Van Moordrecht naar Camp Nou: hoe Depay de nieuwe ‘Leo’ van Barça werd

© BELGAIMAGE
Matthias Stockmans
Matthias Stockmans Redacteur van Sport/Voetbalmagazine en Knack Focus.

In de clásico tegen Real Madrid rekent FC Barcelona straks op de 27-jarige Memphis Depay. Om bij zijn droomclub te geraken diende de flamboyante Nederlander heel wat zijpaden in te slaan, kritiek te beantwoorden en vooroordelen te overwinnen.

In ons land wordt de naam Memphis Depay vaak nog in één zin genoemd met Zulte Waregem. Dat zit zo: in de zomer van 2013 speelde Essevee een dubbele Europese CL-voorrondewedstrijd tegen PSV Eindhoven, de West-Vlamingen werden toen tweemaal van het kastje naar de muur gespeeld door twee piepjonge flankaanvallers van de Nederlandse lampenclub. Zakaria Bakkali en Memphis Depay. Twee ruwe diamanten. Moeilijke jongens met gouden voeten. Van Bakkali wordt anno 2021 amper nog gesproken, van Depay des te meer. Van verguisde would-be vedette groeide hij de voorbije jaren uit tot een leider van het Nederlandse nationale elftal en FC Barcelona.

A dream come true‘, schreef Depay op zijn Instagram toen hij in juni van dit jaar voorgesteld werd als nieuwe spits van Barça. Het was de club waar hij als kind voor supporterde en waarvan hij een truitje met de naam Kluivert koesterde als zijn meest waardevolle bezit. Ook al had hij niet meer de gelegenheid om Lionel Messi te ontmoeten – die genoot van een langere zomervakantie en was vervolgens weg richting Parijs – en ook al torst FC Barcelona een half miljard euro schulden waardoor het vooral transfervrije spelers moest aantrekken zoals Depay, toch liep de Nederlandse international zo fier als een pauw rond. Hij was eindelijk daar waar hij altijd al wilde zijn: Camp Nou.

Traumatische jeugd

De weg daarnaartoe was nochtans bochtig, bezaaid met verraderlijke plassen en vervelende kasseien. Maar Depay dribbelde er even handig langs als op een voetbalveld. Een instinct dat hij ontwikkelde tijdens zijn troebele jeugdjaren. Opgegroeid in een gebroken gezin, waarbij zijn Ghanese papa Dennis Depay al snel het hazenpad koos – reden waarom hij met Memphis op zijn truitje speelt en niet met zijn familienaam -, mama vervolgens bij de buurman introk, maar ook daar weer struikelde over de liefde. Toen die man zowaar de loterij won, zette hij Cora Schensema en haar zoontje Memphis het huis uit. Ondertussen had die jonge verstoteling zich staande moeten houden tussen vijftien (!) zusjes en broertjes. Hij werd er fysiek aangevallen en weggepest. ‘Het is niet zo moeilijk om mij te begrijpen als je mijn parcours en mijn leven kent. Ik ga niet veranderen, ik zal altijd blijven wie ik ben en dus zal ik altijd wel wat onbegrepen blijven’, vertelde hij daarover vorig jaar in een interview met France Football.

Het vieren van een doelpunt met de wijsvingers in de oren is zijn trademark geworden. Hij toont daarmee: laat maar komen die kritiek.

Van Moordrecht, waar hij opgroeide in een Molukse wijk, geregeerd door de gevreesde motorbende Satudarah, ging het op zijn negende richting Sparta Rotterdam. Want dat was de redding voor kleine Memphis: de bal en hij bleken beste vrienden. Het bood hem een vluchtroute uit de ellende. Drie jaar later deed PSV Eindhoven er alles aan om hem op te nemen in hun jeugdopleiding. Erik ten Hag, tegenwoordig succescoach van Ajax, stak als toenmalige assistent-coach van Dick Advocaat veel tijd en energie in de talentrijke maar lastige puber uit Moordrecht. ‘Hij zoekt de grenzen op. Als hij een vingerkootje krijgt, vreet hij meteen de hele arm op. Memphis heeft een nogal uitdagend karakter. Hij is erg overtuigd van zichzelf en dat leidt soms ook tot zelfoverschatting. Als hij de focus op topsport kan houden, denk ik nog steeds dat hij de nieuwe Arjen Robben kan worden. Als hij in een té strakke structuur belandt, met weinig bewegingsruimte, dan gaat hij te veel nadenken en zal hij niet excelleren. Memphis is extravagant, een creatieveling. Als een kunstschilder die zijn eigen weg gaat en nu de inspiratie hervindt’, vertelde Ten Hag over die samenwerking. ‘Memphis vond zichzelf altijd al bijzonder’, zal mama Cora ook toegeven. Haar zoon werd letterlijk met het etiket ‘rebel’ in de evaluatierapporten genoteerd. Een getroebleerd schoffie dat op zijn vijftiende ook even in het drugsmilieu verzeilde.

