Het kind van de rekening: Nainggolan

© belgaimage
Matthias Stockmans
Matthias Stockmans Redacteur van Sport/Voetbalmagazine en Knack Focus.

De Rode Duivels gaan naar het WK zonder Radja Nainggolan, nochtans door veel toptrainers omschreven als een van de beste middenvelders ter wereld. Portret van een eeuwig miskend talent.

Het interview met Radja Nainggolan op Trigoria, het trainingscentrum van AS Roma zit erop, die vrijdag eind februari. Of Alessandro Beltrami, sinds jaar en dag niet alleen manager, maar ook vriend van de Antwerpenaar, een van de volgende weken tijd wil maken voor een reportage waarin de jaren van Nainggolan in Piacenza en zijn vertrek in Antwerpen aan bod komen? Beltrami bedankt vriendelijk. ‘Dat zal niet nodig zijn.’ Waarom niet? ‘Omdat Radja niet geselecteerd zal zijn voor het WK.’ Of hij dat al zo zeker weet? ‘Heel zeker. Je zal wel zien.’

Ik geef eerlijk toe: toen hij naar Rome ging, dacht ik: verdorie, er zit meer in dan ik voor mogelijk had gehouden.

Urbain Haesaert

The making of van het interview die middag was al een verhaal op zich. Iedereen bij de club is als de dood dat er iets gezegd wordt dat door de Belgische bondscoach zou kunnen geïnterpreteerd worden als een reden om de Antwerpenaar niet mee te nemen. Dus dringen de persverantwoordelijken van de club beleefd maar dringend aan om toch geen al te kritische vragen te stellen over de Belgische bondscoach, en niet terug te blikken op het beruchte YouTubefilmpje waarop te zien was hoe Nainggolan oudejaarsavond een beetje uitbundig vierde.

Om nog meer controle te hebben op de inhoud, wil de club dat het interview in het Italiaans plaatsvindt. Dat ziet Radja echt niet zitten. Dus tovert de club gauw een medewerker tevoorschijn die aan de universiteit van Trieste Nederlands heeft gestudeerd en tijdens het gesprek simultaan vertaalt.

Radja praat open. Op de vraag wat hij nog meer zou kunnen doen om bij de selectie te geraken, antwoordt hij: ‘Misschien proberen een beetje beter te liggen bij de bondscoach zelf.’

Het is ook niet dat hij slecht ligt in de selectie: ‘Ik lig net goed bij iedereen. Vraag maar rond. Ik heb nog nooit een probleem gehad met een andere speler. Meer nog: ze komen me allemaal bezoeken in Rome, de andere Rode Duivels.’

Navraag bevestigt dat Nainggolan erg goed ligt in de selectie, en dat de meeste Rode Duivels het onbegrijpelijk vonden dat hij niet bij de WK-selectie hoorde.

Dat geldt ook voor Denis Odoi die één cap haalde, op 25 mei 2012 tegen Montenegro. ‘Ik kan begrijpen dat je als coach iemand thuislaat van een toernooi als je vreest dat hij de groep negatief zal beïnvloeden, maar die redenering gaat helemaal niet op voor Radja. Ik weet zeker dat hij goed ligt in de groep. Zelfs als hij niet zou spelen, zie ik niet in waarom hij de boel zou boycotten. Dat zouden zijn vrienden in de selectie trouwens niet tolereren. En stel dat het tóch gebeurt, dan stuur je hem gewoon naar huis.’

Dat tactische overwegingen worden aangevoerd, vindt de speler van Fulham lachwekkend. ‘Nainggolan is een van de beste middenvelders in de Serie A, die bekend staat om het tactische vernuft. Alsof hij de taken van een coach dan niet zou uitvoeren? Zeg dan dat het is omdat de persoonlijkheid je niet ligt, daarmee is de kous af. En dan nog: Martínez moet beseffen dat op topniveau niet alleen maar brave jongens spelen. Hoe hoger je klimt, hoe groter de ego’s. Als je een topcoach wil zijn, moet je daarmee om kunnen gaan.’

Voor de meeste Rode Duivels kwam het nieuws van zijn niet-selectie niet uit de lucht vallen, valt te horen. Off the record dan, want afgelopen week werd door de bond gevraagd om niet meer te praten over Nainggolan.

Saudi-Arabië

Even leek het nog anders te lopen, toen op dinsdag 27 maart een opvallende golf van steunbetuigingen door het stadion galmde wanneer Nainggolan na een dik uur mocht invallen. Martínez complimenteert de speler na afloop met zijn ingesteldheid, maar die lof en het fantastische onthaal door het publiek kunnen het humeur van de speler van AS Roma niet opkrikken.

Radja kan amper zijn teleurstelling voor zich houden wanneer hij hoort met welke opdracht hij het veld in gestuurd wordt. Hij moet de rechterflank voor zich nemen. Een positie waarvoor hij de kwaliteiten heeft, maar het is niet zijn beste plaats. Bij AS Roma speelde hij de afgelopen jaren centraal, in een ondersteunende functie achter de diepe spits, of zoals dit jaar in een meer teruggetrokken rol.

Dat past niet in Martínez’ plannen. De bondscoach gaat uit van een duidelijk systeem, met een paar zekerheden. Romelu Lukaku staat diep in de spits, Eden Hazard is een certitude op links, en Kevin De Bruyne heeft hem na de kwalificatie-interland in Griekenland duidelijk laten verstaan dat hij geen zin meer had in een positie op de rechterflank, waar zijn kwaliteiten niet tot hun recht komen. Dat heeft Martínez goed begrepen. Dus staat De Bruyne voortaan centraal, en heeft de bondscoach op de zes op het middenveld iemand nodig die controleert en blijft. De ideale man is, net als bij zijn voorganger, Axel Witsel: een garantie voor evenwicht in een team dat al sterk naar voren leunt. Dat Martínez tussen de halve finales van de Champions League, die Nainggolan met AS Roma tegen Liverpool speelt, naar China afreist om Witsel en Yannick Carrasco aan het werk te zien, zegt veel over de waarde die hij aan hen hecht.

Lees ook de opinie van hoofdredacteur Jacques Sys

‘Het geschreeuw om Radja Nainggolan zal niet verstommen’

De intimi van Nainggolan bij de Duivels zien hoe de Antwerpenaar met een slecht gevoel terugkeert naar Rome. Radja heeft de indruk dat Martínez hem voor deze interland alleen maar heeft opgeroepen om duidelijk te maken dat hij zijn plaats niet heeft in deze selectie, en dat het ook de bedoeling was dat de rest van België dat zou zien.

Dat Nainggolan dit jaar als enige Belg in de halve finales van de Champions League op het veld stond, maakt weinig uit, benadrukte de bondscoach bij het bekendmaken van zijn selectie: ‘Ik houd niet alleen rekening met de prestaties van de afgelopen paar maanden, maar van de voorbije twee jaar.’ In Italië vallen ze haast van hun stoel als ze dat horen. Als er iemand de voorbije twee jaar, op een paar moeilijke maanden voor Nieuwjaar na, op een constant hoog niveau heeft gepresteerd, dan wel de Antwerpenaar met Indonesische roots. En als je niet alleen het plaatje van de laatste twee maanden bekijkt, maar van de afgelopen twee jaar, hoe verklaar je dan de selectie van Adnan Januzaj die de voorbije twee jaar nagenoeg onzichtbaar was, en pas de laatste maanden aan de oppervlakte kwam bij een modale Spaanse club? Tenzij Martínez het cliché bevestigt dat hij vooral naar Engeland en Spanje kijkt, en de Italiaanse Serie A de laatste jaren maar quantité négligeable vindt.

De Ninja bij de Rode Duivels: een beeld voor de geschiedenisboeken.
De Ninja bij de Rode Duivels: een beeld voor de geschiedenisboeken.© belgaimage

Ajax

Uiteindelijk is Radja een man die altijd zijn eigen keuzes heeft moeten maken en niets cadeau kreeg. In België heeft hij altijd moeten opboksen tegen vraagtekens. Toen Ajax begin jaren 2000 jaarlijks het recht had om de betere talenten van Germinal Beerschot naar Amsterdam te halen, hebben ze nooit aan Radja gedacht. Zijn naam viel ginds wel, maar in Amsterdam vonden ze dat de jongen die opgegroeid was in de Chicagoblokken op Linkeroever niet het Ajaxprofiel had, herinnert Urbain Haesaert, toen nog hoofd opleidingen bij Germinal Beerschot: ‘Hij was toen nog een ruwe diamant, maar wel al een winnaar. In het voetbal heb je spelers nodig die de bal willen hebben. Als je de bal hebt, kan je niet verliezen. Radja was op dat vlak een dankbare speler, zeer goed in de balrecuperatie en keihard in de duels. Maar ik geef eerlijk toe: toen hij naar Rome ging, dacht ik: verdorie, er zit meer in dan ik voor mogelijk had gehouden.’

Radja is een van de beste middenvelders ter wereld. Elke club, elke trainer kan hem gebruiken.

