Waarom we Messi maar beter koesteren zolang hij nog voetbalt

© belgaimage

Dat FC Barcelona zich plaatste voor de 1/8 finales van de Champions League en in Spanje weer meedoet voor de titel, heeft het, alweer, aan één man te danken.

Sinds het begin van dit seizoen wandelt hij als eerste het veld op. Het is een verplichting die hoort bij het aanvoerderschap. De band die hij na het afscheid van Andrés Iniesta elk duel om zijn linkerschouder draagt. Voorheen sloot hij altijd als laatste aan in de tunnel.

Op dat niet onbelangrijke detail na is het ritueel min of meer hetzelfde gebleven. Alles en iedereen kijkt achterom in afwachting van. Als televisiekijker word je het beeld ingezogen en wacht je mee. Aan de toenemende opwinding van de mascottes kun je horen of hij in aantocht is. Je ziet voetballers elkaar omhelzen en kussen, je hoort noppen tikken op de vloer, een assistent-scheidsrechter zijn laatste inspectieronde maken en dan ineens klinken de kinderstemmetjes een paar octaven hoger. ‘ Messi! Messi! Messi!’ Jongens en meisjes schreeuwen door elkaar heen. Ze wijzen, ze kijken stiekem op en ze kijken elkaar in de ogen met een blik die de stille boodschap verraadt: ja, hij is het echt.

Om kinderen iets van Messi te laten begrijpen moet je ze laten kijken naar de makkelijke dingen die hij beter doet dan wie ook.

Pep Guardiola

Lionel Messi is op zijn best met een voetbal in de buurt. De zuiverheid van zijn spel valt op. De zuinigheid ook. Zelfs als je al zijn doelpunten en assists zou wegstrepen, blijft er een voetballer over die je als fenomeen zou kunnen betitelen. Een speler die iets mysterieus met zich meedraagt omdat hij zo onvergelijkbaar is. Of je nu kijkt naar de steekpasses, de dribbels, de schijnbewegingen, de doelpunten, de assists, de aannames of de kleine ogenschijnlijk onbeduidende tikjes. Elke actie verraadt een aangeboren begaafdheid. Hij heeft het ongewone zo gewoon gemaakt dat het iets achteloos heeft gekregen. Hij ziet oplossingen in passes die velen niet kunnen bedenken en krijgt het voor elkaar informatie mee te geven aan die passes. Dan lijkt een bal in de diepte te hard, maar remt die door het meegegeven effect iets af en dient het vervolg zich vanzelf aan. Het zijn ballen die op een dienblad worden geserveerd.

Lionel Messi heeft het ongewone zo gewoon gemaakt dat het iets achteloos heeft gekregen.
Lionel Messi heeft het ongewone zo gewoon gemaakt dat het iets achteloos heeft gekregen.© belgaimage

Het voetbal van Barcelona begint bij Messi en eindigt bij Messi. Op alle mogelijke manieren. Zijn invloed op het functioneren van het totale team is zo belachelijk groot dat het iets intimiderends moet hebben. Hij kon door een armbreuk een paar weken niet spelen, maar wie het doelpunten- en assistklassement van de Primera División bekijkt, ziet heel vertrouwd iemand bovenaan staan.

Messidependencia

Pep Guardiola merkte in zijn laatste jaar bij de club op dat hij een monster had geschapen en wist niet goed hoe daarmee om te gaan. Dat was zesenhalf jaar geleden. Onder Ernesto Valverde is het niet anders. De trainer moet telkens weer naar nieuwe woorden zoeken om de prestatie van één speler in het bijzonder toe te lichten. Begin oktober na het Champions Leagueduel met Tottenham Hotspur zat hij tegenover een zaal vol met verblufte Engelse journalisten. Zij hadden zojuist gezien hoe Messi in de eerste minuut met één pass de hele verdediging en de keeper van The Spurs op het verkeerde been zette. De reporter van The Daily Telegraph was zijn verslag als volgt begonnen: ‘ What do you do when the best player in the world, the best player ever, is on a mission? What do you do when Lionel Messi plays like this?’ Verderop in hetzelfde verslag: ‘ So superior were Barcelona or – rather – so superior was Messi. It was 96 magical touches by one player.’ Het merkwaardige van dit alles: voor Messi was het een vrij gewone wedstrijd. Hij schoof twee ballen tegen de paal en zal gebaald hebben dat hij niet net als eerder tegen PSV drie keer scoorde. De algoritmes van statistiekenwebsite whoscored.com kwamen na de eerste en tweede speelronde in de Champions League tot een eensluidende conclusie: twee keer een 10 voor Lionel Messi.

Voor zijn teamgenoten is zijn aanwezigheid ook een soort van routine geworden. Al meer dan tien jaar duikt het woord Messidependencia op wanneer Barcelona een moeilijke fase doormaakt of wordt uitgeschakeld in de Champions League. Je hoeft geen inspanning te leveren om te zien dat Barça afhankelijk is van Messi. Hij is het kloppende hart van het team, de selectie en de club. Als trainer zit je daardoor in een lastige spagaat. Je moet de balans bewaren tussen de wensen van één speler en de behoeften van een heel team. Nog meer dan in andere jaren is Barcelona momenteel FC Messi, hoewel zonder de Argentijn vier van de vijf gespeelde duels werden gewonnen en uitgerekend bij zijn rentree met 3-4 van Betis werd verloren in Camp Nou.

De Messi-afhankelijkheid is de grote kracht en tevens de zwakte van de ploeg. Mark van Bommel wist als trainer van PSV dat de Catalanen kwetsbaar waren op de flanken en dat Gerard Piqué in de omschakeling te pakken is op snelheid. Elke tegenstander in de Liga is daarvan op de hoogte. Barcelona heeft mede daardoor al heel wat punten verspeeld in de competitie. Elk duel opnieuw bepaalt Messi of het crisis is in Catalonië of niet. Dat kan onmogelijk de bedoeling zijn, maar het is het talent van Messi dat de club onbedoeld in een wurggreep heeft. Ivan Rakitic bijvoorbeeld maakt nooit aanstalten een vrije trap te nemen. Hij denkt er niet eens aan. Laatst zei hij half grappend dat hij bij een vrije trap meestal naar een plek zoekt waar het doelpunt gevierd kan worden. Messi is in het hoofd van de spelers gaan zitten, een beetje zoals iemand die op de PlayStation speelt en alle elf spelers tegelijk is. Messi is plan A, plan B en plan C. Barcelona heeft geen systeem of speelwijze. Messi is het systeem.

Waarom we Messi maar beter koesteren zolang hij nog voetbalt

Bij zijn aanstelling anderhalf jaar geleden hintte Ernesto Valverde al die kant op. Als Barcelonatrainer kun je weinig anders. Vanaf zijn eerste persconferentie is het een soort refrein dat klinkt als Valverde praat over zijn topscorer en spelmaker. ‘Messi trainen is een opluchting’, zei hij toen hij net coach was geworden in Catalonië. ‘Want als je hiernaartoe komt als bezoekende ploeg, denk je alleen maar aan de manier waarop je de golf gaat stoppen. En je hebt altijd spelers te weinig om hem te stoppen. Nu moet ik me aanpassen aan zijn manier van trainen en profiteren van de manier waarop hij het doet.’

Genialiteit

Naar Messi kijken kan verwarrend zijn. Hij doet namelijk niet zijn best om zijn genialiteit te tonen. Messi bezit een ingetogen genialiteit. Je zal hem nooit een bal achter zijn standbeen uit de lucht zien aannemen. Er zit niets pesterigs of uitdagends in zijn spel. Hij speelt tegenstanders regelmatig door de benen. Niet om hen te vernederen, maar omdat het toevallig de kortste, de meest efficiënte of de enige weg naar ruimte of een ploeggenoot is. In al zijn eenvoud is hij ongrijpbaar. Guardiola stipte dat aspect ruim een jaar geleden aan tijdens een interview met een Catalaans radiostadion. ‘Het beste aan hem zijn niet de exceptionele dingen die hij laat zien’, betoogde de trainer van Manchester City. ‘Het bijzondere van Messi is dat niemand de makkelijke dingen zo goed uitvoert als hij. Niemand. Zoals Johan Cruijff zei: voetbal is simpel, maar het is moeilijk om simpel te voetballen. Nooit een slechte aanname, een slechte pass, al de dingen die je als kind leert en die je simpel moet houden. Ik heb het niet over het voorbij dribbelen van drie spelers of het scoren of al die andere dingen waarvan we weten dat hij dat kan omdat hij het al meer dan tien jaar laat zien. Om kinderen iets van Messi te laten begrijpen moet je ze laten kijken naar de makkelijke dingen die hij beter doet dan wie ook. Iedereen maakt ze gecompliceerder, willen iets toevoegen. Hij niet, hij houdt het simpel. Het is een voorrecht om naar hem te kijken. Ik probeer geen wedstrijd te missen omdat ik denk dat wanneer hij klaar is, we iets verliezen dat we niet meer terugkrijgen.’

Wie ontspannen op de bank naar Messi kijkt en hem een beetje ziet rondwandelen, zou op een onbewaakt moment kunnen concluderen dat het allemaal wel meevalt met zijn genialiteit. Hij sjokt soms over het veld zoals mensen door hun achtertuin lopen om een vuilniszak weg te gooien. Met de gedachten schijnbaar elders. Messi’s statistieken zijn ook verdacht. Van alle veldspelers in de Champions League legt de Argentijn doorgaans de minste meters af.

Dat Barcelona Messi is, bleek ook eind september toen de Catalanen tegen Athletic de Bilbao speelden. Voor veel voetbaltoeristen was het een flinke teleurstelling toen een uur voor het duel de opstellingen werden vrijgegeven. Messi één keer in levenden lijve zien spelen is voor veel bezoekers de enige reden om een ticket te kopen en het vliegtuig in te stappen. De aanvaller zat gapend op de bank en werd herhaaldelijk in beeld genomen door een regisseur met gevoel voor het verhaal. Valverde had het na een 2-2-gelijkspel tegen Girona en een 2-1-nederlaag bij Leganés aangedurfd zijn beste speler op de bank te laten beginnen. De sfeer in het stadion was tijdens de eerste helft gelaten. Toen Bilbao een paar minuten voor rust met 0-1 voorkwam bleef de ambiance onderkoeld. Iets van emotie kwam er pas los toen een van de assistenten Messi gebaarde dat hij kon gaan warmlopen. Een luid gejuich barstte vervolgens los op het moment dat hij opstond uit zijn stoeltje. De wedstrijd begon eigenlijk pas toen Messi in de 55e minuut op het veld kwam voor Arturo Vidal. Het was alsof iemand de stekker in het stopcontact stopte en alles ineens werkte. Barcelona begon te voetballen.

Het is vaak te horen in Camp Nou als de adoratie vanaf de tribunes daalt, het is de conclusie van commentatoren, trainers, medespelers en tegenstanders na bijna elke wedstrijd en het is te zien in de blik van de kinderen in de spelerstunnel. Barcelona is Messi, Messi, Messi. Tot hij klaar is en we iets verliezen dat we nooit meer terugkrijgen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content