaan. ‘Ik roep niet op tot een boycot, ik roep op tot een veroordeling van de wantoestanden’, verduidelijkt hij over zijn petitie.
In Voetbal International legt hij uit: ‘Qatar is niet geschikt om zo’n groot sporttoernooi te organiseren, omdat de wetgeving daar niet overeenkomt met wat wij beschaafd vinden. Zoals de arbeiders worden behandeld, dat tart alles. Als je toch ook leest hoe dat toernooi naar Qatar is gegaan… Dat de Franse president Nicolas Sarkozy zich nog ermee heeft bemoeid, vanwege de financiële belangen die op het spel stonden voor Frankrijk en Paris Saint-Germain. Het is ontzettend treurig allemaal.’
‘Nog los van de omstandigheden waaronder zo’n toernooi moet worden gespeeld. Acht stadions met airco, in een land van bescheiden omvang. Als je dat allemaal weet en ziet, dan denk je: hier moet iedereen het over eens zijn? Toch?’
Investeren in de sloppenwijken
Het is al fout gelopen in 2010, toen de FIFA de organisatie van het WK 2022 toewees aan Qatar. De Jonge heeft daar een duidelijke mening over: ‘Ik vind: evenementen als de Olympische Spelen en een WK voetbal zijn zulke fenomenen, daar mag geen voorzitter van de FIFA of het IOC over besluiten. Die beslissingen moeten veel democratischer en transparanter worden genomen.’
‘De toewijzing van die grote toernooien moet worden weggehaald bij de sportbonden. Er zou een speciale commissie vanuit de Verenigde Naties voor verantwoordelijk gemaakt moeten worden. Onafhankelijke mensen, met een duidelijk standpunt: een land dat mensenrechten schendt, kan geen groot sporttoernooi organiseren. Simpel. Zodat een toernooi niet alleen commerciële waarde heeft, maar ook een manifestatie wordt van dat we als mensen met elkaar iets willen opbouwen.’
‘Een WK in Zuid-Afrika organiseren is op zichzelf best een goed idee, maar ga daar dan niet overal enorme stadions bouwen die vier jaar later leegstaan. Kies dan voor wat kleinere stadions en investeer eromheen in de sloppenwijken, in de infrastructuur. Dan help je een land werkelijk verder. Dat is mijn idee daarover. Mijn idealisme.’
Onwaarschijnlijke hoogmoed
Dat intussen ook tal van voetbalclubs, ook Belgische, in Qatar op winterstage gaan, vindt De Jonge helemaal te gek voor woorden. ‘Dat vind ik ergens nog verwerpelijker dan zo’n WK. Je hebt de vrije keuze, als club. En dan kies je dáárvoor’, fulmineert hij in Voetbal International.
‘Een club als Ajax, met een foundation, met allemaal pretenties en clubstatements. Wij zijn Ajax en dan volgen er vijf grote voornemens. Komt puntje bij paaltje, dan is het gewoon foute boel.’
Hij sprak er zelfs Ajaxdirecteur Edwin van der Sar op aan, maar zonder succes. ‘Hij wilde er niet echt over praten. “Dat hebben we nou eenmaal zo beslist”, zei hij. Het was van een onwaarschijnlijke hoogmoed. Dat gaat dan van: ik ben Van der Sar, ik ben van Ajax. Nou ja, denk ik dan: ik ben Freek de Jonge, ik ben van Argentinië ’78. Kom op z’n minst met argumenten. Als je als club ook iets góéds kunt doen, iets beters dan we nu doen, waarom zou je dat niet eens onderzoeken?’
Vertrouwd gezicht bij Ajax
De Jonge is allang een vertrouwd gezicht in de voetbalwereld, zeker bij Ajax. Hij leerde veel spelers persoonlijk kennen. Zo ook Frank en Ronald de Boer. De broers sleten hun nadagen in Qatar en kwamen met wervende teksten over het leven in het landje. Ronald de Boer werd zelfs ambassadeur voor het WK 2022.
‘Ik snap niet dat hij daarvan kan slapen’, zegt De Jonge in Voetbal International. ‘Geef terug dat geld en laat ze het uitzoeken daar. Ik heb altijd wel een leuke band gehad met de gebroeders De Boer, maar ik begrijp dit niet. Nou ja, ik begrijp het wél. Het is zoals de mens is. Het is zoals het voetbal is.’
‘Zelf snap ik niet dat die Ajaxspelers, nadat ze hadden verloren van Tottenham Hotspur, niet dachten: wij blijven nog drie jaar bij elkaar, winnen eerst samen die Champions League en gaan daarna wel kijken of we nog ergens geld kunnen verdienen. Idealisme.’
‘Gisteravond zag ik Frenkie de Jong voetballen. Die is nu laatste man bij Barcelona, kan zijn kunstjes niet meer vertonen. Hakim Ziyech is een twijfelgeval bij Chelsea en Donny van de Beek zie ik helemaal niet meer spelen. Tel uit je winst.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier