Tim Sparv (34) kreeg van de internationale spelersvakbond FIFRO de Merit Award; de middenvelder van HJK Helsinki stelde zich als één van de eerste voetbalprofs kritisch op tegenover het WK in Qatar.
Na eerder deze week de Noorse centrale middenvelder Morten Thorsby (25, Sampdoria) en de Slovaakse doelman Patrik Le Giang (29, Bohemians 1905 Praag) respectievelijk de Player Activism en de Player Impact Award ontvingen, werd nu ook Tim Sparv bekroond. Naast de prijs krijgt de routinier ook nog eens een bedrag van 10.000 Amerikaanse dollar om zijn activiteiten te helpen financieren.
Sparv sprong op de barricaden en wil het vuur in het debat blijven aanwakkeren. De Finse routinier vindt dat hij eerder aandacht had moeten besteden aan de schrijnende situatie in Qatar, waar bij de bouw van de WK-stadions mensenrechten werden geschonden. Tijdens een interview met Der Spiegel legt hij uit welk gevoel er naar boven komt bij het voetballen in arena’s waar bouwvakkers stierven.
Je verklaarde eerder al dat je lang sliep over de gehele Qatardiscussie. Wanneer werd je dan wakker?
Tim Sparv: ‘Het begon eigenlijk twee jaar geleden, toen collega-international Riku Riski niet mee wou vliegen richting Qatar voor een trainingskamp. Natuurlijk wist ik dat de mensenrechtensituatie er niet was zoals bij ons, maar dat iemand effectief ook thuis bleef, dat verbaasde me vooral. Ik werd er alleen maar nieuwsgieriger door. Het was het begin van een lange reis, waarop ik veel bijleerde.’
Hoe zag die er dan uit?
Sparv: ‘In het begin las ik enkel de kranten. Later probeerde ik aan extra informatie te geraken. Dankzij mijn contacten met de spelersorganisatie FIFPRO kon ik enkele gastarbeiders spreken. Dat opende mijn ogen. Ik dacht altijd dat de zaken in Qatar verbeterd waren. Dat het Kafalasysteem (de bepaling dat alle ongeschoolde gastarbeiders een binnenlandse sponsor moeten hebben, nvdr) werd afgebouwd en er sprake was van een minimumloon. Maar er was nog zoveel meer dat zich moest verbeteren.’
Sprak je daar met andere spelers over?
Sparv: ‘Natuurlijk. Wij praten over alles, ook het WK in Qatar is één van de thema’s. Veel mensen stellen zich waarschijnlijk de kleedkamer voor als een plek waar jonge kerels enkel maar over snelle wagens, juwelen en vrouwen praten.’
Slechts weinig profvoetballers positioneerden zich zo duidelijk als jij.
Sparv: ‘Klopt. Ons wordt vaak gezegd dat we onze mond moesten houden en gewoon onze job moesten uitvoeren omdat dat geen deel zou uitmaken van de maatschappelijke discussies. Ik denk dat het stilaan toch verandert.’
Dan ging het zeker over de zin of onzin van een boycot?
Sparv: ‘Ik geloof niet in een boycot als oplossing. Het gevaar bestaat dat Qatar dan terugkeert naar de situatie uit het verleden. Ik sprak de afgelopen maanden met enkele arbeidsters. Vooral het verhaal van een Keniaanse huishoudhulp maakte indruk. Ze had het over enkele vriendinnen, die misbruikt werden door hun werkgevers: werkdagen van achttien uur, het ontbreken van vrije dagen en beschuldigingen van verkrachtingen… Toen ze naar de politie stapten, werd er zelfs niet geluisterd.’
Geloof je dat er in Qatar kritische boodschappen zullen worden toegestaan?
Sparv: ‘Het zou voor de FIFA een owngoal betekenen, mochten ze spelers verbieden hun mond te openen.’
Sinds wanneer kreeg je het gevoel welke invloed je hebt als voetballer?
Sparv: ‘Wellicht vanaf het moment dat ik aanvoerder werd van de nationale ploeg. Toen kwam de bewustwording dat mijn woorden gewicht hebben. Miljoenen mensen zijn geïnteresseerd in onze nationale ploeg. Zij willen vernemen welke waarden wij vertegenwoordigen en luisteren naar de mening die we vertolken. Als sportman draag je een zekere verantwoordelijkheid. Je moet duidelijk maken waar je voor staat.’
Waarom durven er zo weinig dat doen?
Sparv: ‘Dit heeft er ook te maken met hoe het voetbal werkt. Vanaf jonge leeftijd worden we al deel van een geprivilegieerde wereld. Een kunstmatige luchtbel, die eigenlijk weinig met de werkelijkheid te maken heeft. Daarin kan je je als speler snel verliezen. Wellicht voelen we ons in die bubbel zo goed en zijn we té ongeschoold of té afgeschermd. Voor onze menselijke ontwikkeling is dit zeker niet gezond.’
Bubbels barsten toch op een gegeven moment?
Sparv: ‘Ja. We waren als schapen en volgden gewoon, zonder naar de gevolgen te vragen. Die tijd loopt ten einde. Sporters laten almaar meer van zich horen. Ze organiseren zichzelf beter en laten niet alles zomaar vanzelf op zich afkomen.’
Door Anne Armbrecht (Der Spiegel) en Frédéric Vanheule
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier