‘Wij hebben het mooiste voetbal gebracht’

In september begint Chris Van Puyvelde, sportief directeur van de KBVB, aan een reis rond de wereld en langs Belgische clubs. Hij zal uitdragen wat hij in Rusland zag en hoe we moeten werken om het Belgisch voetbalsucces te bestendigen. Hoe luiden zijn conclusies?

Chris Van Puyvelde: ‘We hebben geschiedenis geschreven. Heel, héél dicht gestaan bij de totale droom. Eén centimeter of zo. Geen toeval, want ik zag een heel hongerige, gretige ploeg. De selectie was representatief. Een aantal rond wie op voorhand wat twijfel was, is opgestaan. Ik noem Dedryck Boyata. Anderen hebben bevestigd: Eden Hazard speelde een heel sterk toernooi, Kevin De Bruyne cijferde zich weg. Hij begon in het toernooi wat lager, omdat we toen toch de bal hadden, en schoof later door. Maar eigenlijk was het een zeer homogene prestatie. Onze referentiewedstrijd was de match tegen Brazilië, toen was het pompen of verzuipen. Wel: we zijn blijven pompen en hebben ons getoond aan de wereld. Zij die nu nog ontgoocheld zijn in de Belgen, zijn azijnpissers, daar trek ik me niks meer van aan. Als ik zie uit welke delen van de wereld ik reacties kreeg… De voorzitter van Japan omhelsde me. Hij zei dat hij zich nog goed herinnerde hoe ik in Hiroshima tweeduizend man, de hele Aziatische voetbalwereld, toesprak. ‘Nu ik jullie hier bezig zie, begrijp ik heel goed wat jij toen bedoelde met creativiteit.’ Ik bekeek hun opwarming en dacht: die Japanners kunnen alles. Links, rechts, buitenkant, binnenkant, draaien. Maar ze hadden misschien niet wat wij wel hebben: creativiteit. Op het juiste moment de juiste beslissing nemen. Ons laatste doelpunt… Zo lang mogelijk de bal centraal houden, pas in het laatste derde van het veld de bal naar de buitenkant spelen, en dan iemand, in dit geval RomeluLukaku – en bij de goal van De Bruyne tegen Brazilië deed ThomasMeunier dat – die de ruimte induikt om ruimte te maken voor de man die uiteindelijk scoort. Tegenover Japanners maakte ik in mijn presentatie ooit de fout om dat de ‘kamikaze’ te noemen. Ik zag hen raar kijken. Dat woord heb ik in latere presentaties veranderd. Maar eigenlijk zaten in die tien seconden álle fases waarmee je in de opleiding van jongeren bezig bent.

‘De grote capaciteit van Roberto Martínez is dat hij zich durft te omringen met mensen die capaciteiten hebben. Hier werd overlegd over alles, ook met de spelers. Zo moet het ook. Je mag anders langs de kant staan zwaaien en roepen, als er op het veld geen eenheid van denken is, lukt het nooit. Rob overlegt met staf, spelers, met iedereen, en uiteindelijk neemt hij de beslissing. ( lacht) Soms was die er al vooraf, maar door zijn manier van praten brengt hij zijn idee over. Roberto is ook een uitstekend psycholoog.

‘Als ploeg hebben we hier ook vooruitgang gemaakt in balverlies, de eerste vijf seconden hebben we heel snel kunnen omschakelen. Geen pressie, maar wel snel recupereren. Op balbezit spelen konden we al goed, net als counteren. De twijfels rond tactische flexibiliteit zijn hier weggenomen. Spelers pakten dingen snel op, omdat ze dat gewoon zijn in hun clubs. Zij hebben geen drie, vier dagen nodig om de wedstrijd tegen Brazilië voor te bereiden.’

Technologie

‘Twee jaar geleden zijn we gestart met de vraag: welke lessen moeten we trekken uit de twee voorbije toernooien en hoe moeten we het nu aanpakken? Want laat ons dat nog eens zeer duidelijk stellen: er was een zeer goeie basis gelegd. Daarop is verder gebouwd. Veel werk is gestoken in de voorbereiding, omdat alle details belangrijk zijn. Een tweede wifinetwerk in het hotel, moderne douches, aangepaste matrassen… Waar ergernis kon zijn, hebben we zo proberen weg te nemen. Dat we in de voorbereiding alles in Tubeke hebben gedaan, is door de spelers zeer hard geapprecieerd. Wij moesten toen niet te veel reizen, dat hebben we in Rusland voldoende gedaan. In Tubeke hebben we buiten én binnen gewerkt, heel goeie gesprekken gehad met de spelers, het groepsgevoel nog meer gesterkt. Ik heb tijdens deze maand in Rusland zeer weinig horen klagen of zagen, zelfs niet in week zeven. De twee familiedagen hebben ook echt goed gedaan, want de laatste week voelde je dat iedereen op zijn tandvlees zat. Na de finale maak ik nog een wrap-up, een evaluatie, omdat alles nog vers in het geheugen ligt, en daarna gaan we met de lessen van het toernooi naar de clubs.

