Het nieuwe Manchester United: dromen is weer toegestaan

Jarenlang bleven ze op Old Trafford na het vertrek van Sir Alex Ferguson toekijken hoe de titelstrijd verliep, maar dat wordt nu anders. Op een sterk seizoen volgde een straffe transferzomer. De fans dromen weer. Kroniek van een dure reconstructie.

Het verhaal lijkt klaar om geschreven te worden. Het is er een van grote tegenstellingen. Bij Manchester United dromen ze nu al van de titel. De ploeg, bekend om haar gereputeerd opleidingscentrum waarbij de jongste parels namen dragen als Marcus Rashford en Mason Greenwood, jaagt op een titel die de voorbije jaren geregeld naar de grote concurrent uit de stad, City, ging. Een concurrent die zijn succes dan weer vooral bouwde op een sterk rekruteringsbeleid.

Maar zo eenduidig liggen de zaken ook niet. Dat laatste – een duur rekruteringsbeleid – hanteert inmiddels ook Manchester United (zie kader). En aan dat eerste, een goeie opleiding, werkt ook de concurrent in de stad. Het bewijs: Jadon Sancho, die werd opgeleid bij de Citizens. In 2017 verliet hij die club, overigens tot grote ergernis van Pep Guardiola. ‘We hadden een akkoord’, schreeuwde de Catalaan destijds zijn ontgoocheling uit. ‘We gaven hem het grootste salaris ooit betaald aan een jeugdspeler en schudden mekaar de hand.’ Maar Sancho maakte het allemaal niets uit. Hij trok naar Duitsland en tekende een contract bij Borussia Dortmund. Het Signal Iduna Park werd zijn nieuwe thuis, de Gelbe Wand keek bewonderend toe. Pep had het goed gezien, 50 doelpunten en 57 assists in vier seizoenen later leverden Sancho een nieuw ticket voor Engeland op. Maar liefst 85 miljoen euro trokken ze bij United uit om The Rocket terug te halen naar Manchester, in een poging om straks de Skyblues te onttronen. Twaalf punten bedroeg het verschil vorig seizoen. Sancho moet die kloof proberen te verkleinen.

Rio Ferdinand, ex-boegbeeld op Old Trafford, was er in elk geval blij mee. ‘Kijk naar zijn statistieken, die liegen niet.’ Die liegen inderdaad niet, Sancho is de enige speler die Robert Lewandowski in de ogen kan kijken wat betreft betrokkenheid bij de doelpunten van zijn ploeg.

Met de komst van de winger realiseerde United een eerste stunt die wereldwijd impact had sedert de komst van Paul Pogba, die ook op eenieders verlanglijstje stond toen hij terugkeerde naar het Theatre of Dreams. Daarmee heroverde United in de ogen van velen een status die het verloren leek. De Mancunians bleken de voorbije jaren voor voetballers met veel ambitie immers geen prioriteit te zijn. Het logische gevolg van een sportieve terugval die al werd ingezet in de laatste jaren van het bewind van Sir Alex Ferguson.

Je moet immers al terugspoelen tot 2011 om Manchester United nog terug te vinden bij de laatste vier overgebleven ploegen in de Champions League. In het voorbije decennium werd de ploeg één keer kampioen. City, de stadsgenoot, pakte in dezelfde periode vijf titels. Een verandering van hegemonie die in de stad hard aankwam, omdat het uitgerekend de buren waren die de macht overnamen.

Om het tij te keren wendde de club zich in 2016 tot de beste vijand van Pep, José Mourinho. Die legde in zijn analyse meteen de vinger op de wonde. ‘Deze club was gewoon om te winnen en besefte niet dat ook andere ploegen bezig waren met groot worden, zelfs al tijdens de periode van Sir Alex.’

United Way

Het zou best kunnen dat Mourinho in zijn analyse enige bitterheid liet sluipen. De legendarische Schotse manager van de club mocht zelf zijn opvolger kiezen en kwam niet uit bij de Portugees. Fergsuon nam met een kunststukje afscheid van de club: hij pakte een laatste titel door Robin van Persie weg te snoepen bij het Arsenal van zijn concurrent gedurende jaren, Arsène Wenger. Vervolgens stelde hij een grote verrassing voor als opvolger: zijn landgenoot David Moyes. Dat pak bleek toen nog een paar maten te groot voor de Schot, die overkwam van Everton maar vorig seizoen bij West Ham toch weer zijn kwaliteiten als manager kon tonen. Desgevraagd herinnerde Moyes zich nog goed hoe ook hij destijds verrast was met de boodschap. ‘Toen Sir Alex me vroeg om eens langs te komen, dacht ik dat het was omdat hij een van mijn spelers wilde.’

Het was het begin van een periode waarin een heleboel fouten werden gemaakt. Alle managers, ook de opvolgers van Moyes, probeerden op het veld de United Way na te bootsen, maar niemand slaagde erin om in het Theatre of Dreams echt dominant voetbal te brengen. The Special One won de Europa League en nog wat bekers en werd ook tweede met 81 punten, maar dat was op verre afstand van de 100 die Pep er met City haalde. United had dat seizoen ook pas de vijfde beste aanval in de Premier League. Het is/was de enige keer sinds het vertrek van Ferguson dat United meer dan 75 punten haalde. Een lat waar de Schot sinds het begin van de nineties geregeld over wipte.

