Kan de intellectuele trainer Thomas Tuchel de sterren van PSG temmen?

© AFP
Jacques Sys
Jacques Sys Jacques Sys is een Belgische sportjournalist

Na een jaar werkloosheid en tussendoor veel speculaties gaat Thomas Tuchel nu aan de slag bij Paris Saint-Germain. Maar het valt af te wachten of de op discipline hamerende Duitser daar zijn voetbalevangelie kan verkondigen.

Thomas Tuchel omschrijft zichzelf als iemand die regels breekt. De spelers, roept hij, moeten hem leren begrijpen. Drie jaar geleden heette Tuchel de kroonprins onder de Duitse trainers te zijn. Hij werd toen bij Borussia Dortmund de opvolger van de onsterfelijke Jürgen Klopp, die de club uit het Ruhrgebied zeven jaar had geleid. Tuchel, die voordien voor Mainz 05 werkte, moest het in principes verstarde spel van Borussia hervormen. Het was zijn doel om het soms te jachtige voetbal te moderniseren en hij nam zich ook voor te werken aan een ploeg die tijdens de wedstrijd van systeem kan veranderen. Hij stelde zo zijn eisen naar de groep toe. Het werkethos van Tuchel, die bedrijfseconomie studeerde, schrijft voor dat iemand met een bijzonder talent ook extreem vlijtig moet zijn. Zo vertelde hij het aan de media, in de hem eigen koude, afstandelijke stijl. Als Tuchel met de pers praat staat hij trouwens het liefst recht, omdat de kwaliteit van zijn statements dan het best tot iedereen doordringt.

De spelers van Bayern München zaten niet op Tuchel en zijn voedingsvoorschriften te wachten.

Zo ging Tuchel in Dortmund aan de slag. Hij trok een psycholoog aan, een slaapexpert, maar toen de pizzaboer die al vijftien jaar elke middag zijn waar leverde plots werd afbesteld, ging er een schreeuw door de media. Tuchel trok er zich niets van aan. Ook de opmerkingen van CEO Hans-Joachim Watzke, dat de ploeg ook met ongezonde voeding succesrijk was geweest, legde hij naast zich neer. Sterker zelfs: Tuchel voerde nog andere nieuwe regels in. Hij verplichtte spelers bijvoorbeeld om elkaar ’s ochtends een hand te geven. En op training liet hij niemand gerust. Daar is hij extreem veeleisend. Bij hem moet het individueel talent altijd wijken voor het collectief geheel. Voor het begin van iedere training pleegt hij zelf de lijnen op het veld te trekken.

TACTISCH INNOVEREN

Thomas Tuchel houdt van snel voetbal. Snel aanvallen, snel verdedigen, snel omschakelen. Het is zijn credo. Maar ook gecontroleerd voetballen als de omstandigheden dat vragen. Hij zoekt constant naar middelen om grenzen te verschuiven, om tactisch te innoveren, om zijn spelers nog hongeriger en vooral flexibeler te maken.

Voor Tuchel komt het erop aan een concept te vinden waarin de spelers maximaal hun kwaliteiten kunnen aanwenden. Het is voor hem een eeuwig werkpunt. De bal, vindt hij, is een middel om zich goed te voelen, dus moest Borussia zo veel mogelijk in balbezit zijn. Het klinkt simpel, maar dat is het volgens hem niet. Tuchel praatte over een gestructureerd aanvalsspel en over een voetbal waar er constant zo veel druk wordt ontwikkeld dat de goals automatisch vallen. Maar dat alles op een doordachte manier dat ieder risico uitsluit. Voetbal met een intellectuele inslag, noemde hij dat. Hans-Joachim Watzke noemde hem dan ook ‘een intellectueel’. Beter kan je Tuchel inderdaad niet omschrijven. Als je hem hoort praten klinkt hij als een voetbalwetenschapper. Dat zal binnen een paar weken, als hij bij PSG aan de slag gaat, niet anders zijn.

KINDERLIJKE DISCIPLINE

Maar Thomas Tuchel werd in Dortmund nooit zo in de armen gesloten als zijn illustere voorganger Jürgen Klopp. Hij had niet diens empathie en onbevangenheid en is absoluut geen man van emoties. Tuchel is terughoudend en kan bij kritiek extreem kregelig reageren. Hij werd met Borussia Dortmund tweede in 2016 en derde in 2017, toen de Duitse beker werd gewonnen. Maar op dat moment had de club al beslist niet langer met hem door te gaan. De relatie tussen trainer en bestuur raakte onderkoeld na de aanslag op de spelersbus van Borussia, in april 2017, voor de wedstrijd voor de Champions League tegen AS Monaco. Bovendien was Borussia Dortmund onder zijn bewind, zeker in het tweede seizoen, te weinig tot spectaculair voetbal gekomen, al bloeiden er verschillende jonge spelers open. Er ontstonden fricties met sterke man Hans-Joachim Watzke en met een deel van de spelersgroep. Ook de vele tactische wijzigingen lagen aan de oorsprong van de almaar groeiende irritaties. En de discipline die Tuchel spelers oplegde werd op den duur als kinderlijk ervaren. Maar helemaal bont werd het toen Watzke hem een gebrek een respect, competentie en loyaliteit aanwreef. Nooit is Tuchel zo woedend geweest als op dat moment. Tenzij die ene keer toen hij per vergissing een calorierijke maaltijd tot zich nam.

