De roots van Juve-talent Moise Kean: ‘Geen Playstation of gsm, dat gaf hem voorsprong op leeftijdsgenoten’

In Italië breekt een negentienjarig talent alle records. Het succesverhaal van Moise Kean bij Juventus en de nationale ploeg brengt ook een maatschappelijk debat over de integratie van kleurlingen in de Italiaanse samenleving op gang. Op bezoek in Asti. Aflevering 4 van een zomerreeks over de roots van aanstormende talenten.

Het is vijf uur even buiten het centrum van Asti, een uurtje rijden van Turijn. In een opvanghuis voor vrouwen, la Casa delle Donne e dei Bambini rennen kinderen heen en weer, terwijl de vrouwen, met en zonder hoofddoek, geduldig wachten. Zo meteen maakt Isabelle Dehe hier haar opwachting. De mama van Moise Kean zal een aantal door haar zoon gesigneerde Juventusshirts uitdelen aan de kinderen die het in deze snel veranderende samenleving niet gemakkelijk hebben.

Om half zes komt ze aan. Het is de tweede keer dat ze aan zo’n charitatieve actie deelneemt. Ze is wat emotioneel: ‘Ik ben zo blij dat ik hier terug ben.’ Isabelle is een erg religieuze vrouw, maar voor welke geloofsgemeenschap ze praat, maakt haar niet uit: ‘God kent geen grenzen. Waar God is, is liefde, en waar liefde is, is God.’ Vrijwilligerswerk doe je niet voor het geld, zegt ze. ‘ Aiutare le altri, de anderen helpen, zoals anderen ons hebben geholpen, daar gaat het om.’

Isabelle doet haar discours in uitstekend Italiaans. Ze arriveerde in 1990 in Italië vanuit Ivoorkust, samen met haar man, die op zijn 24e zijn land voor Italië ruilde, op zoek naar werk als landbouwkundige. Amper zestien was ze toen zelf. Zes jaar geleden liet ze zich naturaliseren tot Italiaanse. Daardoor hadden haar kinderen automatisch het recht op die nationaliteit. Maar ze praat ook nog goed Frans. Dat blijkt ook uit de keuze van de naam van haar jongste zoon. Moise is Frans voor Mozes, de profeet van wie ze droomde kort voor ze in verwachting was van haar tweede kind. Als ze voor de Italiaanse versie had gekozen, had Moise vandaag Mosè geheten. Haar oudste zoon, Giovanni, die bijna zeven jaar ouder is dan Moise, kreeg een Italiaanse voornaam.

Vandaag woont mama Kean in Venaria Reale, een stadje dicht bij het Juventus Stadium, maar ze is niet vergeten wat Asti, waar ze achttien jaar geleefd heeft, voor haar betekende, en nog altijd betekent. ‘Voor mij is dit de stad die ons een kans, een toekomst heeft gegeven. Asti was ons vertrekpunt, en daarom zullen we ook altijd naar hier terugkomen. Dat is een van de lessen die ik ook mijn kinderen ingeprent heb: vergeet nooit waar je vandaan komt. Vergeet nooit deze stad, de mensen die met jullie waren toen je het moeilijk had, maar ook niet degenen met wie je als kind gespeeld hebt en dingen deelde. Net zoals ik mijn kinderen van jongs af de christelijke waarden bijbracht, door hen de Bijbel te leren lezen. Zo leerden ze dat ze anderen moeten helpen zoals zij hier geholpen zijn.’

Nooit had ze vermoed dat en van haar kinderen zo beroemd zou worden. ‘Ik zag gewoon twee jongens die ravotten en voetbalden. Het enige waar ik voor bad, was dat ze een goeie gezondheid zouden hebben. De rest was Gods wil. Vandaag kan ik alleen maar dankbaar zijn voor wat ik kreeg. Ik heb fantastische kinderen. Nooit brachten ze me in de problemen, altijd hebben ze naar mij geluisterd en het goede gedaan. Veel kinderen zeggen dat ze iets gaan doen, maar doen achter je rug iets anders. Dat heb ik nooit meegemaakt, mijnheer.’

De kids zijn in de wolken met hun door Moise gesigneerde Juveshirts. Terwijl ze meteen een partijtje spelen in de tuin, filmt mama Isabelle glunderend het resultaat van haar actie. Het zijn mooie beelden.

