De mogelijke identiteitsfraude van Byron Castillo doet de rivaliteit tussen Ecuador en Chili opnieuw hoog oplaaien. Dat is niet nieuw. Tijdens de kwalificatiematchen voor het WK 1966 was er al een gelijkaardig voorval tussen beide landen.
Een week geleden beweerde een Colombiaanse journalist op een nationale radiozender dat er legale bewijzen waren dat Byron Castillo, rechtervleugelverdediger van de Ecuadoraanse nationale ploeg, eigenlijk een Colombiaan is en drie jaar ouder zou zijn. Hierop besliste de Chileense voetbalbond om officieel klacht in te dienen bij de FIFA.
De Braziliaanse advocaat Eduardo Carlezzo, ingeschakeld door de Chileense voetbalbond, beweert sterke bewijzen te hebben dat Byron Castillo geboren is in Colombia en dat de identiteitsfraude met medeweten van de Ecuadoraanse voetbalbond gebeurd zou zijn. Als dit effectief het geval is, zou Ecuador de wedstrijden verliezen waarin Castillo meespeelde. Hiermee zou Chili, dat pas zevende eindigde in de Zuid-Amerikaanse voorrondes voor het WK in Qatar, naar de vierde plaats springen in het klassement en zo het laatste rechtstreekse Zuid-Amerikaanse ticket voor het WK 2022 overnemen van Ecuador.
Insectenplagen en gebroken ribben
Het is niet de eerste keer dat er een polemiek plaatsvindt tussen Chili en Ecuador voor een plaats op het WK. In de voorrondes voor het WK 1966 moesten Chili, Colombia en Ecuador in een kwalificatiegroep uitmaken wie het ticket voor het WK in Engeland kon bemachtigen. Na twee vlotte overwinningen tegen Colombia stond Ecuador op kop van het klassement, gevolgd door Chili dat 1 keer won en 1 keer verloor van Colombia. Een tweeluik tussen beide landen moest uitmaken wie de winnaar van de groep zou worden. Dit stond bol van incidenten.
Voor de eerste wedstrijd was er een klacht van Chili over een zogezegde insectenplaag in Guayaquil, de grote havenstad aan de Ecuadoraanse kust waar de wedstrijd plaatsvond. De match zelf verliep heel ruw. De Ecuadoraanse doelman liep drie gebroken ribben en een klaplong op, volgens de toenmalige Ecuadoraanse sportpers door een intentionele en gewelddadige charge van de agressieve Chileense spits. De Braziliaanse scheidsrechter floot ook niet voor een overduidelijke penaltyfout waarbij een Chileen het shirt van de Ecuadoraanse topspeler Jorge “El Pibe” Bolaños aan flarden scheurde. De heenmatch eindigde uiteindelijk in een 2-2-gelijkspel en Ecuador verloor de terugwedstrijd in Chili met 3-1. Hierdoor eindigden beide landen met gelijke punten en moest een wedstrijd op neutraal terrein in Lima (Peru) uitmaken wie het ticket voor het WK 1966 kreeg.
Een dag voor het vertrek van de Ecuadoraanse nationale ploeg diende Chili een gelijkaardige klacht in als die van vorige week. De Chileense voetbalbond beweerde dat Alberto Spencer, Ecuadors beste speler op dat moment, de Uruguayaanse nationaliteit bezat. Spencer was nochtans geboren in Ancón, een stadje aan de Ecuadoraanse kust. Spencers moeder was Ecuadoraans, maar zijn vader was afkomstig uit Barbados en was als goedkope koloniale werkkracht door de Britten van het bedrijf Anglo Ecuadorian Oilfields meegenomen naar Ecuador. Bovendien speelde Spencer voor de Uruguayaanse topclub Peñarol en had hij al een paar keer meegespeeld met het Uruguayaanse nationale elftal, weliswaar enkel in oefenwedstrijden. De bevoegde instanties legden de klacht dus naast zich neer. Uiteindelijk verloor Ecuador de beslissende wedstrijd met 2-1 en zo mocht Chili naar het WK in Engeland.
Afro-Ecuadoranen
Naast het juridische steekspel is er ook een etnische component aan beide verhalen verbonden. Zowel Byron Castillo als Alberto Spencer zijn Afro-Ecuadoranen, een groep die slechts 5 procent van de bevolking uitmaakt. Toch zijn de Afro-Ecuadoranen, zeker sinds de jaren 1990, met ruime voorsprong het meest vertegenwoordigd in de nationale ploeg. Dit zorgde bijvoorbeeld tijdens het WK in 2002 ook voor een polemiek toen de populaire Argentijnse voetbaltalkshowgast en ex-keeper, Hugo “El Loco” Gatti, een onderzoek van de FIFA eiste, omdat Ecuador zogezegd een team van “genationaliseerde Nigerianen” opstelde.
De grote vertegenwoordiging van zwarte spelers in het Ecuadoraanse nationale elftal strookt niet met het beeld dat buitenlanders, maar zeker ook grote delen van de Ecuadoraanse bevolking, hebben van hoe een Ecuadoraan eruit ziet. De meesten zien Ecuador als een land met een grote inheemse en mestizo (mix van Spaanse en inheemse roots) bevolking. Andere concurrerende landen verdenken daarom de Ecuadoraanse nationale ploeg nogal snel van naturalisatie van zwarte spelers, zoals we konden zien in het geval van Spencer en Castillo.
WK U17
Bij de Ecuadoraanse voetbalbond (FEF) ontkennen ze echter de huidige beschuldigingen van Chili in alle toonaarden. De FEF voerde in 2019 al een onderzoek uit nadat er twijfels waren opgedoken rond de nationaliteit van de speler. Castillo werd immers opgeleid bij Club Norte América. Die club werd in 2018 gestraft voor meerdere gevallen van identiteitsfraude die er plaatsvonden. Bovendien is Castillo’s moeder Colombiaans, dus net als Alberto Spencer heeft hij een buitenlandse ouder.
De verwarring zou ontstaan zijn door de geboorteakte van zijn overleden broer. Bayron (met A) Javier werd geboren in Tumaco, een stad aan de Colombiaanse Pacifische kust, dicht bij de grens van Ecuador in 1995. Op de geboorteakte van de voetballer uit 1998 staat er Byron (zonder A) en met een andere tweede voornaam (David). Om op zeker te spelen selecteerde de bondscoach Byron Castillo toch niet voor de kwalificatiewedstrijden die in 2021 plaatsvonden. De gerechtelijke procedure werd later in 2021 afgerond en bevestigde dat Castillo geboren is in het kanton Playas, een plaats aan de Ecuadoraanse kust. De FEF is dus volledig overtuigd dat alles volgens de regels verlopen is.
Bovendien speelde Castillo al in 2015 met Ecuador op het WK U17 in, jawel, Chili. Aangezien hij met Ecuador heeft mogen deelnemen aan een officieel tornooi van de FIFA, lijkt het nu onwaarschijnlijk dat de FIFA hem deze keer wel zou weigeren en Ecuadors plaats op het WK van Qatar zou ontnemen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier