Jean-François Gillet over EURO 2016: ‘De nederlaag tegen Wales was pure pech’

© BELGAIMAGE - CHRISTOPHE KETELS
Martin Grimberghs Medewerker van Sport/Voetbalmagazine

Het EK 2016 in Frankrijk, met de roemloze uitschakeling door Wales, zal voor altijd het eerste trauma van de huidige generatie blijven. Jean-François Gillet, destijds een bevoorrechte getuige, blikt terug. De vijfde en laatste aflevering van een reeks verhalen over de vroegere EK’s van de Rode Duivels.

De hagelstenen van die avond in Rijsel hebben plaatsgemaakt voor de zwaarte van zomers die geklemd zitten tussen opeenvolgende hittegolven. Vijf jaar na het EK van 2016, maar slechts twee maanden nadat hij definitief de voetbalschoenen aan de wilgen gehangen heeft, blikt Jean-François Gillet aan een tafeltje van de Luikse academie van Standard terug op het toernooi dat hij van binnenuit meemaakte. Het was het eerste en meteen het laatste van deze doelman, die lange tijd over het hoofd werd gezien tussen alle klassekeepers in ons land, maar die uiteindelijk toch door Marc Wilmots als derde doelman werd gekozen, na Thibaut Courtois en Simon Mignolet. Op papier een onbelangrijke pion, maar in werkelijkheid een stille leider op de achtergrond.

In 2016 was je 37 en nam je aan je eerste grote toernooi deel. Zag je dat als een revanche voor al die jaren dat je over het hoofd gezien werd?

Jean-François Gillet: ‘Ik was op dat ogenblik al enkele jaren bij de groep, dus laten we zeggen dat het EK de kers op de taart was. Maar ik had zo gehoopt dat we dat EK zouden winnen dat het een herinnering met gemengde gevoelens is. Waar ik vandaag trots op ben, is dat ik die jongens heb zien groeien, dat ik daarbij op de eerste rij zat. Samen met hen een groot toernooi spelen, dat was iets fantastisch. Ik wist dat het op mijn 37e mijn laatste zou zijn, dus heb ik van elk moment genoten.’

Vijf jaar geleden gaf jij de dag na de uitschakeling tegen Wales een lang interview aan dit blad. Je zei toen: ‘We hadden duidelijk de kwaliteiten om een ander resultaat te halen, om verder te geraken. Misschien helemaal tot het eind…’ Ondertussen is Roberto Martínez bondscoach geworden. Denk je dat de Rode Duivels met hem in 2016 Europees kampioen hadden kunnen worden?

Gillet: ‘Ik hou niet van ‘wat als?’… Gedane zaken nemen geen keer. Ik ben zelf doelman en ik heb nooit moeten weten van analyses die de vraag stelden: ‘Als deze of gene in doel had gestaan, dan had die de bal gehad.’ Zoals ze zeiden over Rui Patricio bij de goal van Thorgan Hazard tegen Portugal: ‘Thibaut Courtois zou die wel gepakt hebben.’ Elke actie is namelijk verschillend.

De nederlaag tegen Wales was geen kwestie van paniek maar van pech.’

Jean-François Gillet

‘Maar om terug te komen op het EK van 2016, ik blijf erbij dat we een heel goeie eerste helft speelden tegen Wales, maar we misten efficiëntie. Dat klein beetje geluk dat het verschil kan maken. Terwijl zij daarentegen bij hun eerste gevaarlijke actie, op hun eerste corner, kunnen scoren. Portugal kreeg op dit EK een geweldige kans op de 1-0, maar ze missen. En ons eerste schot gaat binnen. Wat ik wil zeggen is dat het soms wat van het toeval afhangt. We hadden het zeker beter kunnen doen in 2016, ik denk zelfs dat we het EK hadden kunnen winnen, maar het is ook belangrijk om te beseffen dat de context van een match en enkele details alles kunnen veranderen. Dat gezegd zijnde, het is heel moeilijk om twee wedstrijden of twee kampioenschappen te vergelijken.’

De context van de match tegen Wales was nogal rampzalig. Voelde je iets van paniek voor die match?

Gillet: ‘Geen paniek, maar pech. Thomas Vermaelen was geschorst door een ultieme tackel op het middenveld tegen Zweden, Jan Vertonghen had zich op het einde van de laatste training aan de enkel geblesseerd en Vincent Kompany was net voor het EK al uitgevallen. Die samenloop van omstandigheden woog op de groep, dat geloof ik wel. Opeens was heel onze verdedigende centrale as weg en onze linksachter ook. Er was geen paniek, maar als je achterin net stabiliteit hebt gevonden en dan heb je zoiets voor, dat is natuurlijk een klap. Laten we zeggen dat we door die opeenvolging van tegenslagen een beetje ons vertrouwen kwijt waren.’

Jean-François Gillet: 'Ik wou niet dat het EK met een sisser afliep.'
Jean-François Gillet: ‘Ik wou niet dat het EK met een sisser afliep.’© BELGAIMAGE – CHRISTOPHE KETELS

Marc Wilmots besliste uiteindelijk om Jason Denayer op te stellen in de plaats van Thomas Vermaelen, en niet Laurent Ciman. Daar werd nadien in heel het land over gediscussieerd. In de kleedkamer ook?

Gillet: ‘ Jason is een geweldige speler, Laurent ook en hij speelde een goeie openingsmatch tegen Italië. Er moeten altijd keuzes gemaakt worden. Ik vind het nogal gemakkelijk om daar na afloop over te oordelen. De coach heeft zijn keuze gemaakt en hij heeft daarbij zijn verantwoordelijkheid genomen.’

Als Jason Denayer dan vijf jaar later weer een groot toernooi speelt – terwijl hij ondertussen een vaste waarde is geworden bij Olympique Lyon – en na twee minuten tegen Denemarken in de fout gaat, denk je dat dan nog een gevolg is van die match toen?

Gillet: ‘Wat ik onthoud, is de match die Jason vervolgens speelt tegen Denemarken. Dat was onberispelijk. Daaraan zie je hoe sterk hij geworden is. Hij had evengoed kunnen beginnen te twijfelen, maar hij heeft zich herpakt en is het te boven gekomen. Terwijl hij mentaal gezien na 120 seconden toch heel diep moet gezeten hebben. Dat is het bewijs van de weg die hij de afgelopen vijf jaar heeft afgelegd. Jason is in volle opmars, maar een foute pass bij het uitverdedigen is iets dat kan gebeuren. Wat niet mag op het hoogste niveau, is dat je je daar niet kunt overheen zetten. Dat Jason daar wel in geslaagd is, is voor mij het belangrijkste.’

Spelersvergadering

Laten we even terugkomen op de context waarover je het had. Speelde in 2016 de nederlaag in de eerste wedstrijd tegen Italië ook geen grote rol?

Gillet: ‘We zijn daar op het Italië van Antonio Conte gestoten. Een uiterst efficiënte ploeg. Ik denk vooral dat we het niet hadden verwacht om die match te verliezen en dat het voor iedereen een klap was. Die dag in Lyon zijn we van heel hoog gevallen. We hadden alle vertrouwen voor die match en plots sloop er twijfel in onze hoofden. En we kregen ook veel kritiek, dat valt niet te ontkennen. Maar we hebben ons toen wel sterk getoond, want nadien wonnen we drie matchen op rij, erg overtuigend en zonder een goal te slikken. Ik denk dus dat die wedstrijd tegen Italië eigenlijk geholpen heeft om de rangen te sluiten.’

We wisten dat we bij een mislukking de volle laag zouden krijgen.’

Jean-François Gillet

Na Italië was jij het die een vergadering van de spelers bijeenriep. Zonder de bondscoach. Een initiatief dat vrij gebruikelijk is, maar wat verrassend was, was dat het van jou kwam, terwijl jij geen belangrijke speler was. Hoe is dat gekomen?

Gillet: ‘Ik was er al jaren bij, ik kende iedereen. Ik heb nooit schrik gehad om mijn gedacht te zeggen. Na de wedstrijd tegen Italië voelde ik dat het moment daar was. Er rustte veel druk op onze schouders en ik wilde niet dat het met een sisser afliep. Die nederlaag was als een mokerslag aangekomen omdat we er net een indrukwekkende reeks overwinningen hadden opzitten en een jaar eerder Frankrijk geklopt hadden in het Stade de France. Dat waren allemaal dingen die ons het statuut van favoriet gegeven hadden waar de groep na die nederlaag volgens mij wat minder goed mee omging.

