Ongeveer 53.000 mensen bevolken een archipel van achttien geïsoleerde eilanden in het uiterste noorden van de Noord-Atlantische oceaan. En elk van heeft ooit al eens gejoeld aan de rand van de vele voetbalvelden die op heuvelflanken en te midden van fjorden werden aangelegd. Op de oneffen ondergronden van de Faeröer komt het voetbal echt tot leven.
Je vindt ze in het wit, grijs, oranje, blauw. Soms zijn ze zacht, soms nemen ze de vorm aan van gesteente. Maar ze worden door weer en wind bovengehaald. Ze slingeren overal rond, zelfs in de meest afgelegen plekken van de wereld. Op de Faeröer is voetbal meer dan een passie, het is een eeuwenoude traditie. Zoek een voetbalveld, al dan niet met de officiële afmetingen om er Champions League te spelen, en je zal er in de buurt ook een bal vinden. ‘De hoogste afdeling werd opgestart in 1942 en sindsdien werd elk seizoen afgewerkt behalve in 1944. Waarom? We hadden toen geen bal’, vertelt Paetur Clementsen met een glimlach terwijl hij zijn denkbeeldige pet van voetbalhistoricus van de Faeröer opzet. ‘Het was oorlog en het was onmogelijk om nieuwe ballen te importeren. Zoiets mag ons niet meer overkomen en dat is misschien de reden waarom er altijd overal ballen liggen.’
De Tweede Wereldoorlog is voorbij en de Britten bezetten de archipel, die al sinds mensenheugenis in het bezit is van Denemarken, niet meer. Maar aangezien de dichtstbijzijnde buren een eind verwijderd zijn, is de meest prangende vraag welke koffie je ’s morgens naar binnen slurpt. De gemiddelde Faeröerder heeft een voorkeur: goed gemalen en heel warm.
Wapenschild
Op de tweede verdieping van een glazen gebouw dat volledig is ingebed in het fonkelnieuwe Tórsvøllurstadion huist de Fótbóltssamband Føroya (FSF), de plaatselijke voetbalbond. Er hangt een ongedwongen sfeer op de werkvloer, de technisch directeur loopt er zelfs rond in pantoffels en draagt een T-shirt met een veelzeggende boodschap: Today has been cancelled. Het motto zou niet misstaan op het wapenschild van de Faeröer, een eilandengroep die dobbert tussen IJsland en Noorwegen en overgeleverd is aan de nevel, de golven en de stormen van de onvoorspelbare Noord-Atlantische oceaan.
Clementsen, die van achter zijn bureau elke dag een poster van Albert Einstein en de tekeningen van zijn dochter aanschouwt, loopt er al een tijd goedgemutst bij. Niet dat zijn nakomeling voorbestemd is om een hoogwaardige carrière te vervolgen in de kwantummechanica of in de schilderkunst, maar de man is gelukkig omdat het goed gaat met het voetbal op de Faeröer. En dat was niet altijd het geval. TB, de oudste club van het land werd al in 1892 opgericht – hetzelfde jaar als Liverpool, Newcastle United en Standard – maar de voetbalbond zag pas het levenslicht in 1979. Het lidmaatschap bij FIFA werd afgerond in 1988, de aansluiting bij UEFA volgde twee jaar later. Het duurde een eeuw voor de gemiddelde voetbalfan de Faeröer op de voetbalkaart kon situeren. Daarna teerden de eilandbewoners te lang op het Mirakel van Landskrona ( een 1-0 zege tegen Oostenrijk in Zweden in 1990 bij hun eerste officiële wedstrijd, nvdr), en werden de vissers, dokwerkers en elektriciens van beroep te vaak als sparringpartner gebruikt door hun concurrenten.
Glazen plafond
De zandbakken moesten omgevormd worden tot glinsterende synthetische velden, die vaak het epicentrum zijn van het dorp, een platform zijn met zicht op de oceaan of de heuvelflanken versieren. Er werden bruggen en tunnels gebouwd om de achttien eilanden van de archipel met elkaar te verbinden. En tussendoor kregen zelfs de meest afgezonderde gehuchten hun agora space, gefinancierd door het programma van UEFA. Het gaat zelfs zo ver dat een Faeröers dorp zonder voetbalveld uit de toon valt. Er kwam wel wat toverwerk aan te pas van Lars Olsen, ex-bondscoach van de Faeröer en voormalig speler van Seraing, die er ooit in slaagde om het blitzontslag van Claudio Ranieri in te leiden na een overwinning tegen Griekenland. De Faeröer werden in een klap het meest performante nationale elftal op deze planeet. Dat beweerde althans These Football Times in 2017, dat zich hiervoor baseerde op een mysterieus algoritme dat het aantal verzamelde FIFA-punten per inwoner in rekening bracht.
Vandaag wonen er 53.000 mensen op de Faeröer eilanden, van wie meer dan tien procent, namelijk 5500 personen, lid zijn van een voetbalclub. Ze zijn gepassioneerd door de semiprofessionele Premier League, ze surfen mee op het recente succes van de nationale ploeg in de D-reeks van de Nations League, ze kijken met bewondering naar de heldendaden van Jóan Símun Edmundsson, de eerste Faeröerse doelpuntenmaker in de Bundesliga, en ze genieten met volle teugen van het vrouwenvoetbal. En dat vrouwenvoetbal is de hoogste prioriteit van de voetbalbond omdat ze goed beseffen dat de mannen hun glazen plafond hebben bereikt. Het is logisch: het één gaat niet zonder het ander.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
