Vincent Kompany: hoe hij een icoon werd bij Manchester City

Het is minuut 86 in Brighton-Manchester City en tijd voor een nieuwe hommage. Vincent Kompany doet zijn kapiteinsband af en geeft hem aan David Silva. Ook de fans van Brighton applaudisseren voor het icoon van de bezoekers, terwijl de Cityfans achter het doel het lijflied voor hun kapitein aanheffen: ‘ Here is to you, Vincent Kompany, City loves you more than you will know (how, how, how). ‘ City heeft de titel op zak sinds de 1-3 van Riyad Mahrez in minuut 63. De fans bouwen een nieuw feestje, zes dagen na het vorige, toen hun aanvoerder hen met een magistrale goal tegen Leicester in vervoering bracht. De titelstrijd tussen City en Liverpool nam epische vormen aan, maar zit erop, met 98 punten, 32 overwinningen en 95 gescoorde goals. Indrukwekkende cijfers als bekroning voor een onvergetelijk seizoen. Op de grasmat van het Falmer Stadium in Brighton wordt het kampioenenpodium opgebouwd. Na minutenlang wachten schreeuwt de omroeper luid de naam van de man die iedereen verwacht om de prijs in ontvangst te nemen. Vincent Kompany komt eraan, terwijl hij de bezoekende fans achter het doel toewuift. Voor Vinnie is het zijn dertiende prijs, de elfde op Engelse bodem.

Eerst klinkt Blue Moon, dan Wonderwall, de twee favoriete songs van de Citizens. Noel Gallagher, de zanger van rockgroep Oasis, is er ook, om vanuit zijn loge live de zesde landstitel van zijn club te vieren. ‘Beseffen jullie wel wat het is, veertien keer naeen winnen om deze titel te pakken tegen de beste ploeg ooit. Tenminste: na ons’, lacht Kompany in de microfoon van Frédéric Waseige, zoon van voormalig bondscoach Robert Waseige en vandaag commentator en analist bij de Franstalige tv, alvorens naar de kleedkamer te stappen, op weg naar een nog groter titelfeest in Manchester zelf. Ondertussen bouwen de fans van City al een feestje in badstad Brighton zelf, de één al meer rood en aangeschoten dan de ander.

‘Hoe durf je me zo’n vraag stellen? Natuurlijk is Vincent Kompany een icoon. We kunnen België nooit dankbaar genoeg zijn dat ze hem naar ons hebben gezonden’, straalt een Cityfan. In The Black Lion, een pub in het stadscentrum, bevindt zich zelfs een supporter van United. ‘Zo veel haat ik voor City voel, zo veel respect heb ik voor Kompany. Wat een persoonlijkheid. Zo’n leiderstype heeft United al lang niet meer gehad. Te lang.’

Beste zaak uit de geschiedenis

Flashback naar 13 mei 2012. Het Engelse voetbal maakt zich op voor de spannendste titelthriller uit zijn geschiedenis. Op een pass van Mario Balotelli trapt Sergio Agüero de Skyblues naar het paradijs met een winning goal in minuut 94. Goed voor de eerste landstitel sinds 1968, 44 jaar eerder, de derde uit de clubgeschiedenis en de eerste sinds de oprichting van de Premier League.

Na 90 minuten is de stand nochtans nog 2-1 voor Queens Park Rangers, is stadsrivaal Manchester United, dat met 1-0 wint van Sunderland, nog virtueel kampioen, en maken de fans van de Reds zich op om de 20e landstitel te vieren.

Maar dat feestje gaat niet door. Dat is buiten Edin Dzeko gerekend die op hoekschop in blessuretijd de gelijkmaker lukt, en de Argentijnse international die het Etihad Stadium in een hysterische heksenketel omtovert. City eindigt met evenveel punten als United, maar haalt het met een beter doelsaldo.

Vandaag zegt Pep Guardiola nog steeds zonder verpinken: ‘De goal van Agüero is het meest fantastische moment uit de clubgeschiedenis.’