‘De dag na die match zat ik in de hammam met Axel Witsel, Marouane Fellaini en Eden Hazard en ik sprak met hen over mijn plan voor een groepsdiscussie. Ik vroeg hen wat ze ervan vonden en ze zeiden me dat het een goed idee was, dat ik het moest doen. Wat zo geweldig is aan deze groep, is dat het allemaal sterren zijn, maar dat ze ook heel respectvol zijn. Wat die dag gezegd is, zal voor altijd binnenskamers blijven, dat is heilig, maar ik denk – hoewel we nu weten hoe het toernooi is afgelopen – dat het ons geholpen heeft bij het vervolg van het EK.’

Als je ziet hoe ze tegenwoordig voor de match in een cirkel verzamelen rond een speechende Romelu Lukaku, dan heb je de neiging om te zeggen dat de ploeg in 2016 een leider op het veld miste. Ben je het daarmee eens?

Gillet: ‘Natuurlijk misten we in 2016 een Vincent Kompany. Dat was een geweldige speler én een ongelooflijke leider. We misten hem op velerlei vlakken. Hij is ons wel vaak komen opzoeken op de vrije momenten, maar dat was niet hetzelfde. Iemand als hem erbij hebben, al is het maar op de bank om zijn stem te laten horen, dat kan het verschil maken. Dat hebben we gezien met Cristiano Ronaldo in de EK-finale van 2016 en ook met Kevin De Bruyne in de tweede helft tegen Portugal. Dat zijn gasten die energie leveren. Als de jongen die Eden Hazard moet vervangen, ziet hoe zijn kapitein hem langs de lijn aanmoedigt, dan krijgt die vleugels.

‘Eden is de boss. Zelfs op de bank is hij heilzaam, want met een glimlach of een goed woordje kan hij je mood veranderen. Maar het klopt dat ook Romelu, wanneer hij voor de wedstrijd het woord neemt, voor een enorme boost zorgt. Dat draagt allemaal bij aan de creatie van een dynamiek, dat is niet louter symbolisch. Je ziet dat, vind ik, aan de jongeren die erbij komen en zich die spirit meteen eigen maken. Dankzij de oudere spelers worden ook zij in de toekomst echte machines.’

Jean-François Gillet praat met Thibaut Courtois op training tijdens het EK 2016.
Jean-François Gillet praat met Thibaut Courtois op training tijdens het EK 2016.© BELGAIMAGE – CHRISTOPHE KETELS

In 2016 zei je dat de pers de messen al aan het slijpen was om jullie af te maken bij een uitschakeling. Waar kwam dat volgens jou vandaan?

Gillet: ‘Ik herinner me dat ik voor het EK een gesprek had met een journalist – ik weet zelfs niet meer wie – die me zei: “Voor ons is het duidelijk: alles minder dan een halve finale is een ramp.” Dat is me altijd bijgebleven. Ik voelde dat een klimaat geschapen werd waarin ze ons niks zouden vergeven. We wisten dat we bij een mislukking de volle laag zouden krijgen. Maar goed, ook dat maakt deel uit van het topvoetbal.’

Hoe zou je de sfeer in de kleedkamer na de match tegen Wales beschrijven?

Gillet: ‘Iedereen was gefrustreerd en baalde. Hevige reacties. We beseften dat we naast de grote trofee gegrepen hadden. We zaten in zak en as, maar veel viel er niet te zeggen. Ik herinner me de uren erna zelfs niet meer. Dat is als een zwart gat – ik denk dat het momenten zijn die je wilt verdringen. We waren zeven weken samen geweest. We waren leeg op dat moment. Het enige wat je op zo’n moment wilt, is zo snel mogelijk wegkomen, het boek dichtslaan. We wisten het op voorhand: een groot toernooi eindigt alleen maar goed als je het wint. Voor alle anderen eindigt het op een bepaald moment in tranen.’

Verdienste van alle coaches

Je bent goed bevriend met Axel Witsel. Twijfelde jij eraan dat hij zo snel weer zijn niveau zou halen?

Gillet: ‘Ik heb hem hier op de velden van de academie gezien begin mei. We hebben toen wat gepraat en hij vertelde me dat hij er een goed gevoel bij had. Dat hij er zou geraken, dat hij klaar zou zijn voor het EK. Vanaf dan was ik gerustgesteld. Hij trainde goed, hij tapete zich alleen nog in. Hij was vol vertrouwen, dus ik daarna ook…’ ( lacht)

Dacht je na de mislukking van 2016 dat deze generatie sterk genoeg zou zijn om te presteren wat ze vandaag de dag presteert?

