Hoe Lukaku het Italiaanse voetbal verandert

© ZUMAPRESS.com

Elke maandag berichten we in Piazza Romelu over de wedervaren van Romelu Lukaku in Milaan. Deze week hebben we het over de zoveelste racismerel in de Serie A (‘Black Friday’) en de CL-clash tegen FC Barcelona.

Beste Romelu,

Het stopt gewoon niet. Amper sta je met Inter op de eerste plaats of er wacht weer een nieuwe topmatch, tegen Barcelona. Maar misschien moeten we toch even stilstaan bij dat eerste feit. Had iemand in augustus toen je voor Inter tekende voorspeld dat je kort voor de winterstop alleen op de eerste plaats zou staan, niemand (behalve misschien jijzelf en trainer Antonio Conte) had je geloofd.

Je staat er wel, ondanks de kritiek in het begin, de problemen met racisme onderweg en het uitvallen van tal van waardevolle spelers rondom jou. Met zijn tweeën blijf je nog overeind in de spits, en vandaag en morgen zal het alleen maar over de pogingen van Barcelona gaan om je maatje Lautaro van Milan naar Spanje -excuseer: Catalonië- te halen.

Debat geopend

Voor de aftrap van die CL-match komen de kapiteins van beide ploegen het veld op met een armband waarin nog eens expliciet afstand genomen wordt van racisme. Je weet wel: het probleem dat het Italiaanse voetbal al jaren teistert, maar dat altijd onbespreekbaar en onoplosbaar werd geacht, tot jouw komst.

In het geval van Mario Balotelli werd dat vaak afgedaan met de opmerking dat het niet om Balotelli’s huidskleur ging, maar om zijn grillig gedrag op en naast het veld. Het klopt dat SuperMario niet de man is met de meest eenvoudige handleiding, maar het was een excuus uit de rij zoals ze bedoeld is in de Franse uitdrukking ‘Les excuses sont faites pour s’en servir.‘ Jammer, want uiteraard gaat het om meer dan om Mario’s fratsen.

In jouw geval komt men met die uitleg (‘het gaat om zijn gedrag, niet om zijn afkomst’) niet meer weg. Sinds je komst heb je je opgesteld als de superprof, die zijn voorbeeldfunctie en leidersrol zonder morren opneemt en ook naast het veld zinnige teksten debiteert.

Ook daarom is je komst naar Italië op dit moment een zegen geweest. Je bent niet alleen een sportieve verrijking, je hebt niet alleen de stap gezet waarvan velen betwijfelden of je het wel zou aankunnen, in een competitie waar tactisch heel andere accenten worden gelegd dan degene die altijd aan jouw naam verbonden zijn.

Je hebt een debat geopend dat al te lang weggemoffeld werd onder de graszoden, en je bent aardig op weg om in die maatschappelijke discussie meer te bereiken dan alle anderen voor jou, ook omdat je het debat waardig en rustig voert, zonder emotionele uitbarstingen, waardoor je nog meer ernstig wordt genomen.

Vrijdag was het weer van dat, toen de concurrent van de roze Gazzetta dello Sport, de Corriere dello Sport, voor de topper tegen AS Roma (die zou eindigen op 0-0) een cover bracht met als opschrift ‘Black Friday.’

De voorpagina van de Corriere dello Sport
De voorpagina van de Corriere dello Sport© Corriere dello Sport

Niet helemaal onlogisch op de dag waarop bedrijven overal ter wereld die naam gebruiken voor een enorme koopjesdag, maar dit keer leidde dat tot de vraag: mag je het woord zwart nog zo maar gebruiken, zonder dat het een racistische of denigrerende impact heeft?

Het is een discussie die tot voor een paar jaar in West-Europa niet eens zou gevoerd zijn, maar die in de VS maar ook in het Verenigd Koninkrijk al eerder gevoelig lag, wat leidde tot het bannen van een aantal woorden of uitdrukkingen.