Die zondag 13 mei 2002 betreedt Vincent Kompany onder een stralende zon het walhalla van het Engelse topvoetbal. Eerder op het seizoen werd hij al uitverkoren tot Speler van het Jaar in Engeland, een trofee die voorheen nog nooit door een Citizen gewonnen werd, en die de vijf voorgaande jaren naar een voetballer van United ging. Vinnie heeft een paar maanden eerder de kapiteinsband van Carlos Tévez overgenomen en mag voor 48.000 toeschouwers de trofee in de hoogte steken. Veel fans zijn nog in shock, anderen huilen, aangedaan door de emotie en de plotse ommekeer in de slotfase van de wedstrijd.

Iets meer dan twee uur na de legendarische afloop stapt in de catacomben van het Etihad Stadium Noel Gallagher uit de lift. Wanneer hij Pierre Kompany, vader van Vincent, kruist, gaat hij op de knieën zitten en maakt een gebaar van aanbidding. ‘ Thank you, mister Kompany!’ Even verderop valt zijn zoon Vincent hem in de armen, voor de kapitein met zijn gezin in een leeg stadion op de grasmat poseert, de landsbeker in de hand. ‘Ik denk dat ik een zenuw in mijn ruggengraat gebroken heb’, grijnst hij, ‘Zo zwaar is dat ding.’ Met de elf prijzen die hij intussen in Engeland al gewonnen heeft, zullen zijn ruggenwervels al een stuk steviger geworden zijn. Ondanks de grandeur van het gebeuren beleeft hij dit topmoment met zijn naasten. Zijn vader, zijn vrouw Carla, zijn dochter Sienna, zijn broer François, zijn zus Christel en zijn beste vriend Rodyse. Die 13e mei 2012 verandert Vince the Prince definitief in Vince the King.

Die nieuwe status levert hem een lofzang op vanwege Alan Hansen. De mythische middenvelder van het grote Liverpool uit de jaren 70, goed voor acht landstitels en drie Europacup I-trofeeën, uitgegroeid tot een van de iconen als analist van Match of the Day, wijdt een lyrisch stuk aan hem in The Telegraph. ‘Voor zes miljoen pond is Vincent Kompany zonder twijfel de beste aankoop ooit. Hij heeft getoond dat hij goed op weg is om de beste verdediger ooit te worden sinds de oprichting van de Premier League.’

De analist van Match of the Day zat er niet naast. Op een verkiezing georganiseerd door de BBC zeven jaar later wordt Kompany effectief verkozen tot beste verdediger ooit in de geschiedenis van de Premier League.

Rond het stadion blijven de fans na de goal van Agüero in extase. Op de vraag wat Vinnie voor hen betekent, antwoordt er één: ‘ Captain fantastic. ‘ Een ander zegt: ‘ Legend. ‘ Nog één drukt het als volgt uit: ‘Hij laat niet af, imponeert op het veld en lijkt altijd gelukkig om zijn club buiten het veld te mogen vertegenwoordigen. Een beetje old school lijkt hij op die manier, geïnspireerd door dezelfde waarden die de spelers hier in de jaren zestig en zeventig uitstraalden, voor wie deel uitmaken van een club nog iets speciaals betekende.’ En toch is King Kompany op dat moment nog maar vier jaar bij City. Al lijkt het in de gedachten van de fans alsof hij er altijd al is geweest.

Beslissende clash

Een jaar eerder, in 2011, heeft Kompany zijn allereerste prijs met City gewonnen. De prestigieuze FA Cup, waarin het in de finale Stoke City klopte, nadat het in de halve finale de maat nam van aartsrivaal United. De eerste trofee ook van de eigenaren uit de Verenigde Arabische Emiraten die in de zomer van 2008 hun opwachting maakten, een paar weken na de transfer van de Belgische international. Die overgang was het resultaat van een clash vanwege Kompany’s aantreden met de Belgische ploeg op de Olympische Spelen van 2008.

Na een rode kaart tegen Brazilië in de eerste match van het olympisch voetbaltoernooi van de ploeg van Jean-François de Sart wordt Kompany gesommeerd onmiddellijk terug te keren naar Hamburg. Tot in de late uren discussieert hij met het bestuur van HSV, en besluit om tegen het advies van de clubdirectie in China te blijven en het olympisch voetbalavontuur verder te zetten. Daarna hoort hij tot zijn ontzetting dat de KBVB zich toch wil houden aan de belofte tegenover Hamburg. Het stuurt hem terug naar huis.

Jacques Lichtenstein, Kompany’s manager al sinds de tijd toen hij nog bij Anderlecht voetbalde, herinnert zich die periode nog haarfijn. ‘De voorzitter van Hamburg had de olympische voetballers van zijn club in twee categorieën verdeeld: zij die uitkwamen voor de grote voetballanden mochten tot het einde blijven, de spelers van de kleine landen, waartoe België behoorde, moesten in Hamburg zijn voor de eerste trainingen. Een schandalige beslissing. Om die aan te vechten, ging Vincent in het verweer. Hij had honderd procent gelijk. Het gevolg was dat een vertrek uit Hamburg mogelijk, misschien zelfs gewenst was.’

Wanneer Kompany in 2008 het Kanaal oversteekt, ontdekt hij een club die in niets gelijkt op de topclub met futuristische installaties die het vandaag is. ‘Als je een partijtje wilde boksen in de fitnesszaal, kon je dat maar doen met één bokshandschoen, want er was er maar één’, herinnert hij zich in de documentaire ‘ Manchester City, All or Nothing.‘

In 2012, een paar maanden voor het grote feest van 13 mei, houdt Vincent Kompany een audiëntie voor zijn Belgische gasten. De fonkelnieuwe spelersauto’s staan in schril contrast tot een infrastructuur die op zijn zachtst uitgedrukt basic oogt. Bij de ingang dient een container als perszaal. David Platt, de man die voetballend België op het WK 1990 een trauma bezorgde, loopt er ook rond. Het trainingscentrum lijkt in de verste verte nog niet op het schitterende futuristische complex van vandaag. Maar Vinnie lijkt al te zien wat komen gaat: ‘Ik denk niet dat veel Europese clubs zich in zo’n gunstige positie bevinden naar de toekomst toe als City. Ik maak sinds het begin deel uit van de geschiedenis van dit project, sinds de overname door de sjeik, deze geschiedenis wordt ook de mijne. De club maakte vooruitgang aan een ongelofelijke snelheid, en ik mag die evolutie toch maar mooi mee beleven en mee sturen.’

Vincent Kompany groeit met City, City groeit met Kompany.

Getrouwd met een echte Mancunian en vader van drie kinderen die opgroeien in Engeland, wordt het kind van het Brusselse Noordkwartier al gauw een adoptiekind van de voormalige industriestad in Noord-West-Engeland. Hij wordt ambassadeur van de club die haar ambitie van de daken schreeuwt, maar ook van de stad. Afgelopen vrijdag, twee dagen voor de allesbepalende titelmatch in Brighton, bezoekt Kompany een hulpcentrum voor daklozen, ‘ Supporting People In Need‘. ‘Dat is het minste wat ik kan doen’, zegt hij daarover. ‘Zo’n gebaar stellen, twee dagen voor een levensbelangrijke wedstrijd, helpt mij ook. Het herinnert me er weer aan wat belangrijk is in het leven.’

Als houder van een MBA-diploma aan de Business School of Manchester blijkt met de jaren ook steeds meer zijn zin om zelf te ondernemen. Kompany Business? ‘Wat hij wil, is meer worden dan gewoon een voetballer, ‘ zegt Jacques Lichtenstein. ‘maar daarom nog geen zakenman in de pure betekenis van het woord.’

