Newcastle United kan binnen enkele weken eindelijk de transfermarkt op, op zoek naar de grootste talenten. Maar dat kan nog heel wat anders uitdraaien dan verhoopt voor de Magpies.
Door Süleyman Öztürk (Voetbal International)
Toen Newcastle United begin oktober bekendmaakte dat de club na bijna twee jaar overleg definitief verkocht was aan een investeringsmaatschappij uit Saoedi-Arabië, barstte rondom het stadion een volksfeest los. Vijftienduizend mensen kwamen vieren dat zij van de ene op de andere dag supporter waren van de rijkste club ter wereld. Sommige van die fans hadden zich verkleed als sjeik en liepen juichend met geknutselde trofeeën rond. Waar Saoedi-Arabië precies lag op de wereldkaart wist bijna niemand. Het is voor velen een detail, in de wetenschap dat in Newcastle-upon-Tyne een slapende reus is wakker gekust door een Arabische prins.
Een superclub stamp je niet zomaar uit de grond. De eerste maanden verlopen vaak chaotisch. Net als in het verleden bij Manchester City en Paris Saint-Germain het geval was, zie je een aantal vaste patronen terugkeren. Sinds de deal is rondgemaakt, wordt de club elke dag met nieuwe spelers in verband gebracht. Als alle geruchten kloppen, kan Newcastle United straks zes elftallen opstellen. Zaakwaarnemers en tussenpersonen volgen de route naar het geld en iedereen weet dat het oliedollars scheppen wordt in Newcastle in de komende transferperiodes. De nieuwe leiding is overstelpt door berichten en telefoontjes van makelaars die schermen met spelers. De komende dagen en maanden zal het aantal appjes en sms’jes alleen maar toenemen.
Problemen in januari
Je zou bijna vergeten dat de komende tijd ook gevoetbald moet worden. De spelersgroep is momenteel van Championshipniveau. Als opvolger van de ontslagen Steve Bruce wacht Eddie Howe een immense klus. De situatie onder aan de ranglijst is steeds nijpender aan het worden. Er zijn fans die zich vastklampen aan de transferperiode die eraan komt. Michael Emenalo moet als technisch directeur het sportieve beleid van The Magpies vormgeven. Dat deed hij in het verleden al bij Chelsea en AS Monaco. Emenalo heeft bewezen dat hij een goed oog heeft voor talent en een kwalitatief gebalanceerde selectie kan samenstellen. De klus in Newcastle is om allerlei redenen lastiger dan hij mogelijk voorziet. Ten eerste omdat de club strijdt tegen degradatie. Behalve de stress die dat in een spelersgroep veroorzaakt, kan het effect hebben op de onderhandelingen met andere clubs. Waarom zouden clubs als Watford, Southampton, Aston Villa en Burnley hun beste spelers in de winter verkopen aan een rechtstreekse concurrent? Clubs als Everton, Leicester City en ook de absolute topclubs kunnen er baat bij hebben dat de opmars van Newcastle vertraging oploopt door een onverwachte degradatie.
Bovendien is het zo dat alle clubs in de Premier League geageerd hebben tegen de overname. Vanuit onder meer mensenrechtenoogpunt vonden negentien van de twintig Premier Leagueclubs dat de Saoedische deal niet ethisch was en potentieel funest voor de uitstraling van de competitie en het zorgvuldig opgebouwde merk dat de Premier League is. De commissie die daarover gaat oordeelde anders. In Engeland is gesuggereerd dat clubs mogelijk zullen weigeren hun spelers aan Newcastle te verkopen. Nog een complicerende factor is tijd. Tegen het einde van de winterse transferperiode is de competitie dik over de helft. Newcastle speelt op 22 januari tegen Leeds United en gaat daarna een korte winterstop in, waarna het programma op 9 februari wordt hervat. Howe weet dat hij vanaf dat moment nog veertien duels heeft om degradatie te voorkomen met een dan misschien versterkt elftal. Pakt de ploeg de komende weken geen punten, dan wordt lijfsbehoud een precair verhaal. In de laatste speelrondes staan toppers geprogrammeerd tegen Manchester City, Chelsea, Arsenal, Tottenham Hotspur en Liverpool.
Howe zal moeten bewijzen dat hij kan omgaan met die stress. De 43-jarige trainer is geprezen om zijn werk bij Bournemouth en geldt om die reden als de kroonprins onder de jonge Engelse coaches. Toch kon hij niet verhinderen dat Bournemouth in 2020 degradeerde en heeft hij daarna bijna anderhalf jaar moeten wachten op een nieuwe klus. Newcastle kwam pas bij Howe uit nadat het aantrekken van onder anderen Unai Emery, Brendan Rodgers, Zinédine Zidane en Antonio Conte niet haalbaar bleek. Emery en Rodgers zagen de club niet als een verbetering ten opzichte van hun huidige werk, terwijl Zidane en Conte totaal niet geïnteresseerd bleken. Meer dan een degradatiekandidaat is de rijkste club ter wereld op dit moment ook niet.
Transfercoup
Uit het verleden kunnen lessen worden getrokken en signalen worden opgevangen voor de toekomst. De bedoeling is in januari een voetballer aan te trekken die het begin van een nieuw tijdperk inluidt. Een ster van wie een signaalwerking uitgaat. Chelsea gaf in de eerste transferperiode na de komst van Roman Abramovitsj ruim 170 miljoen euro uit. Aanvaller Hernán Crespo kwam in de zomer van 2003 als eerste voor 25 miljoen euro over van Internazionale. In zijn kielzog volgden Juan Sebastián Verón, Adrian Mutu, Damien Duff, Wayne Bridge, Joe Cole, Scott Parker, Glen Johnson, Claude Makélélé en Geremi. Maar de vorming van het moderne Chelsea kreeg pas echt gestalte na de komst van José Mourinho en nog veel meer spelers.
Manchester City stuntte door op 1 september 2008 op de slotdag van de transferwindow de Braziliaan Robinho voor 42 miljoen euro weg te halen bij Real Madrid. Een transfercoup die samenviel met de aankondiging dat de club was overgenomen door de Abu Dhabi United Group. In de dagen ervoor waren al bescheidener bedragen uitgegeven aan Vincent Kompany, Jô, Shaun Wright-Phillips, Pablo Zabaleta en Tal Ben Haim. Een half jaar later versterkte City zijn selectie met onder anderen Nigel de Jong, Wayne Bridge en Craig Bellamy. Later gevolgd door de komst van Carlos Tévez en Yaya Touré, twee transfers die City in de beeldvorming naar de top van Engeland katapulteerden.
Bij Paris Saint-Germain was Javier Pastore de eerste grote naam die werd vastgelegd. De Argentijn kwam in 2011 voor 42 miljoen euro over van Palermo. Later gevolgd door wereldsterren als Zlatan Ibrahimovic, David Beckham, Neymar en de kroon op al het werk: de handtekening van Lionel Messi.
Dit is het voorland van Newcastle United. In januari zal het transfercircus neerstrijken in het noorden van Engeland. Bij de Engelse gokkantoren kan ingezet worden op transfer van spelers als Raheem Sterling, Kylian Mbappé, Erling Haaland, Paul Pogba, Mohamed Salah en Jude Bellingham. Wie een pond inzet op de komst van bijvoorbeeld Sterling, kan daarvoor tien pond terugkrijgen. Quoteringen die tot voor kort ondenkbaar waren.
Aaibaarder land
De Saoedi’s betaalden circa 350 miljoen euro om de club in handen te krijgen. Daarvoor kreeg het investeringsfonds Public Investment Fund (PIF) een meerderheidsbelang van tachtig procent. Voorzitter van dat fonds is de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman. Hij wil van Saoedi-Arabië een aaibaarder land maken. Een leuk landje waar je als westerse toerist zonder problemen op vakantie kan. Verhalen over brute onthoofdingen, de achtergestelde positie van vrouwen en een gebrek aan mensenrechten moeten gemaskeerd worden door Saoedische successen. Om van Newcastle United een superclub te maken is veel geld beschikbaar. De Saoedische zakken zijn zo diep, dat het onmogelijk is te voorspellen welke impact de bemoeienissen bij Newcastle gaan hebben. PIF heeft bijna 400 miljard euro om te besteden. Een spaarpot die niet alleen voor voetbal is bedoeld, maar het geeft wel aan dat de beschikbaarheid van geld het laatste probleem is waarover PIF zich zorgen maakt. De constatering van Klopp dat een Champions Leagueticket in de toekomst gegarandeerd is, komt niet zomaar uit de lucht vallen. In theorie heeft Newcastle veel meer te besteden dan City en PSG bij elkaar.
