Je wil opslag? Ga dan maar het gras maaien

Jacques Sys, hoofdredacteur van Sport/Voetbalmagazine en al 45 jaar in de journalistiek, diept iedere zondag een anekdote op uit zijn carrière.

Volgende zaterdag, 9 november, is het 30 jaar geleden dat de Muur viel. Daar zullen we de komende dagen niet naast kunnen kijken. Vele verhalen zullen de revue passeren en dan vooral over mensen uit de voormalige DDR die terechtkwamen in een voor hen onbekende wereld. Ook sporters moesten zich aanpassen, want zij leefden in een regime waarin alles werd voorgekauwd.

Onvoorstelbaar zijn de getuigenissen die je later hoorde over het (sport)leven in Oost-Duitsland. Tegenspraak werd nooit geduld. Toen FC Magdeburg in 1972 de Europacup voor Bekerwinnaars won en de toenmalige trainer Heinz Krüger voor zijn spelers opslag vroeg, werd hij tot onderhoudsman gedegradeerd. ‘Je wil opslag, ga dan maar het gras maaien’, werd hem gezegd.

Geen propagandamachine

Veel later maakte Jürgen Sparwasser, als voetballer een icoon, hetzelfde mee toen hij een paar keer weigerde om trainer van FC Magdeburg te worden. Hij mocht alleen nog wat klusjes opknappen en werd uitgestoten. Sparwasser werkte op dat moment als docent aan de pedagogische hogeschool en was aan het doctoreren met een studie over de manier waarop het voetbal nog beter in het onderwijs kon worden geïntegreerd. Maar dat telde niet. Net zoals het verleden geen rol speelde.

De voormalige middenvelder was erg populair. Op het WK van 1974 maakte hij het enige doelpunt in een memorabele wedstrijd die de DDR tegen West-Duitsland won. Er werd hem gevraagd om evenementen te openen, maar Sparwasser deed dat nooit. Hij had het moeilijk met welke vorm van adoratie dan ook. En liet zich niet voor de kar spannen om propaganda te maken.

Landverrader

Jürgen Sparwassser was een van de eerste topvoetballers die naar het Westen vluchtte. In een lang interview dat we met hem tien jaar geleden maakten, vertelde hij over die vlucht. Hij maakte gebruik van een wedstrijd van de veteranenploeg van FC Magdeburg om in Saarbrücken achter te blijven. Hij werd aanzien als een landverrader. En vroegere collega’s aan de sportacademie waarmee hij zeer vriendschappelijk was omgegaan, schilderden hem ten aanzien van de studenten af als een vijand van het communisme.

Als trainer zou Jürgen Sparwasser in het Westen nooit zijn weg vinden. Net zoals vele anderen uit de voormalige DDR. Althans in het voetbal. Het leek erop dat hun vakkennis overboord werd gegooid. Terwijl ze goed opgeleid werden en zeer planmatig werkten. Heel anders was het aanvankelijk in andere sporten. Tot het ook daar tot een kentering kwam. Sport/Voetbalmagazine brengt er volgende woensdag een document over. Hoe mensen en clubs uit de voormalige DDR nog altijd de sporen van het verleden met zich meedragen.