‘Wat we kunnen leren van de achtergrond van Romelu Lukaku’

Thomas D’havé schreef samen met journalist Christian Vandenabeele het boek ‘Zo word je een oersterke voetballer’ over een nieuw domein in de sport: levensstijl als prestatiebevorderende en blessurebestendigende factor. “De omstandigheden vroeg in het leven van Romelu Lukaku haalden de rem van zijn reservepotentieel.”

Een belangrijke factor die mee bepaalt in welke mate je genetische aanleg tot uiting komt, is je epigenetische programmatie: hoe de omstandigheden vroeg in je leven je programmeerden voor het latere leven.

Laten we het voorbeeld van Romelu Lukaku nemen.

Wat opvalt, is: er was armoede. Uit interviews weten we dat zijn moeder uit noodzaak melk moest aanlengen met water; dat er wel eens geen elektriciteit was, waardoor ze niet naar Match of the Day konden kijken; dat er ratten in huis rondliepen; en dat hij soms niet kon gaan voetballen bij de jeugd van FC Boom omdat het autootje uit de jaren stillekes van zijn vader meer in panne lag dan het reed.

Romelu zweerde toen dat hij voor zijn familie voor een beter leven zou zorgen. Intussen weten we allemaal: dat maakte hij méér dan waar. De omstandigheden vroeg in zijn leven haalden de rem van zijn reservepotentieel.

UITDAGINGEN

Dat zien we ook bij veel atleten die afkomstig zijn uit onder meer Ethiopië, Kenia en Jamaica: de meesten van hen moesten grote armoede doorstaan. Vaak worden zij gedwongen door een financiële motivatie en het uitzicht op een beter leven. Het is dan rennen of in armoede leven, sporten op leven en dood, zeg maar. Dat is een noodzaak die de meeste mensen in onze westerse maatschappij helemaal niet kennen. Wie van ons moest als kind bijvoorbeeld jarenlang elke dag weer kilometers ver te voet naar school?

Een stukje uit ons boek daarover:

De aanwezigheid van een noodzaak doet iets fenomenaals: het haalt de rem van het aanwezige reservepotentieel. Afrikaanse marathonlopers hebben geen grotere longen of een hogere VO2max dan een Belg of een Nederlander. Maar behalve hun talent was er vooral de noodzaak om dagelijks te bewegen om iets te bereiken in het leven. Voor henzelf én voor hun familie.

Allemaal kennen we de verhalen van een moeder die oerkracht blijkt te bezitten wanneer het gaat over het bevrijden van haar kind in gevaar. Op zulke zeldzame momenten beschikken we ineens over veel meer kracht, snelheid en besluitvaardigheid. Dat is niet omdat we plots sterker of slimmer zijn geworden. Waar het dan om gaat, is het wegnemen van een bepaalde rem, waardoor:

– spieren uit noodzaak per contractie het maximale aantal vezels kunnen en zullen gebruiken;

– de energie die nodig is voor activiteit gemakkelijker gegenereerd wordt;

– we niet stilstaan bij onze aangeleerde beperkingen.

Het weze duidelijk dat deze oerkracht bij Lukaku is ontketend.

Voor wie de jeugdjaren te weinig uitdagend waren, is er goed nieuws: hetzelfde effect kun je ook doelbewust creëren. Hoe je dat onder meer kunt doen door nuchter te trainen en periodiek te vasten (intermittent fasting) lees je uitgebreid in ‘Zo word je een oersterke voetballer’.

Zie wat Chelseamiddenvelder N’Golo Kanté onlangs in de halve finale van de Champions League met een lege maag presteerde: nuchter – ja, want hij volgt de ramadan – liep hij tijdens de wedstrijd 11,38 kilometer, het meest van alle spelers, en stuurde hij het volledige middenveld van Real Madrid met pensioen. Uitgerekend diegene die de hele dag niet at, blonk die avond op Stamford Bridge uit. Uitgerekend hij werd tot man van de match verkozen en in de media met superlatieven overladen. Is dat niet inspirerend?

ZEKERHEID EN VEILIGHEID

Maar noodzaak is slechts een deel van de geheime cocktail. Er is nog een andere factor: liefdevolle ouders.

