‘Is een sjoemelaar een goeie spijtoptant?’

Ja, zegt Peter T’Kint, op voorwaarde dat hij geen onschuldige mensen in zijn val meesleurt. En het ‘spijt’ niet ingegeven is door verkeerde motieven. Een opiniestuk over Dejan Veljkovic.

In eigen huis hadden we gisteren een hevige discussie. Niet naar aanleiding van het voetbalschandaal, wel vanwege de getuigenissen over Congo op Canvas, uitgezonden na De Afspraak. Inzet van de discussie: de schaamte voor het verleden en het verantwoordelijkheidsgevoel ervoor. Dat we ons mogen schamen als Belg voor de (wan)daden uit het verleden, is vanzelfsprekend. Maar of wij daar nú nog verantwoordelijk voor zijn, is een moeilijker verhaal.

Hetzelfde geldt eigenlijk ook voor het voetbalschandaal dat al weken de media haalt. Volgens de advocaat van Dejan Veljkovic schrijven we al een paar decennia over een sector waar ‘normloos de norm is’. Zo, zo. En dus doet iedereen maar normloos mee? Tot meerdere eer en glorie van de eigen – en andermans – portefeuille?

Verantwoordelijkheid

Ons wordt soms verweten dat we naïef zijn, met name door de personen die nu plots de lelijke kant van het voetbal ontdekken. Maar naïef zijn we allerminst.

Schamen we ons ervoor dat we meegewerkt hebben aan een beeld van sportief geluk en dat we mooie verhalen gebracht hebben? Soms een beetje, omdat je hier en daar in het milieu wel wat hoorde, en vermoedde, zonder het te kunnen bewijzen.

Allicht hadden een decennium geleden financiële analisten hetzelfde gevoel toen de bubbel van het vastgoed en de bankenexpansie in hun gezicht ontplofte en hele gezinnen economisch ontwrichtte.

Zijn we ook mee verantwoordelijk voor de huidige situatie in het voetbal? Dat is een moeilijke. Elk blad of krant zocht de voorbije decennia naar spijtoptanten om te getuigen. Soms vond je ze, maar al te vaak nadat het gerecht had ingegrepen, na een tip uit ‘het milieu’. Zoals ook nu gebeurde. Met het publiceren van jaarrekeningen en het invoeren van licenties zou het – dachten we – ook moeilijker en moeilijker zijn om te sjoemelen. Het bleek van niet.

De omvorming van vzw tot nv van de voetbalclubs, waardoor het makkelijker werd om aan voetbal geld te verdienen, heeft de zaak niet geholpen. De deregulering van de markt der makelaars evenmin.

Betrouwbare informatie

Het gerecht heeft nu zijn spijtoptant. Die gaat ‘alles’ vertellen wat hij weet. We zijn zeer benieuwd. En tegelijk ook een beetje argwanend. Mensen lijken vaak alleen dingen toe te geven die ze niet meer kunnen verbergen.

Dejan Veljkovic gaat zijn zwarte en witte boekhouding toelichten. Ze is dus al gevonden. Zo gaat het in de horeca ook. Pas als ze is gevonden, komt er verduidelijking. Maar gaan zeggen waar ze ligt, dat doet niemand.

Als we gisteren in Terzake de advocaat van Dejan Veljkovic horen zeggen dat zijn cliënt als spijtoptant wel dingen kan zeggen, maar dat het ‘aanvullende informatie’ is en dat het gerecht verder op zoek moet naar de bewijzen, dan hebben we ook al een vreemd gevoel.

In dit dossier heeft Bart Vertenten een paar weken in de gevangenis gezeten. Door ongepaste contacten met de makelaar die in het voetbalwereldje liet uitschijnen dat hij de scheidsrechter kon manipuleren. Nu lees je naar aanleiding van het publieke optreden van de advocaat plots dat de twee genoemde scheidsrechters ‘niks te vrezen hebben’. De makelaar zou toegeven dat hij geprobeerd heeft de degradatiestrijd te beïnvloeden maar dat de refs daarbij niet hebben geholpen.

Met het gerecht werd zwart op wit afgesproken dat de informatie van de spijtoptant ook betrouwbaar moet zijn. Hopelijk is ze dat ook voor iedereen die straks nog wordt genoemd of in dit schandaal betrokken raakt. In dat geval kan je dit alleen maar toejuichen, ook al lijkt de motivering ingegeven door eigenbelang (‘Ik wil niet alleen voor alles opdraaien’) en geen plots toegenomen ethisch besef.

Na decennia van normenloosheid mag er regulering komen. Die moet er zelfs komen. Onder druk van buitenaf, net zoals dat eerder gebeurde in andere sectoren. Het moet maar eens gedaan zijn met de graaicultuur. Klinkt dit bekend? Nee, het voetbal staat niet buiten de maatschappij.

Op dat vlak zeggen we: hoe meer spijtoptanten, hoe beter. Want wij willen komend weekend naar duels waar de strijd eerlijk gebeurt en niet van buitenaf gemanipuleerd werd. Kunnen we bij deze een aantal clausules uit contracten die dat verhinderen onwettig verklaren en schrappen?