In de maand mei maakte Lommel SK op enkele dagen tijd alle mogelijke emoties mee en aan het eind ervan werd de club officieel overgenomen door City Football Group, de eigenaar van Manchester City. De Limburgers werden op dat moment het negende clubfiliaal van de multinational uit de Verenigde Arabische Emiraten.
Zowel de kranten, de magazines als de toeristische bladen, kortom bijna alle Belgische media, stelden hun lezers de afgelopen zomer een vakantie voor in zwart-geel-rode tinten. De coronapandemie en de getroffen gezondheidsmaatregelen beperkten de mogelijkheden om te reizen en zetten ons ertoe aan om ons eigen land en zijn haast vergeten schoonheden te ontdekken. Zoals bijvoorbeeld de Lommelse Sahara: zandwegen, naaldbossen en helder water, gelijk in de Franse Landes maar dan in het noorden van Limburg. Die woestijn, zowel in de letterlijke als de figuurlijke betekenis, is fijn om te vertoeven maar vormde niet meteen het voornaamste argument om de City Football Group aan te trekken, die eerder aan grootsteden en topclubs gewend is.
De waarde van de Limburgse identiteit van de club is evenveel als het percentage aandelen die de oorspronkelijke eigenaars nog hebben: 1 procent.
Op 11 mei ondertekenden de beleidsmakers van CFG tegen alle verwachting in de aankoop van Lommel SK, dat op dat moment het negende clubfiliaal werd van de multinational – ondertussen kwam daar vorige week een tiende bij, de Franse tweedeklasser ES Troyes. Voortaan is het maar een kleine stap van deze uithoek van ons land naar Manchester, New York, Melbourne, Bombay of Yakohama.
De Coca-Cola van het voetbal
Op het moment dat Abu Dhabi United Group de hand legde op Manchester City, in 2008, had sjeik Mansour zijn koffers al gepakt voor een wereldwijde operatie. Als halfbroer van de huidige president van de Verenigde Arabische Emiraten en tevens minister van Presidentiële Zaken keek de sjeik al verder dan de regenbuien van Noord-Engeland. Om de druppels op te vangen had hij de ideale kandidaat: Ferran Soriano, ex-bestuurslid van FC Barcelona belast met de financiën van de Catalanen, werd in 2012 gepromoveerd tot CEO van de Citizens. De ex-rugbyspeler, op dat ogenblik zaakvoerder van luchtvaartmaatschappij Spanair, moest zorgen voor een hoge vlucht van de Skyblues, naar het voorbeeld van Barcelona.
Zes jaar eerder was Soriano in Londen al zijn visie komen uiteenzetten, in achtentwintig slides: de grote clubs omvormen tot promotoren van lokale evenementen, ‘zoals een circus’ of beter nog een ‘wereldwijde entertainmentorganisatie’ à la Disney. Een soort ‘Coca-Cola van het voetbal’ – zo luidde het in The Guardian – met vestigingen op alle continenten en met als doel de marketing van het moederbedrijf vrucht te laten dragen en het geheel op te poetsen met de recepten van een honingzoet spel. Voor het regime van Abu Dhabi, dat droomt van het leiderschap in de Golfregio, is voetbal een instrument in de geopolitiek en het beste wapen van zijn soft power.
Voor Ferran Soriano, die vergeefs geprobeerd had om een gelijkaardig project op poten te zetten in Barcelona, is de oprichting van de City Football Group in 2014 een fantasie die werkelijkheid wordt. ‘City Football Group staat eigenlijk gelijk aan het emiraat Abu Dhabi. Zijn netwerk van voetbalclubs is maar een laagje vernis over zijn buitenlandpolitiek en zijn economische macht’, stelt Raphaël Le Magoariec, die aan de universiteit van Tours doctoreert in de onderzoeksgroep van de Arabische wereld en de Middellandse Zee en die een specialist is in de sportpolitiek van de Golfstaten.
Het is dus geen toeval wanneer CFG haar kapitaal openstelt voor twee Chinese mediabedrijven, dankzij de tussenkomst van president Xi Jinping, en vervolgens voor het Amerikaanse investeringsfonds Silver Lake, dat vorige herfst tien procent van de aandelen verwierf voor een som van 500 miljoen dollar – waardoor de waarde van de gehele groep dus werd vastgesteld op 5 miljard dollar. Het verhaal van een gigantische vis in een minuscule vijver, waarin Lommel SK gedoemd leek om kopje onder te gaan.
Het Belgische paradijs
Voor ze naar Limburg kwam, had de City Football Group zich al minutieus verankerd op strategische plaatsen van de planeet. Eind 2017 lonkte CFG ook al naar een mogelijke investering in KV Oostende – dat zou dan het einde betekend hebben van het rijk van Marc Coucke aan de kust – en ze had al een tijdje een oog laten vallen op de Jupiler Pro League. Zo blijkt uit documenten van Football Leaks, vrijgegeven door Le Soir, dat er interesse was in Sporting Charleroi. Maar de Zebra’s werden beschouwd als ’te groot’, te belangrijk al, en dus zou de ster van Charleroi nooit aan het hemelse blauw prijken ondanks een ontmoeting op Mambourg tussen bestuurslui van de Citizens en Mehdi Bayat in november 2013.
‘Ik heb de indruk dat City Football Group uit is op opportuniteiten die gelinkt zijn aan de economische context, gelet op hun aankoop van de Belgische club Lommel SK, die op de rand van de afgrond stond’, zegt Jacques Rousselot in France Football. Rousselot is voorzitter en meerderheidsaandeelhouder van AS Nancy-Lorraine, waar CFG ook haar oog op had laten vallen. ‘Maar er is geen sprake van dat wij Nancy-Lorraine uitverkopen, ‘ zei hij.
In het Soevereinstadion ontbrak de tijd om tegen te stribbelen. Op 8 april 2020 motiveert de licentiecommissie haar besluit: er is 1,65 miljoen euro te weinig in kas en Udi Shochatovitch draagt onder zijn petje van eigenaar ook nog eentje van makelaar. De Israëliër, die een jaar geleden arriveerde, deed spelers overkomen van zijn academie in Gambia via een maatschappij die in Cyprus gevestigd is. In augustus 2019 noemde hij dat eiland ‘een van de drie paradijzen voor voetbalbusiness’, na Portugal en België, de absolute nummer één, omdat er ‘geen enkele regelgeving’ bestaat.
Momenteel bevindt Shochatovitsch zich op verre afstand van de Lommelse naaldbomen. Zijn zaken draaien nog altijd en zelfs beter dan ooit. Het valt dan ook niet voor te stellen dat hij, als advocaat en vriend van Pini Zahavi, zijn landgenoot en deel van het grote netwerk waar ook Manchester City in zit, niet bij de deal betrokken zou zijn. ‘Natuurlijk was ik dat’, verklaart de schimmige voorzitter van Lommel SK bij het begin van een veelzeggend gesprek. ‘Het was mijn club en ik heb ze aan City aangeboden. Maar ze zijn niet via de grote poort naar binnen gegaan.’ Daar blijft het bij. Voor de rest verkiezen de vertegenwoordigers van City Football Group in de luwte te handelen. Het is wachten tot de lokale industriëlen een cheque van 1,65 miljoen euro op tafel leggen bij het BAS, dat op 7 mei bijeenkomt over de licenties, om dan na het verkrijgen van die licentie op het gaspedaal te drukken.
De bediende van de VUB
Discretie is het ordewoord. Zowel in Abu Dhabi als binnen de Belgische voetbalinstanties. Het rapport van het BAS maakt nergens melding van City Football Group. Noch Jeroen Pinoy, de voorzitter van de zitting van 7 mei, noch licentiemanager Nils Van Brantegem wensen te reageren op het dossier. De eerste beweert dat ‘alle elementen in de besluitvorming staan’ en de tweede zegt dat hij gebonden is door het beroepsgeheim, al onderstreept hij wel dat ‘Lommel en zijn afgevaardigden de nodige documenten aangebracht hebben’.