‘Wat me meer en meer opvalt: alle ploegen zitten dicht tegen elkaar. Dus wordt de invloed van analyse en beeldverwerking steeds groter. Daarin moeten wij stappen zetten, om die informatie nog beter te verwerken. Nog meer professionaliseren in omkadering en benadering, jonge techneuten aansporen om ook een carrière in het voetbal te overwegen. In Oezbekistan gaf ik een uiteenzetting over onze aanpak en daar vroeg ik iedereen in de zaal om recht te staan. Vervolgens zei ik: ‘Wie thuis één scherm heeft – telefoon, laptop, tv, tablet… – mag gaan zitten. En dan wie er twee heeft.’ En zo verder. Pas vanaf vijf begonnen er neer te zitten. En dan zijn wij soms nog bezig, niet alleen in opleiding, met tekenen… Ik heb hier alle wedstrijden gezien met een wide angle camera, daar kun je alles op zien. Hier in Rusland wilden we alle trainingen filmen met een drone, maar dat mocht niet. Boven het trainingscomplex was er een no fly zone.

‘Onze amateurs blijven de basis, maar in onze opleiding moeten we nog sneller professionaliseren. Als de U15 nu ook een contract kunnen tekenen, moeten we ook daar stappen zetten. Mijn grote droom is om vier of vijf voltijdse coaches te hebben die de clubs bezoeken om zo een kruisbestuiving te krijgen. Om de twee, drie weken samenkomst van een voetbalcel die naar nieuwe dingen blijft zoeken. Qua infrastructuur moeten we verder, en dat gebeurt. Club Brugge bouwt een nieuw complex, Gent deed een serieuze inspanning, Anderlecht heeft er een, Genk had er altijd al een goed en Standard ook. Charleroi is aan het vernieuwen, Lokeren ook. De burgemeester van Lokeren trok al naar Roger Lambrecht en zei: ‘Zeg, Chris is daar met van alles bezig. Dat gaat ons geld kosten.’ Toen dacht ik: we zijn goed bezig. Deze generatie Rode Duivels is grotendeels opgeleid in het buitenland, omdat wij dit in het verleden níet hadden. Eden vertrok naar Lille, omdat Anderlecht geen project had. Nu wel. Al onze nationale ploegen rekruteren uit die vijf, zes clubs. Als we die stappen zetten, komen we al een heel eind. De rest volgt ook wel.

‘Zijn er garanties voor de opvolging? Er gaat een continuïteit zijn in het beleid, dat kan ik nu al zeggen. Maar puur demografisch blijven we met elf miljoen en gaan we het, net als Nederland, altijd veel meer van de pieken moeten hebben dan Duitsland of Frankrijk. Ik kan u vandaag niet garanderen dat wij over tien jaar eenzelfde gouden generatie gaan hebben als deze. Mocht ik in Duitsland wonen, dan kon ik dat wel. Of in Frankrijk. Chinezen vragen mij: ‘Wij zijn zo groot, hoe kunnen wij komen tot één sterk elftal?’ Dat kan, maar ze gaan wel een mentale omslag moeten maken.

‘Waar gaan velen verloren? Bij de overgang van talent naar performance. Ik ben blij dat jongens die uitweken, nu terugkeren: SennaMiangue, ZinhoVanheusden, ZakariaBakkali… De befaamde lichting van 1996 waar Johan Boskamp zo lovend over was. We moeten analyseren wat daarmee gebeurde en ons behoeden voor lof op andere jongeren die volgen. We moeten hen leren winnen. In Frankrijk beginnen ze in hun centres de formation bij de U13. Marc Coucke heeft, voor de U17 naar het EK vertrok, al zijn jongens een contract gegeven. Dat ging vroeger niet gebeuren. Youri Tielemans en Romelu Lukaku hebben bij Anderlecht een goeie opleiding gehad, een belangrijk aantal wedstrijden in de Pro League gespeeld en dan de stap gezet. Wij zijn een opleidingsland, zegt de UEFA, net als Nederland. Waarbij wij onze krachten met de universiteiten nog beter moeten bundelen. Op een halfuur kunnen wij nu bij de nationale ploeg de maturiteit van iemand meten. Een early, een late of een normal. Dries Mertens was een jongen van vijftien met de fysieke maturiteit van iemand van dertien. Dat soort zaken dien je te weten, omwille van één ding: we mogen geen talent verliezen. Want ik durf van niemand op zijn zestiende te zeggen: die gaat het maken. Zelfs niet van Hazard. Want voor elke Hazard is er een CharlyMusonda. En zo kan ik tien voorbeelden geven.’