Blessures en twijfels

Vandaag lijkt Kompany’s verhaal op een happy end af te stevenen, maar dat zag er niet altijd zo uit. Er kwamen flink wat hindernissen op zijn weg. Tijdens het seizoen 2015/16 speelt hij slechts veertien competitiematchen, en mist daardoor ook het EK met de Rode Duivels in Frankrijk. Zijn opeenvolgende blessures gaan samen met een dalende vormcurve van een ploeg die in 2016 vierde eindigt, en het seizoen daarop derde. In die twee seizoenen is Captain fantastic respectievelijk 136 en 225 dagen onbeschikbaar. Velen vrezen dat het voor hem afgelopen is op het hoogste niveau. Ze weten nog niet dat ze dwalen. Want nooit is Kompany sterker en meer gedreven dan bij tegenslag. Hij vertrekt naar het revalidatiecentrum in het Italiaanse Merano en legt er de basis voor een hersteld lichaam dat klaar is voor de zware trainingen die nodig zijn voor zijn comeback. ‘Vroeger dacht ik dat ik een machine was’, heeft hij geleerd. ‘Nu weet ik dat ik een mens ben die kan presteren als een machine. Zo lang ik dat gevoel heb, blijf ik voetballen. Altijd ben ik op zoek naar uitdagingen.’

Blessures, die hem heel zijn carrière lang vergezeld hebben op zijn tocht doorheen het voetbal, schrikken hem niet meer af. ‘Zelfs als je geblesseerd bent, kan je nog vooruitgang maken’, vertelt hij in de documentaire rond Manchester City. ‘Wanneer je in je eentje in de fitness werkt aan je comeback, kan je bijvoorbeeld nadenken over je positiespel op het veld, hoe dat beter kan.’

‘Vincent is iemand die altijd harder en sneller wil gaan’, zegt kine Lieven Maesschalck bij wie Kompany vaak te rade gaat. ‘Je schrijft hem tien dagen rust voor, maar na vijf dagen staat hij daar al weer. Het is een onwaarschijnlijke prof, met een opmerkelijke persoonlijkheid, als voetballer maar ook als mens.’

Vorig seizoen, 2017/18, hervalt Kompany. Opvallend is dat de club hem niet langer de steun betuigt zoals het dat tevoren bij pechmomenten deed. Voorzitter Khaldoon Al Mubarak verklaart: ‘Het moeilijkste voor Guardiola wordt een goeie centrale verdediger vinden, want dat hebben we echt nodig.’ Tijdens de wintertransferperiode wordt Aymeric Laporte voor 65 miljoen euro weggehaald bij Athletic Bilbao.

Ian Cheeseman, gerespecteerd verslaggever bij de BBC en notoir Citykenner, voegt eraan toe: ‘Guardiola beschouwt Kompany niet langer als een titularis, maar met de snelle opeenvolging van wedstrijden kan Kompany nog altijd goeie diensten bewijzen in matchen van minder allooi. Vinnie is een soort back-up geworden voor het geval een titularis uitvalt. Hij weet wat zijn rol is en kan daarmee leven.’

Dat is Kompany slecht kennen. De Belgische verdediger maakt nog maar eens een opmerkelijke comeback in volle titelstrijd. Tijdens de derby maakt hij een kopbalgoal die City de titel had kunnen schenken, maar uiteindelijk verliest het de derby (2-3) en worden het nog spannende weken.

In de kleedkamer neemt hij het woord en plaatst zijn ploegmaats voor hun verantwoordelijkheid na de uitschakeling door Liverpool in de kwartfinales van de Champions League. Een paar weken later is City Engels kampioen, de derde keer sinds het ontstaan van de Premier League.

Man van vele oorlogen

Dit seizoen verwees Kompany alle pronostieken van wie hem al afgeschreven had naar de prullenmand en toonde zich een man van zoniet alle, dan toch vele grote oorlogen. Hij staat 75 minuten op het veld in de finale van de Ligabeker, die Manchester City wint ten koste van Chelsea. Hij levert een fantastische prestatie in januari in de bewogen topper thuis tegen Liverpool (2-1-winst voor City). Hij recht de rug in de 0-2-overwinning op 24 april op Old Trafford tegen stadsrivaal United. De enige schaduwzijde dit seizoen is de uitschakeling uit de Champions League tegen Tottenham, net als vorig jaar opnieuw in de kwartfinale.