Lekkere wijn

Asti is niet de plaats waar de toeristen elkaar voor de voeten lopen, of waar veel migranten belanden wanneer ze in Italië een nieuwe toekomst zoeken. Het stadje met zijn 75.000 inwoners ligt op 55 kilometer ten oosten van Turijn. Het is er rustig wonen, met een goeie levenskwaliteit. Op de lijst met bekende personen die er geboren zijn staat één ook bij ons bekende Italiaan: zanger Paolo Conte. Verder leeft Asti van de wijnbouw en zijn lekkere specialiteiten, maar ondanks die troeven is het altijd in de schaduw gebleven van het 30 kilometer verder gelegen Alba dat meer bezoekers trekt. Maar de lokale wijn, Barbera d’Asti, heeft wel evenveel renommee als de hoog gequoteerde Barbera d’Alba. Half september wordt hier op de grote Campo del Palio het grootste openluchtrestaurant geopend, met gerechten uit Piemonte. Een week eerder gaat hier, zoals de naam al aangeeft, het Palio door, een paardenrace tussen de verschillende stadswijken, zoals je die ook in Siena hebt. Alleen is die van Siena veel bekender.

In dit stadje arriveerde in 2004 het gezin van Biorou Jean Kean, toen Moise vier jaar was. Geboren werd het jonge voetbaltalent nog in Vercelli, een stadje aan de rivier de Po, bekend van de mythische voetbalclub Pro Vercelli, halfweg tussen Turijn en Milaan. Toen Moises oudere broer Giovanni er voetbalde (tot 2012), kende Pro Vercelli na 64 jaar afwezigheid weer een korte opleving in tweede klasse, maar vandaag voetbalt het in derde afdeling.

Dat is een paar reeksen hoger dan Asti Alfieri Calcio waar Moise Kean zijn eerste voetbalschoenen aantrok. De rood-witten kwamen nooit hoger uit dan derde klasse en draaien nu mee in de Eccellenza, omgerekend vijfde klasse. Voor Moise Kean voetbalde hier maar één grote naam uit het Italiaanse voetbal. In 1971/72 verdedigde de stijlvolle middenvelder Giancarlo Antognoni, die in 1982 met Italië wereldkampioen zou worden, tijdens zijn legerdienst de kleuren van Asti, om een jaar later te verhuizen naar Fiorentina, waarmee hij begin jaren tachtig Europese top was.

Bij de kapper

Tijdens Moises eerste voetbaljaren viel het gezin uit elkaar. Moise was zes toen Jean Kean zijn vrouw met twee jonge kinderen achter liet. Het begin van moeilijke tijden voor de jonge moeder die bij gebrek aan inkomen moest gaan werken en na een korte opleiding aan de slag kon als verzorgster, waarbij ze vaak nachtdiensten moest kloppen. Op normale werkdagen stond ze om vier uur op en ging ze om zes uur de deur uit. Dat hield in dat de jonge Moise opgevangen werd door zijn oudere broer.

Zijn eerste voetbalpassen zette hij op het Oratorio Don Bosco van Asti. Hier, midden in de stad, zitten op een doordeweekse woensdagochtend tientallen kinderen, onder begeleiding van enkele monitoren. In Italië is de zomervakantie al begonnen, en wanneer het tijd is voor de lunch komen de kinderen rennend van de sportvelden. Vandaag ligt er kunstgras op die sportvelden, maar toen Moise Kean er voetbalde, was het nog allemaal asfalt.

Tijdens het schooljaar worden er na de schooluren zo’n 20 à 30, maximum 50 kinderen opgevangen die godsdienstles krijgen, of sporten. Er zijn basketvelden, voetbalveldjes en tennisterreinen, en er is ook een kleine bioscoop en een pizzeria. De broeder die de broers Kean destijds opving, don Roberto Pasquero, is er vandaag niet. Hij is in het ziekenhuis voor een check-up, zegt directeur Roberto Gorgerino. Die herinnert zich de jonge Moise nog vaag: ‘Hij kwam met zijn bal en ging dan aan de kant zitten, wachtend tot er iemand uitviel bij de oudere spelers. Dan vroeg hij of hij mee mocht doen. Maar al gauw liep het omgekeerd, en was hij zo goed dat de ouderen hém vroegen of hij met hen mee wilden spelen.’