Memphis Depay zit al aan 14 doelpunten bij Oranje in 2021. Nooit deed een Nederlandse international beter in 1 jaar.
Memphis Depay zit al aan 14 doelpunten bij Oranje in 2021. Nooit deed een Nederlandse international beter in 1 jaar.© BELGAIMAGE

Het was vervolgens Advocaat die bij Depay een mentale klik teweegbracht. Omdat Dries Mertens in 2012/13 zo een geweldig seizoen beleefde als flankaanvaller bij PSV, kreeg Depay maar mondjesmaat zijn kans. Hij werd ongeduldig en liet dat ook blijken. Tot Advocaat op een dag een artikel uit De Telegraaf voor zijn neus legde: ‘Daar stond een column in over de investeringen die Cristiano Ronaldo deed in zijn lichaam en carrière. Het draait in het topvoetbal allemaal om rendement, niet om trucjes. Dat heeft Memphis daarna geweldig opgepikt.’

De geboorte van een leeuw

Sindsdien dweept Memphis Depay met CR7. Hij spiegelt zich aan diens werkethiek – zo zal hij zich eveneens omringen met een persoonlijke diëtist en fysiektrainer – en diens zelfvertrouwen. Alleen: de Portugees koppelde aan zijn provocerende showmangehalte altijd prestaties, bij Depay bleven die wel eens achterwege. Zoals in zijn periode bij Manchester United, waar hij in 2015 voor een bedrag van om en bij de 35 miljoen – toen een record voor een speler uit de Eredivisie – naartoe verhuisde. Voornamelijk omdat Louis van Gaal hem er absoluut bij wilde. Ondanks een bemoedigende start geraakte hij er nooit verder dan het invallersstatuut. Zeker toen José Mourinho overnam in het seizoen 2016/17, was het einde verhaal voor de Nederlandse ‘rebel’. Anthony Martial en een ontluikende Marcus Rashford kregen de voorkeur.

Het was de periode waarin Depay in zowat alle media afgekraakt werd. Te veel branie en show (dure auto’s, extravagante kledij, tatoeages en blinkende juwelen), te weinig introspectie en prestaties. Hij leek soms meer bezig te zijn met zijn modelabel Depay Clothing, het design van eigen koptelefoons of zijn carrière als hiphopster. Op YouTube zijn tal van videoclips te vinden waarop Memphis Depay via rapsongs zijn critici lik op stuk geeft. Hij doet zich onaantastbaar voor, maar Jessica Villerius doorprikt dat eendimensionale karakter. In 2020 – toen Depay herstelde van een zwaar kruisbandletsel – draaide zij een documentaire over de voetballer: ‘Met beide benen’. ‘Sommige dingen doet hij misschien niet zo handig, en ik begrijp dat hij kritiek krijgt, maar ik vind het vaak zo makkelijk’, verdedigde zij haar protagonist. ‘Ik heb vooral iemand meegemaakt die alles voor zijn vrienden over heeft, die echt om hen geeft en moeite doet. Iemand met een ongelofelijk talent en militaire discipline, die slecht tegen onrecht en oneerlijkheid kan en zijn nek durft uit te steken, zoals bij het Black Lives Matter-protest. Hij is zich heel bewust van zijn positie als rolmodel. Al denk ik dat hij op veel momenten echt geen boodschap heeft aan wat mensen van hem denken. Hij is enorm gefocust op zijn doelen, heeft nul twijfels over wat hij op sportief gebied kan en maakt dat ook steeds waar, maar ik denk wel dat hij het jammer vindt dat mensen zo makkelijk oordelen over wat hij buiten het voetbal doet.’

Memphis zelf wijst voor zijn extravagante gedrag eerder naar de black culture, waar al die dure auto’s en kleding vooral tonen dat je het gemaakt hebt. Dat je ondanks alle tegenkanting toch je doelen bereikt. Daarom heeft hij een grote leeuwenkop op zijn rug getatoeëerd en daarom is het vieren van een doelpunt met de wijsvingers in beide oren zijn trademark geworden – het is zelfs het logo van zijn modelabel. Hij toont daarmee: laat maar komen die kritiek, niemand kan mij raken. In France Football verklaarde Depay zijn zelfverzekerde houding als volgt: ‘Ontwikkeling begint bij jezelf. Als je niet goed in je vel zit, is het ook moeilijk om anderen te helpen. Ik geloof dat we in de eerste plaats dankbaar moeten zijn, omdat we elke dag mogen opstaan, wat niet iedereen kan zeggen. Vervolgens begin je je leven te appreciëren en vind je een soort van innerlijke rust.’