Identiteit

‘Ons DNA hebben we hier getoond: mooi voetbal, verzorgd. Belangrijk daarin is onze diversiteit. Creativiteit, flexibiliteit en teamwork. Goeie analisten, goeie scouts, goeie trainers, goeie fysical coaches. Hun aanwezigheid willen we opnemen in de licentievoorwaarden van de clubs. Ook sociale begeleiding. De sociale cel van Anderlecht heeft het verschil gemaakt om van talent naar performers te komen. We hebben nu nog te weinig trainers met een diversiteitsachtergrond, daaruit moeten we meer rekruteren.

‘Met Thierry Henry hebben we er hier vaak over gepraat. Hoeveel spelers komen er niet uit de banlieues van Parijs? Wat zie je daar: de struggle of the street. Daar vind je nog dikwijls de speciallekes. Die diversiteit moeten we behouden en omarmen én hen confronteren met mensen die weten wat het is. Voetbal brengt mensen samen, dat hebben we ook in België nog eens gezien. Als morgen Vincent Kompany stopt, moeten we daar iets mee doen. Wij moeten deze Duivels integreren in ons voetbalbestel. De Franse jongeren spelen in de CFA, ook dat moeten we meenemen. De onze integreren bij de amateurs, daarna in 1B. De Z-generatie is anders, die spelen met spelconsoles, ook dat moet je meenemen. Hen uitdagen. Ik had ooit een Marokkaanse jongen in mijn ploeg. Fantastische techniek, maar geen gemakkelijke. Wel, ik heb van hem mijn techniektrainer gemaakt. Elke dag moest hij tien minuutjes training geven. Zijn onnozel doen stopte meteen, want hij kreeg verantwoordelijkheid. Jongens moet je stimuleren om het beste uit zichzelf te halen.

‘Ik denk dat we iets te lang met opleiding zijn bezig geweest, net als Nederland, en minder met winnen, met efficiëntie. In de eerste aanname, in het doorspelen, de inspeelpass, het leren intercepteren. Wij moeten terug meer bezig zijn met de basics van het voetbal. Het grootste deel van onze trainingen wordt gegeven tussen de twee strafschopgebieden, constateerde Roberto, terwijl een wedstrijd in die twee gebieden wordt beslist. Ik heb lang met Trond Sollied gewerkt. Alle trainingen waren gericht op afwerken in de zestien, posities, opnieuw en opnieuw. Iedereen vroeg zich af: waarom blijven die scoren…? Wel: daardoor!’

‘Het was een intens WK’

Chris Van Puyvelde: ‘Of het een mooi WK was? Niet altijd qua voetbal, wel qua intensiteit. Ik vind dat wij het mooiste voetbal hebben gebracht. Rusland heeft een paar topdoelpunten gemaakt en Mexico vond ik ook een toffe ploeg om naar te kijken: spelers met uitzonderlijke kwaliteiten en een duidelijke visie. Noord-Afrika stelde teleur, waarbij ik me afvraag of de ramadan daar ook niet voor iets tussen zat. Dat is religie, daar moei ik me niet mee, zij moeten zien hoe ze dat in hun voetbal inpassen. Aziaten doen nog niet mee, omdat het nog niet in hun cultuur zit. Zuid-Amerikaanse ploegen kunnen allemaal goed verdedigen, met het mes tussen de tanden, maar misten allemaal misschien de spelers die het verschil konden maken. EdinsonCavani viel weg, Lionel Messi werd gebombardeerd tot algemeen leider. Maar die landen blijven terugkomen. In Argentinië komt nog wel plots een nieuwe DiegoMaradona of een nieuwe Messi, want de bevolking is groot, de opleiding in Zuid-Amerika is top en als ze naar Europa komen, krijgen hun topspelers hier het tactische bad. Maar als je hen dan terug samen zet, moet de harmonie blijven. Het fysieke element is ook belangrijk: wie geen zeer goede VO2-max heeft, krijgt het moeilijk. Uiteindelijk moet je ook daarop durven rekruteren.’