Wel thuis is Alessandro Sesta, Moises vaste kapper sinds hij acht was. Sesta, die vier en een half jaar spaarde om de indrukwekkende baard te krijgen die hij vandaag heeft, wil wel even over Kean praten terwijl hij het baardje van de gast uit België bijwerkt.

Moise kwam hier met zijn broer of zijn moeder. Vandaag komt de jongste Kean niet meer zelf naar de kapperszaak in de Via Cesare Battisti, een van de winkelwandelstraten van Asti. ‘Ik ga naar hem toe in Turijn, als hij me belt. Dan toont hij me het kapsel van een rapper of een zanger dat hij mooi vindt, en bezorg ik hem dat.’ Het is niet Alessandro’s eerste interview. Ooit kreeg hij een telefoontje van een tv-zender, zonder dat hij van iets wist. ‘Moise had hen gezegd dat ze bij me langs konden komen. Maar het was maandag, onze sluitingsdag. Als gekken zijn we toen gaan opkuisen, mijn vrouw en ik, opdat het er hier toonbaar zou uitzien.’ Zijn meest vreemde interview gaf hij aan een Spaanse zender die eerst zou langskomen, maar het interview bij gebrek aan tijd dan maar over de telefoon deed. ‘Zij verstonden mij niet, en ik hen niet, dus vertaalden we alles simultaan via Google Translate.’ Als we hem een exemplaar van ons magazine opsturen, hangt hij het aan de muur in zijn kapperszaak, belooft hij.

Geen playstation

Voor voetbaltalent is Asti geen plek om lang te blijven hangen. Moise arriveerde bij de plaatselijke voetbaltrots toen hij zijn zeven jaar oudere broer vergezelde, die van Pro Vercelli was overgekomen. Bij Asti speelde de jongste Kean niet zo lang, herinnert Renato Biasi zich. De vroegere doelman, die zijn opleiding bij Torino kreeg, was sportief coördinator toen de Keans bij Asti belandden. Vandaag woont hij in Toscane. ‘Moise trapte tijdens de training van Giovanni zelf wat tegen een bal. Ik zag meteen dat hij iets kon. We lieten hem, omdat hij te jong was, dan meespelen met jongens die twee of zelfs vier jaar ouder waren. Maar dat maakte niet uit. Zijn talent sprong er zo uit. Ik heb dan mijn oude contacten bij Torino aangesproken, en jeugdcoördinator Silvano Benedetti gebeld om hem te zeggen dat ik een groot talent had. Moise mocht meteen gaan testen, in november 2009. Hij deed zijn test met spelers die twee jaar ouder waren. Desondanks stak hij erbovenuit. We hebben hem nog een paar maanden bij Asti gehouden, maar lieten hem dan in februari naar Torino gaan. Dat was niet simpel gezien de familiale situatie die niet zo goed was toen. In het begin bracht zijn vader hem naar Turijn, later kon hij met andere ouders meerijden.

‘Het was een vrolijke jongen, maar hij werd weinig opgevolgd. Zijn vader verliet het gezin, en zijn moeder moest werken om eten in huis te hebben. Daarom was het voor hem beter om naar Juventus te gaan. Torino kwam net uit een faillissement en kon jonge talenten toen niet de structuur aanbieden die Juve wel had. De overgang zelf was geen probleem. Onder veertien jaar mag je in Italië enkel contracten voor één jaar aanbieden, dus als dat afgelopen is, kan je weg. Zo stapte hij zonder problemen naar Juventus over. Toen moest hij niet meer elke dag gebracht en gehaald worden door ouders, vrienden of familie. Juventus had een eigen internaat, daar werden de spelers goed begeleid en opgevolgd. Op topniveau heb je talent nodig, maar moet je ook het hoofd erbij houden. Met zijn karakter had dat tot excessen kunnen leiden die de club misschien niet gepikt had. Zo ver is het nooit gekomen. Ze hebben hem goed onder controle kunnen houden.’

