‘Grensoverschrijdend gedrag komt zeker ook in voetbal voor’

Justine Loosveldt, sportpsycholoog en ethisch verantwoordelijke van Voetbal Vlaanderen, roept op om grensoverschrijdend gedrag ook in voetbal te melden. ‘Grijp in bij meldingen en aanhoor slachtoffers, geef ze een stem!’

Voetbal en zijn voetbalschandalen… We kunnen allemaal verhalen uit de voetbalwereld opsommen die getuigen van een weinig ethisch wereldje. Zoals filosoof Ignaas Devisch in een artikel stelde: ‘In het voetbal speelt ethiek een rol tot het geld erbij komt kijken.’ Operatie Propere Handen illustreerde dit.

Ook discriminatie en grensoverschrijdend gedrag blijven niet uit. De ‘bruine aap’-meldingen die toch nog af en toe binnenkomen doen vermoeden dat racisme uit het voetbal weren een heuse klus blijft. Dit maatschappelijke probleem staat hoog op de agenda én Voetbal Vlaanderen onderneemt preventieve en reactieve stappen.

Wat seksueel grensoverschrijdend gedrag betreft, de bom barstte reeds met dank aan #metoo. Vanuit de Amerikaanse gymnastiekfederatie werd seksueel grensoverschrijdend gedrag aan de oppervlakte gebracht. De documentaire ‘At the heart of gold’ (Athlete A op Netflix) toont hoe Larry Nassar, de teamarts van het Amerikaans nationale gymnastiek team, enorme schade aanrichtte. Het bekijken van deze documentaire deed me nog meer beseffen dat het profiel van een dader niet is zoals we ons initieel voorstellen. Hij of zij is geen wereldvreemde freak, maar wel een doorsnee vriendelijk (vaak innemend) persoon. Ik merk dat men te snel zegt dat het slachtoffer maar meer op zijn of haar strepen had moeten staan. Maar door het groomingproces, waar de dader, ook via digitale weg, langzaam een vertrouwensband opbouwt, hebben slachtoffers niet door wanneer er nu net over hun grens wordt gegaan. Integriteit gaat dan ook om het respecteren van ieders individuele grens. In België kwam de gymfederatie onder vuur te liggen na getuigenissen van (ex-)topgymnasten.

‘Grensoverschrijdend gedrag gebeurt niet bij ons op de club’, hoor je wel eens zeggen. Wel, ik kan je verzekeren dat het ook in voetbal voorkomt, van fysiek en psychisch (denk maar aan scheldpartijen) tot seksueel onaanvaardbaar gedrag. Er is geen reden tot paniek noch reden om iemand direct te beschuldigen. Wel zijn er enkele zaken om rekening mee te houden: zo kunnen, zeker in geval van twijfel, clubs ‘een attest van goed gedrag en zeden, model 2’ opvragen aan de persoon in kwestie, zeker als men met kinderen dient te werken. Zorg ervoor dat er laagdrempelige aanspreekpersonen in de club aanwezig zijn of dat het meldpunt van de federatie gekend is. Voorzie bijscholingen en gedragscodes voor trainers en medewerkers rond grensoverschrijdend gedrag. Grijp in bij meldingen en aanhoor slachtoffers, geef ze een stem!