Jan Ceulemans krijgt het niet uitgelegd

Bij gelijk welke trainerswissel, en er zijn er nogal wat, valt nergens nog de naam van Jan Ceulemans. Ook niet in de geruchtenmolen.

Midden 2015 werd de samenwerking tussen Jan Ceulemans en derdeklasser SK Deinze stopgezet. Hij werkte er zes maanden. Sindsdien is het voormalige boegbeeld van Club Brugge uit het trainerscircuit verdwenen. Hoewel hij lang het veld niet kon missen, voelt hij zich daar allicht niet slecht bij.

Ergens is het vreemd dat Jan Ceulemans het als trainer nooit maakte. Hij streefde altijd naar aanvallend voetbal, hij genoot van de schoonheid van het spel. En hij dacht na over het vak. Op een scherpe en heldere manier kon Ceulemans bijvoorbeeld de trainers analyseren onder wie hij in zijn carrière werkte. Hij sloeg zijn bevindingen in zijn geheugen op.

Hij zei bijvoorbeeld zeer veel te hebben geleerd van het organisatievermogen van George Kessler omdat je onder hem wist: alles is geregeld, er kan echt niets verkeerd lopen. En hij stak veel op van de manier waarop Henk Houwaart met de spelers omging: heel dicht bij hen staan om goed de polsslag van de groep te voelen. Hij was gecharmeerd door de rechtlijnigheid van Georges Leekens die zijn opvattingen altijd trouw bleef. Ook en vooral in mindere tijden.

Bij Club Brugge kreeg Jan Ceulemans een enkele keer de kans om het als trainer in een topclub te maken. Het heette dat hij niet gedreven genoeg was. Hij ging bijvoorbeeld weinig naar jeugdwedstrijden kijken. Sommigen roemden zijn tactisch inzicht, wat anderen dan weer tegenspraken. Zeer veel tegengestelde oordelen en vooroordelen bestonden er over Jan Ceulemans. Maar misschien was het allemaal een kwestie van perceptie: Ceulemans gaf nooit de indruk het trainerschap te ambiëren.

En toch, als je met Jan Ceulemans over voetbal praat, dan is dat altijd zeer interessant. Hij ziet alles. Alleen: hij krijgt het niet uitgelegd. Wel in besloten kring, maar voor een hele groep is het alsof hij dichtklapt. Hij gaf spelers altijd veel verantwoordelijkheid en ging ervan uit dat ze aan aantal dingen zelf merken en weten. Zoals in zijn tijd bij Club Brugge toen hij in een spelersgroep voetbalde die zichzelf constant corrigeerde.

Weinig topvoetballers die zo zichzelf gebleven zijn als Jan Ceulemans. Egotripperij en vedetteneigingen zijn hem altijd vreemd geweest. Honkvastheid is het woord dat hem het best typeert. Jan Ceulemans voetbalde voor twee clubs: Lierse en Club Brugge. En hij trainde in een periode van 23 jaar zes clubs: Eendracht Aalst, Ingelmunster, Westerlo, Club Brugge, FC Cappellen en Deinze. In het huidig tijdsbeeld is dat heel erg weinig.

Jan Ceulemans, die volgende maand 61 jaar wordt, is perfect in balans met zichzelf. Slechts af en toe komt hij in de publiciteit. Zoals vorig jaar, op 10 oktober, voor de match van de Rode Duivels tegen Cyprus, toen Jan Vertonghen zijn record van het meeste aantal interlands brak en Ceulemans hem voor de aftrap een shirt overhandigde. Hij deed het omdat het hem was gevraagd. Maar per se nodig vond hij dat niet.