Stefano Pioli

Het is de Zwitserse makelaar Alessandro Beltrami die het talent toevallig spot wanneer hij in het voorjaar van 2005 in opdracht van een Italiaanse makelaar de installaties van Excelsior Mouscron bezoekt, met het oog op een overname. Die zal niet doorgaan, waarna de Italiaanse groep rond Antonio Imborgia in 2009 bij KAS Eupen neerstrijkt. Op Futurosport trekt één speler van een jeugdteam van Germinal Beerschot zijn aandacht, waardoor hij besluit die wedstrijd te volgen. Na afloop tipt hij een paar Italiaanse clubs. Fiorentina wil dat de speler komt testen, wat GBA dan weer niet wou. Tweedeklasser Piacenza hapt wel toe en haalt ook Didier Ndagano, die vandaag voetbalt in de Antwerpse provinciale reeksen. De beginmaanden zijn vreselijk. Radja heeft heimwee en wil al na één maand naar huis. Maar Ndagano moedigt hem aan zijn droom niet op te geven. En zijn halfbroer op het thuisfront maakt hem duidelijk hoe belangrijk zijn karige loon is voor de familie.

Radja bijt door. De trainer die hem laat debuteren in het eerste elftal, Mario Somma, zegt op een dag: ‘Je bent in staat om ooit op het niveau van een club als Real te spelen, maar evengoed beland je in het amateurvoetbal. Het hangt van jou af.’ Waarop de speler onbegrijpend aan assistent-trainer Felice Secondini vraagt: ‘Als hij me dan zo goed vindt, waarom stelt hij me dan niet op?’

In 2004 haalt Cagliari hem voor de habbekrats van 300.000 euro bij het bijna failliete Piacenza. De jaren daarna wordt hij een van de sterkhouders van de club in de Serie A, maar in België kent haast niemand hem wanneer hij in 2009 door Frankie Vercauteren opgeroepen wordt voor de nationale ploeg voor de Kirin Cup. Hij is in eigen land zo onbekend dat de meesten hem aanspreken in het Frans. Terwijl de ene Rode Duivel na de andere uit Nederland en Frankrijk overstapt naar Engeland, moet Radja telkens weer uitleggen waarom hij maar in Italië, en dan nog bij Cagliari, voetbalt. De eerste tekenen van belangstelling uit Engeland hebben dan ook een Italiaanse link. In 2011 toont Roberto Mancini zich erg gecharmeerd, maar Manchester City hapt niet door.

Het betert wanneer hij op 7 januari 2014 overstapt naar AS Roma. In België is niet helemaal duidelijk hoe hard er in Italië de weken voordien gevochten is om Il Ninja, zoals hij daar genoemd wordt. De eerste Italiaanse topclub die zich in die periode manifesteert, is AC Milan. Massimiliano Allegri botste bij Cagliari wel eens met Radja, maar ziet in de Belg een ideale opvolger voor de ouder wordende Gennaro Gattuso. Ook Juventus informeert, maar op 6 januari 2014 meldt de Gazzetta dello Sport dat Nainggolan van Napoli is. Een beetje voorbarig, zo blijkt, want een dag later wordt de Antwerpenaar bij AS Roma voorgesteld. Het relaas van de voorgaande dagen, hoe hij in Milaan van de ene vergadering met de ene topclub naar de volgende trok, maakt duidelijk hoe gegeerd hij is bij alle Italiaanse topclubs.

Voor Roberto Martínez is Nainggolan te groot voor een rol als bankzitter.
Voor Roberto Martínez is Nainggolan te groot voor een rol als bankzitter.© belgaimage

Amper zes maanden later, in december 2014 haast AS Roma zich om de optie te lichten, omdat ook FC Liverpool erg geïnteresseerd is.

Conte

De vraag is: had het Nainggolan veel geholpen als hij in de Engelse Premier League had gespeeld? Want dat de Antwerpenaar niet bij Manchester United of Chelsea voetbalt, komt niet omdat die hem niet goed genoeg vonden, maar omdat hij zelf niet weg wil uit Italië.

In april 2016 raakt bekend dat Antonio Conte na het EK als trainer de Italiaanse nationale ploeg ruilt voor Chelsea. De eerste aanwinst die hij in gedachten heeft, is Nainggolan, maar die bedankt vriendelijk. In de zomer van vorig jaar meldt Chelsea zich weer. Conte heeft zelfs een persoonlijk onderhoud met de speler in Rome, maar die hapt opnieuw niet toe. ‘Ik kies altijd de moeilijkste weg’, zegt hij daar later over. Nog in de nazomer van vorig jaar laat Manchester United hem op vraag van José Mourinho uitgebreid scouten, onder meer in de CL-match tegen Atlético Madrid. Wanneer in januari bekend wordt dat Roma dringend een speler moet verkopen omdat de UEFA de club op de vingers heeft getikt in het kader van de Financial Fair Play, klopt Conte wéér aan voor Nainggolan, en vervolgens voor Edin Dzeko, om ten slotte genoegen te nemen met Emerson Palmieri. Radja is opgelucht. ‘Ik heb hier in Rome een goed leven en al wat ik nodig heb’, zegt hij aan de vooravond van de halve finales van de CL tegen Liverpool, op de vraag waarom hij niet in Engeland voetbalt. ‘Ik haat regen. We waren twee dagen in Liverpool en het stopte niet met regenen. Het was er ook koud.’