Gillet: ‘Het was duidelijk dat die zware klap de groep rijper zou maken. Op elk niveau. Iedereen had het moeilijk om die mislukking te verteren, maar toen dat gebeurd was en de lessen eruit getrokken waren, hebben we duidelijk kunnen voelen dat de Duivels sterker geworden zijn. Dat zagen we al heel goed in 2018 in Rusland, ook al blijf ik ervan overtuigd dat we dat WK hadden kunnen winnen. Ook de groep was daarvan overtuigd. Het feit dat de meesten weigerden om blij te zijn met die derde plaats, was een teken van die natuurlijke evolutie.’

Die evolutie, komt die evenveel voort uit de groep als uit de aanpak van de coach, denk je?

Gillet: ‘Ik denk dat iedereen zijn steentje heeft bijgedragen en dat het al begonnen is vóór Roberto Martínez. We vertrokken echt van nul toen ik de eerste keer bij de nationale ploeg kwam ( op 5 september 2009, een 5-0-verlies in Spanje, nvdr). Volgens mij is die evolutie evengoed te danken aan alle opeenvolgende coaches sindsdien als aan de spelers die mee met hen gegroeid zijn. Martínez heeft de verdienste dat hij een andere werkwijze heeft aangebracht, dat hij het aangedurfd heeft om in een ander systeem te spelen en dat hij de spirit en de samenhang heeft weten te bewaren die een van de sterktes van deze groep vormen.’

‘Het zijn spelers geworden die tot de wereldtop behoren’

Wie heeft je de voorbije vijf jaar het meest verbaasd in zijn evolutie?

Jean-François Gillet: ‘ Romelu Lukaku! Hij maakte al een geweldige indruk op mij, maar hij heeft nog meerdere stappen vooruitgezet. En Kevin De Bruyne natuurlijk ook. Het zijn spelers geworden die tot de wereldtop behoren. Van Romelu verbaast me dat eigenlijk niet eens, want elke training vroeg die aan mij om nog wat na te blijven. En dan bam, bam, bam! Links, rechts, afwerken, koppen. Hij nam me zo elke dag dertig of veertig minuten onder vuur. Er waren er nog die nableven: De Bruyne, Dries Mertens… Maar Rom wilde altijd iets meer. Die is altijd op zoek naar de perfectie. Wat hij vandaag bereikt, dat heeft hij honderd keer verdiend, want het is een echte prof. Kevin ook, maar die heeft een zeldzaam talent. Hij heeft een vista waardoor hij eerder dan al de rest iets ziet en fysiek is het een beest.’

Denk je dat het vertrouwen dat Lukaku van Roberto Martínez gekregen heeft, belangrijk geweest is in zijn evolutie?

Gillet: ‘Ja, dat denk ik wel. Iedereen heeft nood aan dat vertrouwen, maar het geldt misschien nog wel meer voor een midvoor of een doelman. Ik ben wat dat betreft nogal behoudsgezind, ik vind: aan je keeper en je nummer 9 raak je niet. Nooit. Want dat kan alleen maar voor frustraties zorgen. Je haalt Romelu eruit voor Michy Batshuayi en Michy scoort, dat kan voor een neerwaartse spiraal zorgen. Idem in het doel. Dat zijn posities die voornamelijk berusten op vertrouwen. Wat dat betreft begrijp ik Roberto Martínez helemaal. Hij had nood aan zekerheden en hij heeft die gevonden. Dat doet niks af aan het talent van Batshuayi of Christian Benteke of Simon Mignolet. Voor mij is dat gewoon een kwestie van evenwicht.’

In 2016 speelde Kevin De Bruyne, ondanks zijn drie assists, een eerder onopvallend toernooi. Is dat een andere factor die voor de ongelukkige afloop gezorgd heeft?

Gillet: ‘Ik meen me te herinneren dat hij niet zo lekker in zijn vel zat toen. Ik geloof dat hij er ook een lang seizoen had opzitten. Het duurde allemaal wat lang. Je staat daar niet bij stil, maar zo’n toernooi duurt best lang. Die gasten zijn nu samengekomen op 31 mei: dat is meer dan een maand dat je elk uur van de dag bij elkaar bent. De sfeer in de groep mag nog zo goed zijn, er komt een moment dat je je verveelt en je je begint te ergeren. We mogen niet klagen natuurlijk, maar zo’n toernooi duurt écht héél lang. In 2016 hadden we bovendien nog geen Netflix, dus speelden we kaart… ( lacht) Of golf. Maar als je niet van golf hield, dan zat je snel in een hoekje…’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content