Drie dagen na de bekerzege werd het nog één jaar lopend contract van Thomas Tuchel ontbonden. Er werd hem 2,9 miljoen euro uitbetaald. Hij besloot rustig de tijd te nemen om een aantal zaken op een rijtje te zetten. Dat had hij na zijn periode bij Mainz 05 en voor hij naar Borussia Dortmund ging ook al eens gedaan. Een sabbatperiode waarin hij zich verder in het voetbal verdiepte en een paar wereldreizen maakte. Steeds in functie van het voetbal. Hij ging bijvoorbeeld ook een paar keer eten met de door hem aanbeden Pep Guardiola. Ze gebruikten dan glazen om verschillende tactieken te demonstreren. Een vreemd schouwspel.

Nooit is het dit seizoen stil geweest rond Thomas Tuchel. Hij werd even genoemd bij Bayern München dat na het ontslag van Carlo Ancelotti uiteindelijk Jupp Heycnkes terughaalde. Die riep constant dat Tuchel de geknipte man was om hem op te volgen. Dus nam Bayern weer contact met Thomas Tuchel, maar die wimpelde het voorstel af. Hij zei dat hij al een overeenkomst had met een andere club. Zo luidt het althans officieel. Maar in werkelijkheid zaten de spelers van Bayern München niet op Thomas Tuchel en zijn voedingsvoorschriften te wachten. Zo werd zijn naam later gekoppeld aan Arsenal en zelfs even aan Chelsea. En uiteindelijk aan PSG waar hij vorige week een tweejarig contract tekende. Met een optie op een derde seizoen.

ZELFVERTROUWEN

Zo zet de 44-jarige Thomas Tuchel zijn carrière verder in Parijs. Hij maakte op het bestuur van PSG in drie gesprekken een uitstekende indruk, ook al omdat hij vlot Frans spreekt, hij had daarvoor een cursus gevolgd in… België. Maar Tuchel, die de Spanjaard Unai Emery opvolgt, geldt als een eigenzinnige man die zijn principes niet zal verloochenen. Het is de vraag of zijn strikte werkmethodiek zal aankomen bij deze excentrieke club, een ensemble van sterren en ego’s. Hoe valt de discipline en het voedingsschema van Tuchel bijvoorbeeld te rijmen met de nukken van supervedette Neymar die zich bij PSG veel kan veroorloven, tot ergernis van een aantal van zijn ploegmaats. Toen Thomas Tuchel jeugdcoördinator was van FC Augsburg, stuurde hij ooit een twaalfjarige jongen naar huis omdat die zijn haar in zwart en wit had geverfd. Pas als hij naar de kapper was geweest, mocht hij terugkeren. Het lijkt weinig aannemelijk dat je met Neymar zo kan handelen.

Thomas Tuchel zal de juiste omgangsvormen moeten vinden met een aantal spelers. Maar met vedetten werken is niet nieuw voor Tuchel die er in Dortmund in slaagde een ongeleid projectiel als Pierre-Emerick Aubameyang in het gareel te krijgen. Die maakte onder hem 56 goals in 63 competitiewedstrijden. Toen Tuchel vertrok viel de topschutter uit Gabon uit zijn rol. Maar een voetballer als Neymar is natuurlijk van een andere orde. Sommigen hebben het nu al over voorgeprogrammeerde ergernissen.

Druk zal er in ieder geval genoeg zijn voor Thomas Tuchel. De club, gevoed door de miljoenen uit Qatar, heeft nu al van het winnen van de Champions League zijn hoofddoel gemaakt. Maar onder leiding van sportief directeur Antero Henrique moet de filosofie toch enigszins worden veranderd. De Portugees geldt als een expert in het samenstellen van een harmonisch elftal en heeft dat onder meer bij FC Porto bewezen. De kern zal strategisch worden samengesteld en niet uit een verzameling van lukraak weggeplukte vedetten. Dat past bij een trainer als Tuchel die even streng als innovatief is.

Thomas Tuchel twijfelt niet aan zijn opdracht. Ooit zei hij ervan overtuigd te zijn dat hij nooit ergens zal worden ontslagen, omdat hij overal waar hij aan de slag gaat zijn doel bereikt. Aan zelfvertrouwen heeft het Thomas Tuchel nooit ontbroken.

In 2017 won Tuchel met Borussia Dortmund de Duitse beker.
In 2017 won Tuchel met Borussia Dortmund de Duitse beker.© belgaimage

Mager palmares

Er was voor Thomas Tuchel (44) voldoende concurrentie voor de trainersjob bij PSG. Zowel Massimiliano Allegri van Juventus, Chelseacoach Antonio Conte en de voormalige trainer van Barcelona, Luis Enrique, waren in beeld.

Het maakt de keuze voor Thomas Tuchel des te opmerkelijker. Want zijn palmares is mager: Tuchel won alleen in 2017 de Duitse beker met Borussia Dortmund. Daarnaast pakte hij met het modale Mainz 05 twee keer een ticket voor de Europa League. Hij bleef vijf seizoenen bij deze club en stapte op toen hij het gevoel had dat de ploeg zich niet verder kon ontwikkelen.

Thomas Tuchel boekte in de Bundesliga 107 overwinningen in 238 wedstrijden. Dat is 45 procent. Hij werd in 2016 in Duitsland uitgeroepen tot Trainer van het Jaar. Bij PSG zal hij werken met de technische staf die hem in Dortmund omringde. Daar komt nog een assistent bij die de Franse competitie kent.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content