Radja is een speler van wereldklasse. Hij is Paul Pogba waard.

Luciano Spalletti

Misschien vindt Nainggolan voetballen in de Premier League niet verenigbaar met de levensstijl die hij voorstaat. In Rome kan hij gewoon zichzelf zijn, al eens een sigaretje roken en een pintje drinken zonder dat iedereen daar over valt. In Londen of Manchester zou hij met zijn gedrag aangeschoten wild zijn voor de tabloids, die hem bij de eerste de beste mindere prestatie aan het kruis zouden nagelen. Ook de snelle opeenvolging van topwedstrijden in de Engelse competitie maakt dat de grote namen amper aan een leven buiten het voetbal toe komen.

Niet dat het de belangstelling voor hem doet afnemen. Afgelopen week klonk het nog dat Luis Enrique Radja graag mee zou nemen naar Arsenal, was hij daar de nieuwe manager geworden. En er was weer belangstelling van Inter, waar Luciano Spalletti, die hem vorig jaar meemaakte bij AS Roma, trainer blijft. Vorig jaar spaarde Spalletti zijn lof niet voor de Antwerpse Romein: ‘Radja is enorm sterk, een speler van wereldklasse. Nainggolan is Paul Pogba waard. Het is een complete voetballer, enkele jaren ouder dan Pogba, maar de vergelijking gaat zeker op als je kijkt naar welke waarde hij heeft op het veld. Hij is als wijn, hij wordt steeds beter met de jaren.’

Een maand geleden verbaasde Stefano Pioli, trainer van Fiorentina en indertijd verantwoordelijk voor de doorbraak van Nainggolan bij Piacenza zich in een gesprek met dit blad voor een speciale WK-uitgave (‘De Rode Duivels zoals u ze niet kent’) nog over de twijfels die in België rond zijn voormalige middenvelder bestaan. ‘Wat ik vooral in hem zag, was zijn enorme persoonlijkheid. Hij had op zijn achttiende niet alleen veel kracht, maar was ook een slimme voetballer. Je hoefde hem niet voortdurend te corrigeren of te sturen. Wat hij nu doet, had hij toen ook: de wil om de bal af te pakken en er iets mee te doen. Radja weet waar hij moet lopen. Hij is een van de beste middenvelders ter wereld. Een complete speler die je op het middenveld op elke positie kan gebruiken. Elke club ter wereld, elke trainer kan Radja gebruiken, in om het even welke competitie.’

Het bleef een vreemd contrast, toptrainers als Spalletti, Pioli, Mourinho en Conte die hem één van de beste middenvelders ter wereld vinden, terwijl de Belgische bondscoach geen plek voor hem heeft en Nainggolan een te grote persoonlijkheid vindt om tijdens een WK op de bank te zitten.

Wat een luxe voor de Rode Duivels!

Lessen uit Spanje

Wanneer Roberto Martínez Marc Wilmots opvolgt, test hij in de vriendschappelijke interland tegen Spanje het systeem van zijn voorganger nog eens uit: een 4-2-3-1, met Kevin De Bruyne op tien, Eden Hazard links en het duo Axel Witsel Radja Nainggolan voor de verdediging. België verzuipt, en Martínez heeft zijn les geleerd: ‘Spanje leerde ons dat we niet meer kunnen spelen zoals in het verleden.’ Dus werkt hij een nieuw plan uit. Beseffend dat Eden het moeilijk had, geprangd tussen de zijlijn en drie verdedigers aan die linkerflank. Hij moet tussen de lijnen kunnen bewegen. Aan de andere kant ziet Martínez eerst een soortgelijke rol voor De Bruyne, maar wanneer dat niet werkt, neemt KDB de positie in van Marouane Fellaini naast Witsel. Dat is wat de bondscoach wil zien: de ideeën van De Bruyne, in acties omgezet door Hazard, met de hulp van Romelu Lukaku, Yannick Carrasco en Dries Mertens. Met die nieuwe bezetting moet er eentje sneuvelen. In die 3-4-2-1 is geen plaats voor Nainggolan. Radja, die vorig jaar door Luciano Spalletti bij AS Roma in een uitblinkersrol werd geduwd in steun van diepe spits Edin Dzeko, vindt Martínez geen alternatief voor Witsel. Op de positie van Hazard, die hij tegen Griekenland mag bekleden, overtuigt hij ook niet. Tegen Mexico wil de bondscoach hem nog eens uitproberen in een 3-5-1-1 maar deze keer gooit een blessure roet in het eten. Een degelijk half uur zonder meer tegen Saudi-Arabië volstaat niet om Martínez’ conclusies uit een kwalificatiecampagne met 28 op 30 helemaal te herzien. Radja past niet in plan A en is te groot voor een figurantenrol.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content