Frank Vercauteren: gedreven door ambitie

Bijna tien jaar nadat hij de deur bij KRC Genk achter zich dichttrok, krijgt Frank Vercauteren opnieuw het leiderschap over een Belgische topclub met ambities. Tussendoor durfde geen enkele club écht die stap aan. Waarom?

Ooit had Roger Vanden Stock een droom: Frank Vercauteren zou de Martin Lippens of Jean Dockx van Anderlecht worden. Een kind van de buurt, Kuregem, een kind van de club, de prins van het park in de tijd dat Europees overwinteren er normaal was, en de blikken eerder werden gericht op de finale, dan op overleven.

Na een uitstap naar Nantes (in die dagen een fraai voetballende ploeg) als speler, stad waar Vercauteren ook onder de indruk raakte van het Franse opleidingsmodel en een kort ommetje bij RWDM, ruilde hij het spelersplunje voor dat van trainer.

Toen Vanden Stock hem in 1998 naar Anderlecht haalde, had Vercauteren wat hij bij Nantes had gezien, proberen uit te werken bij de jeugd van Braine en die van KV Mechelen, waar zijn project botste op de financiële beperkingen van de club.

Op Neerpede kon hij de brug maken tussen het Brusselse jeugdtalent en de A-ploeg. Haan, Dockx, Broos en Anthuenis hadden aan hem een trouwe assistent met een mening. De jeugd een strenge leermeester, zoals hij thuis zelf, ook al was hij gescheiden, zijn eigen kinderen streng opvoedde. Eerst een luisterend oor, daarna eventueel de taak, de straf. Vandaar dat jongeren als Anthony Vanden Borre zo vaak hun vertrouwen in hem stelden.

Maar naast visie – voor Vercauteren stond resultaat en hard werk altijd voorop – is ook ambitie altijd een drijfveer geweest. Nog beter doen. Als voetballer perfectioneerde hij zijn linkerpoot, zijn voorzet en zijn vrije trap, en was het zelden goed genoeg. Als asssistent was dat ook zo. En dus was assistent blijven, de rol waarin Roger hem zag, op het einde ook niet meer goed genoeg.

Te koop op eBay

Drie jaar, dat is zowat de houdbaarheidsdatum van een hoofdcoach, al zijn er uitzonderingen. Vercauteren haalde dat nooit. Als kind van de herfst zag hij het vaak wat donkerder, somberder in dan het was. Niet iedereen zat altijd op zijn lijn, ook niet intern. Hij bestendigde het succes van Anderlecht, twee titels op rij in 2006 en 2007, maar stond er ook ter discussie, voor de manier van voetballen.

Supporters morden, zetten hem te koop als trainer op eBay, kranten schreven al vroeg, minder dan een jaar na zijn aanstelling in februari 2005, dat zijn job op de helling stond. Roger Vanden Stock moest vaak blussen en sussen. Het beeld ontstond dat het met Vercauteren moeilijk was. Mede in de hand gewerkt door zijn eigen soms wat afwijzende houding, vaak gaf hij de indruk achter elke boom een vijand te zien, of een tegenstander.

Wie Anderlecht in die dagen als trainer verliet, vaak onder dwang, had nadien nog weinig succes. Vercauteren wél, in Genk, waar hij, na een tussenstop bij de nationale ploeg, anderhalf jaar hoofdcoach was en kampioen werd, met Kevin De Bruyne, Thibaut Courtois en Jelle Vossen, drie jeugdproducten van de ploeg. In augustus 2011 stapte hij daar zelf op, richting Midden-Oosten.

Kroonjuweel in de kast

Tien jaar later is hij terug aan de Belgische top. Dat is, als je het ziet, een heel lange periode. Gelouterd, na ervaringen bij Al Jazira, Sporting Lissabon, Samara, Cercle Brugge, OHL, en Anderlecht, in diverse rollen. Hoofdcoach, consultant, technisch directeur. Altijd mét ambitie. Vandaar het vertrek na een goed seizoen bij Cercle: zijn ambitie rijmde niet met het vage project dat AS Monaco toen nog had in Brugge.

Vandaar ook het vertrek in augustus bij Anderlecht, zijn ambitie rijmde er niet met de aanwezigheid van Vincent Kompany, die na de zoveelste blessure een eind maakte aan zijn spelerscarrière. Een schip kan geen twee kapiteins verdragen en een andere rol, daarvoor had Anderlecht niet de middelen.

De doortocht in de woestijn, en zijn passage in Rusland zouden hem milder hebben gestemd, lees je. Als mens, in de omgang. Maar toch valt dit op: hij is niet milder geworden in zijn keuzes. De voorbije jaren viel zijn naam geregeld in verband met andere clubs, bij Gent, Genk of op Sclessin, maar nooit kwam het tot een akkoord.

Vercauteren leek altijd het kroonjuweel van het trainersaanbod dat vrij was, maar bleef toch vaak in de kast. Op zijn persvoorstelling vanochtend blokte hij in zijn openingswoorden direct de vragen af in die richting, maar het is een vaststelling: Vercauteren was in het voorbije decennium een hoofdtrainer aan wie veel Belgische clubs eens snuffelden, maar met wie ze nooit het bed deelden. Waarom?

Omdat ze niet overtuigd zijn van die mildheid? Omdat hij bij hen onvoldoende ambitie proefde?

Antwerp durft het nu wel. Zijn palmares, zijn verleden en zijn naam geven de doorslag. Zijn vakkennis is groot, zijn bereidheid om te werken ook, op Neerpede ging vorig jaar het licht vaak laat uit.

Sms’jes naar de bank

Wat erft hij? Een ploeg met ambitie – misschien in de presidentiële lounge iets te veel – die meestrijdt bovenin. Hij wil verder bouwen op wat Ivan Leko naliet, met andere accenten. Meer realisme, evenveel voetbal van achteruit? We zullen het zien.

De toets realisme die hij vorig seizoen vanaf 20 oktober aan Anderlecht toevoegde, hielp er in elk geval de stabiliteit vergroten. Trekt hij de 4-3-3 van daar door, of blijft hij met drie achterin spelen, het zijn vragen die vanaf komend weekend zullen worden beantwoord. Het uitduel bij KV Mechelen wordt er slechts interessanter door.

Eén ding is nu al zeker. Vanuit de loges zal aan de rust geen sms’je moeten vertrekken richting bank, met de vraag om speler X en Y te vervangen door W en Z. Onder Ivan Leko gebeurde het, maar wij hebben een vermoeden dat Vercauteren het niet zou pikken.

Leko deed het trouwens evenmin.