Des te meer onze ouders vroeg in ons leven liefdevol en ondersteunend aanwezig zijn, des te sterker ons anti-angstprogramma in de hersenen.

Inspiratie daarvoor kunnen we vinden bij de jagers-verzamelaars. Een van de opvallendste kenmerken is hun enorme capaciteit om in het hier en nu te zijn. Zij zijn nagenoeg angstvrij: ze maken zich geen zorgen over het verleden en ook niet over de toekomst, ze zijn volledig aanwezig in het moment zelf.

Bij de Hadzabe bijvoorbeeld, een overgebleven stam van jagers-verzamelaars in Tanzania, zien we dat hun levensstijl bijdraagt tot hun nagenoeg angstvrije leven. Het is een leven vol beweging en met een grote diversiteit aan planten als voeding. Misschien nog belangrijker: vroeg in het leven kenden zij heel veel zekerheid en veiligheid. De eerste twee jaar kregen ze borstvoeding, leefden ze constant op de huid van hun moeder, voelden ze haar warmte en sliepen ze in dezelfde ruimte als hun ouders. Ook overdag waren ze alleen maar omringd door bekende ogen en stemmen van de hechte familiegroep waarin ze opgroeiden. Zij beschikken daardoor letterlijk over een ander brein dan wij.

Een stukje uit ons boek daarover:

Dat huid- en oogcontact en die menselijke warmte in combinatie met de borstvoeding zorgden ervoor dat er in hun gevoeligste periode veel oxytocine (het knuffelhormoon) en veel serotonine (het gelukshormoon) vrijkwam. Dat zijn twee hormonen die rust geven en een rem zijn op het stress- en angstsysteem. Hoe minder tijd er wordt doorgebracht in angst- en overlevingsmodus, hoe meer energie er beschikbaar is om verbindingen in de hersenen te maken. Hoe meer je vroeg in het leven verbonden bent met anderen, hoe meer je daarna zonder angst kunt exploreren, nieuwe dingen kunt leren en fouten durft maken.

Dat zijn heel andere omstandigheden dan deze waarin wij ter wereld komen en de eerste jaren van ons leven doorbrengen. De huidige context is er meestal een van stress, epidurales, verlostangen, vacuümcups, keizersneden, couveuses, fles- en potjesvoeding, fastfood, chemicaliën, afwezige vaders, moeders die snel weer gaan werken en ouders die in een andere kamer slapen.

Wij blinken uit in de afwezigheid van wat evolutionair evidente factoren zouden moeten zijn, waardoor het moderne leven ons programmeert voor duizend-en-één verschillende angsten die ons uit het hier en nu halen. Allemaal zijn het angsten die verband houden met niet goed genoeg zijn.

Van Romelu Lukaku is de uitstekende band met zijn moeder bekend. Zo maakt hij na een doelpunt vaak met zijn vingers de letter ‘A’, de eerste letter van haar naam: Adolphine.

Over zijn vader zei Marcel Vets, gewezen jeugdcoördinator van Lierse SK, ooit in Sport/Voetbalmagazine: “Toen Romelu bij ons in de onderbouw speelde, heeft Roger zich nooit opgedrongen, niet bij de trainers, niet langs de rand van het veld. Die had nooit commentaar.”

De ouders van Romelu waren altijd ondersteunend aanwezig en namen de ruimte van hun zoon niet zelf in.

Ook voor wie in zijn eerste levensjaren onvoldoende veiligheid en zekerheid ervaarde, om welke reden dan ook, is er goed nieuws. Via interventies (uit de klinische psycho-neuro-immunologie) die zorgen voor de vrijstelling van oxytocine en serotonine is het celgeheugen van het lichaam diepgaand te resetten. Is dat niet geweldig?

Thomas D’havé

Expert in voetballetsels volgens de klinische psycho-neuro-immunologie (kPNI). Werkt o.m. voor Ajax.

Bent u geïnteresseerd in het boek ‘Zo word je een oersterke voetballer’? Dan kan u hier terecht voor een exemplaar. Schrijft u in voor het sportcongres, dan ontvangt u gratis een exemplaar.