De Brusselaar staat op het veld in de hard bevochten terugwedstrijd tegen de Spurs (4-3) waarin zijn partner centraal achterin, de duur betaalde Aymeric Laporte, niet zijn beste avond kent. Maar hét moment waarop Kompany zich ver boven de anderen verheft is die 6e mei, wanneer hij in minuut 70 tegen Leicester een onhoudbaar schot binnen trapt dat een heel stadion bevrijdt. Het doelpunt werd verkozen tot Goal of the Season in de Premier League.

‘ Don’t shoot, Vinnie‘, hoort hij, wanneer hij bal aan de voet oprukt en zich op 30 meter van het doel van Kasper Schmeichel bevindt. ‘Ik heb niet zo lang gevoetbald om naar zo’n advies te luisteren’, zegt hij na afloop van die met 1-0 gewonnen wedstrijd.

‘Ik kan niet beschrijven wat hij heeft gedaan. Hij is een levende legende, nu al. Ik kan alleen maar in bewondering neerknielen’, zucht de jonge Oleksandr Zintsjenko. Alle analisten hebben applaus klaar. ‘Waar wil je je standbeeld, Vincent Kompany?’, vraagt zelfs Gary Neville, voormalig Engels international en icoon van aartsrivaal Manchester United.

De wonderbaarlijke treffer is de twintigste goal die Kompany voor City maakt, alle competities inbegrepen. Wanneer de match tegen Leicester afgefloten wordt, zijn alle camera’s gericht op de Belgische international, zijn ploegmaats die hem feliciteren en Pep Guardiola die hem in de armen valt. Op het veld wisselt Youri Tielemans een paar woorden met hem. Een symbolische aflossing van de wacht tussen de ervaren krijger uit Brussel, en zijn getalenteerde opvolger, uit dezelfde stad. Kompany’s kinderen rennen hem op het veld tegemoet, ze participeren in de ereronde. Zijn laatste in het Etihad Stadium?

De emoties lopen hoog op. Met moeite houdt de ervaren krijger de tranen onder controle. Meer dan tien jaar bij deze club lijken een einde te kennen. Een idyllisch einde zou het zijn op sportief vlak, minder idyllisch met de beslissende figuren binnen de club, die met respect en verleden geen rekening lijken te houden. In schril contrast met de fans die doorgaan met hem lof toe te zingen. Dat deden ze gisteren, dat doen ze vandaag, en misschien ook morgen.

Komende zaterdag krijgt Kompany in de finale van de FA Cup tegen Watford de kans om een twaalfde trofee op Engelse bodem te winnen, de derde prijs van het seizoen zou dat al zijn.

Mooier kan een afscheid niet worden. Of toch?

Kapitein-leider-legende

‘Hij zou een goeie voorzitter zijn, want zijn speeches zijn zo goed’, zegt Bernardo Silva over hem. Bij het eerbetoon naar aanleiding van het afscheid van Yaya Touré in mei 2018 was het Vincent Kompany die de microfoon nam en nog eens benadrukte wat voor een speler en mens de Ivoriaan was. Kapitein-leider-legende, een van de drie vormt altijd de hashtag wanneer zijn naam vermeld wordt op de sociale media.

Dagblad The Independent noemt de nummer vier de moderne versie van Colin Bell, algemeen beschouwd als de grootste speler uit de clubgeschiedenis van City. ‘Vincent kan niet leven als hij geen kapitein mag zijn’, zegt zijn broer François. In Engeland wordt aan die functie meer belang gehecht dan in om het even welk ander land. Daar houdt het meer in dan een band om de arm dragen.

Jacques Lichtenstein, Kompany’s makelaar: ‘In het voetbal heb je goeie, en heel goeie spelers. Daarnaast heb je nog een aparte categorie waar maar weinigen toe behoren. Die van de echte kapiteins. Velen dragen die band maar zullen het nooit zijn. Vincent is meer dan een echte kapitein. Zijn vader vertelde me hoe hij als adolescent al droomde van die band en die functie. Hoe belangrijk hij het vond om een leider te zijn. Ook al is het niet zijn bedoeling, zodra hij ergens binnenkomt, verblindt hij iedereen door zijn uitstraling.’