De vragen van Nakhid

Dat was hier wel even schrikken. Eind jaren tachtig sneed een profvoetballer die bij SV Waregem neerstreek, David Nakhid, afkomstig uit Trinidad en vorig jaar nog even in de picture als kandidaat-overnemer van SK Lierse, dat thema een paar keer aan.

Nakhid paste op dat moment niet in het rijtje van ‘zwartjes’ en ‘kleurlingen’ die in België kwam voetballen, zijn brood verdiende op het veld en verder zweeg over de vreemde blikken die hij kreeg en de gore moppen die hij moest trotseren. Nakhid lachte niet mee toen anderen al begonnen te grinniken met een inleiding als ‘er waren eens drie Marokkanen en…’ maar vroeg wanneer de anderen vroegen wat er met hem aan de hand was? Of hij zich wilde aanstellen? ‘Waar zit de grap? Pas als die echt grappig is, ga ik mee lachen.’

Dat maakte de anderen ongemakkelijk. Daarop terugblikkend zegde Nakhid een paar jaar geleden: ‘Ik was toen misschien te hard voor die goeie jongens die zich nog geen vragen stelden bij wat toen gewoon was, zonder slechte bedoelingen, maar wat bij mij denigrerend en vernederend over kwam.’

Nakhid was de zoon van een diplomaat, had politieke wetenschappen gestudeerd aan een Amerikaanse universiteit en had in de VS aan de lijve gevoeld wat racisme was. Zijn antwoord was niet met gebogen hoofd over straat lopen en doen alsof hij het niet gehoord of gemerkt had, maar de confrontatie aangaan met argumenten, en vragen: waarom zeg je doet, waarom doe je dat? Besef je wat voor een impact sommige uitdrukkingen of gedragingen hebben op mensen met een andere achtergrond?

‘Waarom is alles waar jullie zwart mee associëren, negatief, en alles wat wit is goed?’ was zijn vraag. Hij gaf er meteen een paar duidelijke voorbeelden bij: zwart geld, zwarte sneeuw zien, zwarte gedachten hebben, een zwarte dag, zwarte magie tegenover bijvoorbeeld: de prins op het witte paard. En, voegde hij er aan toe, nog altijd eind jaren tachtig: de traditie van Zwarte Piet. De man die de kinderen die niet braaf waren geweest in een zak stopte. Het gevolg? Blanke kinderen die vaak spontaan begonnen te huilen wanneer ze voor het eerst in hun leven een zwarte man zagen, denkend: help, dat is Zwarte Piet.

Impact op en naast het veld

Het waren opmerkingen waarbij de gemiddelde man/of vrouw toen dacht: allez, niet overdrijven, hé, maar die nu heel actueel leven, niet alleen in België maar ook in de Laars, nadat het debat in het VK waar je jarenlang hebt geleefd en gewerkt al eerder gevoerd werd.

Hoezeer het leeft, blijkt ook uit de storm van verontwaardigde reacties op de cover van de Corriere. Reacties die bij momenten zo extreem worden dat ze elke nuance in het verhaal dreigen te smoren -wat ook niet de bedoeling is- maar het zijn wel reacties die aantonen dat het debat ook in Italië eindelijk geopend is.

Dat is mee jouw verdienste, Romelu, en weet je wat het strafste is? Je hebt het mee in beweging gezet, maar je hoeft niet elke keer zelf meer het vuur aan te porren. Jij hebt mensen, spelers, clubs, tifosi, tot nadenken gestemd, en ze gaan nu onder mekaar praten en over en weer schrijven.

Dat is, met permissie, voor wat heel wat mensen toch maar een gewone profvoetballer noemen, al een hele verdienste. Nog straffer is dat het je focus op je job op het veld niet schaadt.

Je bent met een duidelijk sportief doel en een plan naar Italië getrokken, maar de kans is groot dat je impact op de samenleving naast het veld even groot zal zijn als er op.

Dat is wel erg straf.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content