Eén keer slechts is er een beetje opschudding wanneer de jonge Kean bij een wedstrijd van de nationale ploeg bij de U18 door de bondscoach samen met een andere jongen weggestuurd wordt om disciplinaire redenen, zonder verdere uitleg. Het zal een geïsoleerd incident blijken.

Wat vond Biasi Keans grote troef? ‘Andere kinderen van zijn leeftijd deden nauwelijks aan sport, die waren bezig met Playstation en hun telefoon. Moise had die dingen niet. Hij voetbalde nog de hele tijd buiten. Dat gaf hem qua kracht en uithoudingsvermogen een enorme voorsprong op zijn leeftijdsgenoten. En scoren heeft hij altijd gedaan.’

Italiaan of buitenlander?

Op tram 4 in Turijn, die van het uiterste noorden naar het centrum van de stad voert, heeft drie kwart van de gebruikers een andere huidskleur of exotische kledij. Veel winkels waar de tram passeert, hebben naast Italiaanse ook Arabische opschriften. Ook in Turijn, de stad die na Wereldoorlog II de aankomsthal werd voor tal van werknemers uit Zuid-Italië die hier hun brood kwamen verdienen, is de rest van de wereld aangespoeld, om er te blijven.

De eerste keer dat Antonio Barella van de Turijnse kwaliteitskrant La Stampa over Moise Kean hoorde praten, was toen een collega op de redactie uitriep: ‘Vandaag heb ik een nieuw fenomeen gezien, een speler die met kop en schouder uitstak boven de anderen.’ Die man had net een jeugdwedstrijd van Juventus bijgewoond. Barella: ‘Moise was toen net geen zestien. We zijn dat toen eens gaan checken. Hij maakte meer goals, hoewel hij altijd uitgespeeld werd in een leeftijdscategorie met jongens die één, twee tot zelfs vier jaar ouder waren.’

Op zijn zestiende al trainde Kean met het eerste elftal, korte tijd later maakte hij zijn eersteklassedebuut, op 19 november 2016 toen hij in de slotfase de Kroaat Mario Mandzukic verving tegen Pescara, een wedstrijd die Juve met 3-0 won. Die verdienste kwam Juventustrainer Massimiliano Allegri toe, die altijd oog gehad heeft voor jong talent, terwijl dat in de Serie A eerder ongebruikelijk is. Daar worden spelers uit de eigen opleiding minstens tot hun 22e uitgeleend aan kleinere clubs om speelminuten op te doen. Niet zo bij Allegri, die destijds bij Cagliari al Radja Nainggolan in eerste klasse liet debuteren op zijn 21e of die in 2006 bij Juve verdediger Paolo De Ceglie (nu international) vanuit de jeugd een kans gaf.

‘Allegri heeft hem goed begeleid, opdat hij zich niet zou verbranden’, vindt Barella. ‘Ook in januari was er sprake van een uitleenbeurt, maar gelukkig voor hem is dat niet gebeurd. Je wordt beter van elke dag te trainen met Cristiano Ronaldo dan van gelijk welke uitleenbeurt naar om het even welke club.’

Tot zijn verwijdering uit de U21 van vorige week leek de speelvogel van toen uitgegroeid tot een voorbeeldige profvoetballer. Dat is de verdienste van verschillende mensen die hem van nabij begeleid hebben. In de eerste plaats mama Kean, die hem behoedde om verloren te lopen, en zijn oudere broer, die op hem lette wanneer Isabelle uit werken ging. Toen Moise zijn eerste profcontract tekende, belde hij haar enthousiast op, op een zo ongewoon uur dat ze eerst vreesde dat er iets gebeurd was. ‘Maar Moise zei: ‘Mama, vanaf morgen hoef je niet meer zo vroeg op te staan om te gaan werken, ik heb een contract getekend als profvoetballer. Je komt gewoon bij mij wonen.” Meteen verhuisde het gezin van Asti naar Turijn, al woont Kean, die wel bijna dagelijks bij zijn moeder langs gaat, intussen op zichzelf, in het centrum van Turijn.

