Hiddink: ‘Onderhuids zit er bij de Russen blijkbaar meer drang dan het lijkt’

Als bondscoach van Rusland bereikte Guus Hiddink de halve finales op het EK 2008. De Nederlander neemt in Sport/Voetbalmagazine de huidige staat van het Russische voetbal onder de loep.

‘Een heerlijke tijd, een van de mooiste jobs die ik heb gehad’, zegt Hiddink nu nog steeds over die periode als bondscoach van Rusland (2006-2009).

Hij treft er wel meteen een aparte voetbalcultuur aan bij de nationale ploeg. ‘Jongens vonden het leuk om elkaar weer even te zien, maar er zat niet echt een drive in. Het was passief. Zonder het echte gif. Ik denk dat het te maken had met de cultuur. Ze waren opgegroeid met de overtuiging dat het beter was om in het midden te blijven. Als er iets verkeerd ging, werd er snel met de vinger naar een ander gewezen. Alles was heel voorzichtig. Dat kon niet, want om te presteren moet je juist de grenzen opzoeken.’

Voor een van de eerste wedstrijden belandt Hiddink met zijn equipe in een trainingskamp in Rostov. ‘Daar was ook een oord waar de vroegere partijleiding verbleef. De entree galmde van leegheid, de lobby bestond uit één tafeltje, het restaurant bleek een armetierig buffetje. Arsjavin kwam naar me toe en zei: “Mister, welcome in the Sovjet bunker.” Spelers zaten er met een verveeld gezicht. We hebben daar nog geslapen, en de volgende ochtend gezegd: “Mannen koffers pakken. Over een kwartier in de bus!” En wij naar het Radisson. Als je ze uit de modus haalt, krijgt zo’n groep veel meer dynamiek. Zonder het openlijk uit te spreken, voelt iedereen dan wel dat op het veld moet worden geantwoord.’

Uiteindelijk zou Hiddink het met zijn Russische ploeg tot de halve finales op het EK schoppen, waarin de latere kampioen Spanje te sterk bleek. Zijn keeper van toen is inmiddels de aanvoerder. ‘Igor Akinfejev had niet echt de ambitie om naar het buitenland te gaan. Een doelman met een heel mooie stijl. Je kon net zo hard schieten, zijn handen waren als een spons.’ Ook Zjirkov maakt nog altijd deel uit van de selectie. ‘Een gouden linkspoot. Hij was flegmatiek, ik had niet verwacht dat hij er nu nog bij zou zitten. Onderhuids zit er blijkbaar meer drang dan het lijkt.’

Arsjavin: burgemeester van Sint-Petersburg

In 2012, 2014 en 2016 sneuvelen de Russen op eindtoernooien steeds roemloos in de groepsfase. Een topklassering in eigen land leek voor de huidige nummer 70 van de wereldranglijst verder weg dan ooit. ‘In 2010 opperde ik al dat ze met de academies van onder meer Spartak en Dinamo aan de gang moesten. Maak een selectie van jongens rond vijftien jaar, zet daar goede trainers op en ga er internationaal mee aan de slag. “Je denkt wel heel ver vooruit”, zeiden ze toen. Opleiden is daar heel ad hoc. Trainers willen met de jeugd kampioen worden. Ze krijgen een minimaal salaris dat wordt opgehoogd na een prijs. Dat uitgangspunt is al verkeerd, maar heel moeilijk om te doorbreken.’

Hiddink betwijfelde bij de start nog of de Russen op het eigen WK potten konden breken, al zitten ze nu wel in de tweede ronde. ‘Na 2008 is het al heel lang niet meer gelukt met Rusland. Ze zijn nooit planmatig gaan denken om er een vervolg aan te geven, zoals Duitsland dat wel heeft gedaan na een mindere fase. De Duitsers hebben jongens tien jaar gericht en goed opgeleid. Een element dat de Russen een beetje uit het oog hebben verloren.’

Geen enkele Russische international is actief in de vijf grote competities. ‘De Russische competitie betaalt goed, ze hebben daardoor niet de drang om naar het westen te gaan. In mijn periode speelde dat al. Ik vond het mooi dat Arsjavin toch naar Arsenal ging. Dat had hij helemaal niet hoeven doen, want hij was de burgemeester van Sint-Petersburg. Hij kon met 120 kilometer per uur door de stad rijden en dan hielden ze hem nog niet aan. Dat hij toch naar Engeland ging, tekende zijn drive. Zulke jongens heb je wel nodig als je ver wil komen.’

Tom Knipping