Rafael Benítez heeft tussen 2016 en 2019 als manager van de club herhaaldelijk aangegeven dat Newcastle niet Premier Leagueproof is. Het stadion, St James’ Park, dateert van 1892 en kan een flinke renovatie gebruiken, het trainingscomplex is sterk verouderd en er moet geld worden gepompt in de jeugdopleiding, wil de club grote talenten aantrekken. Er zijn afspraken om de omgeving van St James’ Park aan te pakken en geld te investeren in andere projecten in de stad. In Saoedi-Arabië zijn strategische vergezichten uitgetekend, die gevolgen zullen hebben voor het lokale karakter van de club. Het oosten van Manchester is na de City-overname ook voor een deel hertekend. In 2019 stond in een landelijke Engelse krant de volgende kop: Manchester, the city that sold out to Abu Dhabi. Als alle Saoedische plannen doorgaan, dan wordt Newcastle-upon-Tyne over een poosje Riyad-upon-Tyne. De voetbalclub maakt deel uit van een veelomvattender plan, het Saudi Vision 2030-project dat het aanzien van Saoedi-Arabië in de wereld moet verbeteren en het land minder afhankelijk moet maken van olie-inkomsten.
Er zijn argumenten te bedenken waarom Newcastle United niet kan uitgroeien tot een nieuw PSG of Manchester City. De club is niet gevestigd in een Europese hoofdstad en er is ook geen andere club in de stad die tot de verbeelding spreekt zoals Manchester City de rivaliteit met Manchester United koestert. Verder is niet elke overname succesvol. De Qatarese sjeik Abdullah ben Nasser Al Thani kocht Málaga in 2010 nadat hij vanaf zijn jacht in de verte een stadion had zien liggen. Hij financierde de komst van onder anderen Ruud van Nistelrooij, Isco, Santi Cazorla en Jérémy Toulalan. Niet veel later verloor Al Thani zijn interesse en stortte de boel in elkaar. In het geval van Newcastle is dit vrijwel ondenkbaar, omdat de club deel uitmaakt van een langetermijnstrategie van een land met internationale ambities.
Meerjarenplan
Amanda Staveley is naar voren geschoven als het publieke gezicht van de overname. Zij was eerder nauw betrokken bij van Manchester City door de Abu Dhabi United Group. Samen met Bin Salman besprak zij twee jaar geleden op zijn 134 meter lange superjacht, een boot van een kleine vijfhonderd miljoen euro, de strategie met betrekking tot Newcastle United. De 48-jarige blondine is zeer camerabewust en opvallend benaderbaar voor de media. In diverse interviews legde zij de lat voor de komende jaren behoorlijk hoog. Staveley benadrukt dat ze met Newcastle precies dezelfde kant op willen als Manchester City en PSG. Daarvoor is een meerjarenplan bedacht, waarin Newcastle vanaf 2026 gaat meedoen om de bovenste plekken. Staveley: ‘Er is ontzettend veel geld beschikbaar, maar uiteraard moeten we ons aan de regels van de Premier League houden. Daarvan zijn we ons bewust. Maar willen we de Premier League winnen binnen vijf tot tien jaar? Absoluut.’
Net als City is Newcastle van plan een keten van clubs op te zetten. Om talenten te stallen, de invloed in tal van spelersmarkten te vergroten en de Brexitregels te kunnen omzeilen. De Saoedische investeerders hebben ook gekeken naar de mogelijkheid Internazionale te kopen, verkenden eerder een mogelijke overname van Manchester United en informeerden ook naar de beschikbaarheid van Girondins Bordeaux.
Bij Newcastle United kan op korte termijn flink worden geïnvesteerd. De vorige eigenaar, de in Newcastle intens gehate Mike Ashley, heeft jarenlang de hand op de knip gehouden om de club als investeringsobject interessant te maken voor partijen met diepe zakken. De afgelopen jaren noteerde de club zwarte cijfers, waardoor op Financial Fair Playgebied het een en ander mogelijk is voordat een kritieke grens wordt bereikt. Bij Newcastle gaan ze ervan uit dat zeker voor 250 miljoen euro aan transfers kan worden uitgegeven voordat de Premier League aan de bel trekt. Op basis van de huidige cijfers, moet daarbij worden opgemerkt.
Als straks de omzet omhoog gaat door sponsordeals uit Saoedi-Arabië verandert de realiteit van Newcastle United. Op dezelfde wijze hebben City en PSG zich naar een vaste plek in de top gekocht. Kanttekening is wel dat de Premier League veel competitiever is dan pakweg vijftien jaar geleden. Tot aan de intrede van Abramovich verdeelden Manchester United en Arsenal de prijzen. Daar zijn Liverpool, Tottenham en Chelsea als financiële reuzen bijgekomen. Een plek bij de eerste vier is geen vanzelfsprekendheid. Toch moet in het achterhoofd worden gehouden dat Newcastle een vehikel is van een regime dat net zo makkelijk een kritische journalist in stukken laat zagen. Een Champions Leagueticket bemachtigen is dan kinderspel.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