Mourinho clasht geregeld met zijn clubs in zijn derde seizoen en dat gebeurde ook bij United. Een exit was het logische gevolg. De Portugees werd opgevolgd door Ole Gunnar Solskjaer die sterk startte, maar daarna terugviel en eerder leek uit te blinken door zijn carrière als speler bij de ploeg dan door zijn traject als coach. De Noor was immers de maker van de late goal tegen Bayern die de Fergie Boys in 1999 de treble opleverde.

Ergens was zijn aanstelling logisch. Hij die deel uitmaakte van het totaalvoetbal dat Sir Alex op Old Trafford had geïnstalleerd, moest profiteren van de vernieuwing in het wereldvoetbal van vandaag, waar energie en hoge pressing ook weer domineert. Zijn bazen geloven in zijn capaciteiten om dat te brengen: Solskjaer mocht recent nog zijn contract verlengen tot in 2024, ondanks soms matige periodes in de Premier League en hard aankomende nederlagen in eerst de halve finale van de Europa League en recent nog de finale. Als Solskjaer zijn contract volmaakt, zal hij wel de derde langst zittende manager op de bank bij United zijn sinds Wereldoorlog II. Dan wordt hij alleen voorafgegaan door de clublegendes Matt Busby en uiteraard Ferguson. Dat alles heeft wel aan een zijden draadje gehangen, zijn bazen waren een tijdje openlijk aan het flirten met Mauricio Pochettino, maar uiteindelijk kwam het toch goed. En vandaag beschikt Solskjaer over een kern die beantwoordt aan de hoge verwachtingen van de club.

Verbouwingswerken

Op 21 april 2019 slikte United een pijnlijke 4-0 bij een verplaatsing naar Everton. Toen al klonk het beslist bij Solskjaer: ‘Ik ga slagen aan het hoofd van deze club, maar er zullen spelers zijn die dat avontuur niet zullen meemaken.’

Aan het einde van die eerste interim verlieten Romelu Lukaku en Chris Smalling de ploeg. Solskjaer besliste van achteruit op te bouwen en spendeerde veel geld op de transfermarkt met de aankopen van Harry Maguire en Aaron Wan-Bissaka, twee dure Engelse verdedigers. In januari en de transferperiode daarna joeg de Noor de factuur van zijn inkomende transfers naar een bedrag boven de 200 miljoen euro, met de komst van Bruno Fernandes, weggehaald bij Sporting Lissabon. Het was een schot in de roos: Fernandes leek een magiër met acht doelpunten en zeven assists in veertien wedstrijden bij United. Prompt verloor de club niet een wedstrijd meer en klom ze op tot een derde plaats in de eindstand, na winst op het veld van Leicester City op de laatste speeldag van dat seizoen.

Een jaar en nog een paar tientallen miljoenen later eindigde United nog een plaatsje hoger, ondanks een mislukte integratie van Donny van de Beek die voordien indrukwekkende dingen had laten zien bij Ajax. Ook Europees zette het weer een stapje hogerop, United haalde de finale van de Europa League waarin het struikelde in de strafschoppen, tegen het Villarreal van de specialist van deze beker Unai Emery.

Volgers en fans van United zien progressie onder Solskjaer, maar ook steeds terugkerende problemen: moeilijkheden om een laag blok uit mekaar te spelen, wat leidde tot elf gelijke spelen vorig seizoen. Daarnaast een verdediging die niet altijd de zekerste indruk gaf (United had vorig seizoen pas de vijfde beste defensie van de Premier League) en ten slotte ook nog een te groot gebrek aan regelmaat, wat de club parten speelde op sleutelmomenten.

Die problemen tijdens de komende maanden overwinnen is nu werk voor Solskjaer. Het zal ongetwijfeld behoren tot de evaluatie van zijn bazen. Die hebben hem wel munitie gegeven om deze zomer op de transfermarkt wat laatste lacunes weg te werken. In het offensieve gedeelte moet Jadon Sancho – 89 keer beslissend in 104 wedstrijden in de Bundesliga – de capaciteiten hebben om wedstrijden die op slot zitten, open te breken en de gelijke spelen van vorig seizoen om te buigen in zeges.

De sleutel van de defensie ligt nu mee in handen van Raphaël Varane die naar Engeland komt met een palmares om u tegen te zeggen (zie kader). Zijn trofeeënkast is goed gevuld. Varane staat op een paar maanden van zijn dertigste verjaardag, voor centrale verdedigers vaak de gouden leeftijd genoemd.