Bij Juventus bekommerde sportief directeur Giuseppe Marotta, sinds vorig jaar bij Inter, zich persoonlijk om hem. Maar zijn talent was misschien nog zijn grootste bescherming. ‘Moise is altijd een topper geweest, een vastberaden en sterke atleet’, omschrijft een van zijn eerste trainers, Claudio Gabetta, de jonge spits in een gesprek met La Stampa: ‘Een levendige jongen, maar steeds binnen de limieten. Nooit moeilijk om in het gareel te houden, alleen altijd rijper dan zijn leeftijdsgenoten.’

Verrast is men in Italië niet over zijn onwaarschijnlijke parcours. De cijfers en de records spreken voor zich, nadat hij in elke jeugdcategorie vlot scoorde, zelfs toen hij met Juventus in één seizoen met twee jeugdploegen tegelijk speelde. In het seizoen 2014/15 maakte hij zo 35 goals: 21 in 10 matchen bij de Giovanissimi (U15), en 14 in 15 matchen bij de Allievi Nazionale (U17).

Toen Roberto Mancini bondscoach werd, kondigde hij aan een nationale ploeg van de toekomst te willen maken, om Italië uit de put te halen waar het zich, nog altijd aangeslagen door de niet-deelname aan het WK in Rusland, in bevond. Hij maakte die belofte meteen waar. Zo selecteerde hij Nicolò Zaniolo nog voor die als onderdeel van de transfer van Nainggolan van Roma naar Inter de omgekeerde richting uit ging en bij AS Roma afgelopen seizoen een sensatie werd. Ook riep hij de getalenteerde spelmaker Nicolò Barella op die toen nog in tweede klasse speelde. Plus Kean, natuurlijk.

Die doorliep vanaf zijn veertiende alle nationale jeugdploegen van Italië. Met dank aan mama Isabelle die zich zes jaar geleden tot Italiaanse heeft laten naturaliseren, waardoor ook haar kinderen automatisch Italiaan werden. Anders had hij tot zijn achttiende moeten wachten om Italiaan te kunnen worden, zoals Mario Balotelli destijds. Want in Italië heb je, ook als je er geboren bent, niet automatisch het recht op de Italiaanse nationaliteit, als je ouders een andere identiteitskaart hebben.

Volgens het in Italië geldende iussanguinis (gebaseerd op overdracht van nationaliteit via bloedverwantschap) volstaat het om ergens een tante of een oom te hebben om de Italiaanse nationaliteit te kunnen krijgen – vandaar het grote aantal Zuid-Amerikanen in de Serie A, die de nationaliteitsbeperking omzeilen via vroege Italiaanse voorouders. Giovanni Kean, Moises broer, vindt dat niet logisch: ‘Wij zijn hier geboren en opgegroeid, voelen ons echte Italianen. We zijn zelfs nog nooit met vakantie geweest in Ivoorkust.’

De aanwezigheid van zijn ‘broertje’ wordt nog amper gecontesteerd. Vorige week trad Kean op het EK in eigen land aan met de Italiaanse U21, nadat hij een week eerder nog deel uitmaakte van de nationale A-selectie, net als de andere jonge toptalenten van Jong Italië: Federico Chiesa, Zaniolo en Barella.

Op de cover het van weekblad Sportweek prijkte Moise samen met Zaniolo. De twee boegbeelden van het nieuwe Italië werden voor de wedstrijd tegen Belgie om disciplinaire redenen gepasseerd. Gaat het allemaal niet wat snel voor zo’n jong talent? Renato Biasi vindt van niet: ‘Moise is sterk en heeft één grote kwaliteit: hij scoort altijd. Dat heeft hij altijd gedaan, in elke jeugdcategorie, bij elke club. Alleen naar Italiaanse eersteklassebegrippen is hij nog erg jong. In Nederland spelen talenten van zijn leeftijd allemaal al in het eerste elftal. Enkel in Italië zijn we erg terughoudend als het op leeftijd aankomt.’

Het debat over afkomst vindt hij voorbijgestreefd: ‘Frankrijk is wereldkampioen geworden met meer dan 90 procent spelers met een andere huidskleur. Hier gaat langzamer dan in andere landen, maar je kan de ontwikkelingen in de wereld niet buiten houden.’

Antonio Barella moet niet eens nadenken over de vraag of de jonge spits van Juventus voor hem een echte Italiaan is. Hij besluit: ‘Hij is gewoon een Italiaan, hier geboren en opgevoed. Hij is een van ons, uno di noi. ‘