In 2015 verhuisde Depay voor 35 miljoen euro naar Manchester United, maar dat werd geen succes.
In 2015 verhuisde Depay voor 35 miljoen euro naar Manchester United, maar dat werd geen succes.© BELGAIMAGE

Reddingsboei Lyon

Bij Man U zat hij onder Mourinho meer in de fitness – hij won er acht kilo spieren bij – dan dat hij op een voetbalveld stond. En ook al loofde The Special One het werkethos van Depay, toch was het duidelijk dat hij daar weg moest om zijn carrière weer op de rails te krijgen. Zijn managementbureau SEG schakelde een gespecialiseerd scoutingbedrijf in om uit te zoeken welke club op basis van data het best bij hun cliënt zou passen. Dat bleek Olympique Lyon te zijn, in de Ligue 1. En dus legde Memphis aanbiedingen van PSG en Everton (waar Ronald Koeman hem erbij wilde) naast zich neer. De datakeuze bleek de juiste. De voetballer Depay hervond zichzelf, mede door de vaderlijke warmte van trainer Bruno Génésio. Waar hij in Manchester nog bestempeld werd als een ‘fake Neymar’, voetbalde hij nu in dezelfde league – letterlijk – en werd hij zelfs beste maatjes met de Braziliaan met wie hij zo vaak vergeleken werd.

Ook bij de Nederlandse nationale ploeg ging het plots weer crescendo met Depay. Oranje was na twee gemiste toernooien op een rij (EK 2016 en WK 2018) op zoek naar een nieuw elan. Dat kwam er onder impuls van Ronald Koeman. Die maakte van Depay zijn aanvalsleider en speelde hem niet langer uit als flankaanvaller maar als valse negen. Een meesterzet, zowel voor de ploeg als voor de carrière van Depay. Oranje ging weer winnen en Depay bleef maar scoren als international: met in totaal nu 35 doelpunten staat hij op gelijke hoogte met illustere namen als Ruud van Nistelrooij en Faas Wilkes. Alleen Robben en Bergkamp (elk 37 goals), Kluivert (40), Huntelaar (42) en Van Persie (50) gaan hem nog voor in de alltime topschutterslijst. Eén record heeft Depay wel al op zijn naam staan: met zijn drie treffers tegen Gibraltar in de recente interlandperiode zit hij nu aan 14 doelpunten in 2021. Nooit deed een Nederlandse international beter in eenzelfde jaar.

Met dat succesverhaal bij Oranje in gedachten, hoeft het ook niet te verbazen dat diezelfde Ronald Koeman afgelopen zomer aandrong om Depay naar Barcelona te halen. Gratis dan nog, want einde contract bij Lyon. De wittebroodsweken in Catalonië waren magisch, ondanks de diepe leemte die het vertrek van Leo Messi naliet. Camp Nou ontdekte zijn nieuwe ‘Leo’, eentje met een Nederlands accent en raptalent. In zijn eerste drie wedstrijden was Depay goed voor twee goals en een assist, waarmee het new look Barça een onverwacht mooie 7 op 9 behaalde in die eerste weken van het post-Messitijdperk. De commentaren in de Spaanse pers waren unaniem lovend over de nieuwe aanvalsleider van de blaugrana. ‘Memphis Depay is nu al het nieuwe idool van Camp Nou. In deze periode van depressie en onzekerheid stond de Nederlander weer op als leider’, schreef Marca na zijn winnende treffer tegen Getafe. ‘Alleen de machtige Memphis biedt garanties in een ploeg die net zo slecht speelt als in de slotfase van vorig seizoen. De aanvaller is de glimlach waar de Catalanen zich aan vastklampen’, stelde AS. En in El Mundo Deportivo: ‘Hij bevestigt dat zijn transfervrije komst een succes is. De Barçafans hebben hun illusies terug met de Nederlandse aanvaller. Hoewel het seizoen nog lang is, lijkt er geen twijfel over de positieve impact van Memphis.’

In plaats van Meeeessi, Meeeessi, rolt nu Meeeeemphis, Meeeeemphis van de tribunes in Camp Nou. Die vingers in de oren zijn nergens meer voor nodig.

Memphis Depay over…

… zijn voornaam

‘Memphis is een stad in Egypte maar ook in de VS, in Mississippi. Ik heb mijn ouders gevraagd naar de reden van die naam. Dat gaat over de migratie van mijn familie, voor ik geboren ben. Mijn voorvaderen waren slaven in Memphis. Die voornaam straalt kracht uit, want het waren sterke mensen.’

… leiderschap

‘Ik beschouw mezelf als een leider in alle opzichten. Met de ervaring leer je hoe te reageren of te praten, maar leiderschap is vaak niet-communicatief. Je moet soms zwijgen en doen. Het probleem oplossen en gaan waar je kunt helpen.’

… positiespel

‘Ik ben iemand die dingen analyseert, met name de tegenstander. Ik probeer de ruimte te vinden. Je moet uit de greep van de andere ploeg trachten te blijven en dat kan alleen maar met feeling. Wanneer moet ik gaan, wanneer blijven? Dat is niet alleen een kwestie van tactiek. Het is bijna onverklaarbaar want het gaat om een natuurlijk gevoel.’

… passie

‘Ik kan niet niks doen. Voetbal heeft me veel gegeven, maar ik voetbal niet 24 uur op 24. Dag na dag wil ik nieuwe dingen ontdekken. Dat maakt me compleet. Ik heb verschillende passies, verschillende talenten, dus waarom niet?’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content