De redder

Op het eerste gezicht lijkt Varane alle kwaliteiten te hebben om te slagen op de Engelse velden: hij is snel, zuiver in balbezit en kan de ruimte bespelen en zaken corrigeren in een ploeg die veel veld prijsgeeft door zijn ambitieuze pressing, een voetbalstijl die in de mode is. Liverpool maakte een einde aan een moeilijke periode op internationaal maar vooral nationaal vlak met de transfer van de Nederlander Virgil van Dijk. Hoe belangrijk zijn rol in het succes was bleek na zijn lange blessure, even snel doken de resultaten van de Reds weer de dieperik in.

Van het gebrek aan snelheid achterin bij de Reds profiteerden de Citizens van Guardiola die ook op het Europese vasteland een sleutel vonden om hun defensie op slot te zetten: Ruben Dias bracht zekerheid en snelheid in het hart van die defensie. Op Old Trafford hebben ze weliswaar al veel geld uitgegeven om Harry Maguire aan te werven, maar de leider van de defensie van de Three Lions mag dan wel soeverein zijn in de duels over de grond en in de lucht, hij is niet de sterkste verdediger in het beheersen van de defensieve ruimte.

Op het toppunt van zijn kunnen was de bijnaam van Varane in Spanje Don Limpio. Mister Proper. De Spanjaarden bewonderden hem voor het geringe aantal fouten dat hij moest maken, ondanks de enorme ruimte die hij moest beheersen. Dat allemaal dankzij zijn snelheid. Maar ook in de rechthoek maakte hij indruk. Tijdens het WK in Rusland heerste hij in de zone voor Hugo Lloris. Sommige waarnemers, zijn landgenoot Michel Platini voorop, noemden Varane toen een kandidaat-winnaar van de Gouden Bal. Uiteindelijk werd hij in dat klassement zevende. Door zijn transfer naar United, drie jaar later, treedt hij wel uit de schaduw van Sergio Ramos, die voor velen onmisbaar was voor Varane om goed te kunnen presteren.

‘Varane bleef lang in de schaduw door de persoonlijkheid van Ramos en de belangrijke goals die die maakte’, analyseerde Rodrigo Ely, de verdediger van Alavés, in The Guardian. ‘Maar als je zijn prestaties tijdens zijn periode in Spanje goed analyseert, valt vooral zijn regelmaat op.’

Gekoppeld aan een reus als Harry Maguire die hem wat lucht kan geven in de duels, zou de Fransman wel eens dé toegevoegde waarde kunnen worden die de Red Devils een paar extra clean sheets kan bezorgen. Een factor die vandaag haast onmisbaar is, wil je met goed gevolg strijden voor de titel in Engeland. Want zelfs al was de United Way van Sir Alex Ferguson vooral bekend vanwege zijn offensieve impact, toch werden tien van de dertien titels van de Schot behaald met gemiddeld minder dan een tegendoelpunt per wedstrijd.

Wedergeboorte van een gigant

En zo lijkt United terug aan de top. Tot vreugde van de fans, die de voorbije jaren hun Amerikaanse directie hekelden omdat die eerder uit leken te zijn op commerciële successen dan sportieve. Ze verweten United een sterk merk te zijn zonder veel coherentie op het veld. Daar zou dit seizoen wel eens verandering in kunnen komen. Solskjaer kreeg een kern die gewapend is voor de strijd tegen de sterkste tegenstanders. Varane en Maguire in het hart van de defensie, Luke Shaw in goeie vorm op de flank, en een rij daarvoor Paul Pogba, van wie de fans van United hopen dat hij het topniveau dat hij in het shirt van de Franse ploeg haalt ook bij hen eens een heel seizoen laat zien. Offensief is de weelde groot, met Fernandes, Rashford, Sancho, Greenwood en Edinson Cavani om de ballen af te maken. Dat is weelde die kippenvel geeft.

Manchester United kan opnieuw groots dromen. Het is weer in staat om de dalende lijn te stoppen en terug te keren naar een periode waarin zelfs een talent als David Beckham het zich niet kon veroorloven om zich boven het instituut te stellen, zonder een draai om de oren te krijgen van de meest gevreesde manager op de Britse velden. Het is tijd om de slogan die Adidas nog niet zo lang geleden had hangen boven zijn winkel in Market Street, definitief op te bergen: ‘Manchester, welcome to Zlatan. ‘ De omgekeerde wereld was dat, een topmerk onwaardig. Een anomalie die vandaag niet meer bestaat. Geen enkele speler ter wereld mag een transfer naar Old Trafford nog vanuit vogelperspectief bekijken.

De ploeg die miljarden waard is

Sedert het vertrek van Sir Alex Ferguson hebben de Red Devils een pak geld uitgegeven om een competitieve ploeg op de been te brengen die probeerde te beantwoorden aan de normen van zeer veeleisende managers. Sinds 2013 zijn, van Marouane Fellaini tot Raphaël Varane, ongeveer een veertigtal nieuwkomers gepresenteerd voor een aankoopbedrag dat boven de 1,3 miljard uitsteeg. Veel rendement inzake prijzen leverde dat niet op. In die periode wonnen de opvolgers van Ferguson bij de Mancunians één keer de League Cyp, één keer de FA Cup en één keer de Europa League.