Bob Nijs van zijn kant is iets spraakzamer. De CD&V-burgemeester van Lommel verklaart dat hij via mail gecontacteerd werd door een obscure bediende van de Vrije Universiteit Brussel. In die mail onthult hij niet de identiteit van de geïnteresseerde investeerders, maar doet hij wel stevige beloftes. Bob Nijs en Paul Kerkhofs, de voorzitter van groen-wit, komen dan bijeen voor een videoconferentie met de mysterieuze overnemers.
‘We hadden dat niet verwacht’, aldus Nijs, die wel graag op onze vragen wil antwoorden. ‘Paul was ook compleet verrast toen de investeerders zich voorstelden. Het was onmogelijk om een betere partner te vinden.’ Op het scherm verscheen het ene na het andere gezicht van City Football Group: Diego Gigliani, verantwoordelijke van de clubs, Brian Marwood, oud-speler en algemeen directeur voetbal, Andrew Young, financieel directeur, en Simon Cliff, juridisch adviseur. De laatste twee gingen op 13 mei deel uitmaken van het bestuur van Lommel SK, twee dagen na de officiële aankondiging van de overname.
Om de club uit 1B te verwerven zou City Football Group omgerekend 2 miljoen euro neergeteld hebben. Peanuts voor 99 procent van de aandelen. De oorspronkelijke aandeelhouders, verenigd onder de noemer Lommel United, die over de traditie moeten waken, behouden de resterende één procent. Dat is dus de waarde van de Limburgse identiteit van de club, die niet van kleur zou mogen veranderen, in tegenstelling tot andere satellietclubs van de Skyblues in New York, Melbourne of Montevideo. Een ‘essentieel’ punt voor Bob Nijs, die tijdens de videoconferentie zijn stad verdedigde en een charmeoffensief opzette met als argumenten: de nabijheid van de luchthaven van Eindhoven, met rechtstreekse vluchten naar Manchester, en het vakantiecomplex Center Parks, om met de familie te relaxen. Ook het feit dat er weinig druk is en het een rustige regio is, speelde mee in de hoofden van de vier leden van CFG, die eveneens geïnteresseerd waren in de infrastructuur van de academie, die al een keer vernieuwd werd.
Spelershandel
In het communiqué dat de aankoop aankondigt, dist Ferran Soriano, de CEO van City Football Group, het gebruikelijke discours op: ‘Deze investering kadert in een langetermijnstrategie om onze aanwezigheid te verankeren in de belangrijkste voetballanden, mooi voetbal te brengen en jonge talenten te ontwikkelen.’
De man die in Camp Nou de bijnaam Panzer kreeg, bleef vaag in het persbericht, maar vertelde explicieter over zijn bedoelingen in de kolommen van The Guardian: ‘Omdat je op de markt niet alles kunt kopen, moet je zelf produceren. Dat wil zeggen: veel geld uitgeven, aan academies, aan trainers, maar ook aan transfers van jonge spelers. Het is zoals risicokapitaal: als je 10 miljoen euro investeert in tien spelers, dan moet er maar één de top halen om 100 miljoen te recupereren.’
De rekening is snel gemaakt. Het systeem is dat van een handel in spelers, die geplaatst worden zoals beleggingen op de beurs vooraleer ze verkocht worden aan de hoogst biedende. België is op voetbalvlak een gunstige omgeving voor dergelijke praktijken, die twee keer per jaar plaatsvinden wanneer de transfermarkt open is, en City Football Group weet dat. Het is de manier waarop de multinational al jaren werkt: jonge talenten met hopen aantrekken, hen uitlenen aan de filialen en hen dan doorverkopen met meerwaarde en met de garantie van het merk ‘City’ eerder dan van het aantal gespeelde minuten in het hemelsblauwe shirt.
Van zodra de zomermercato opende, zag Lommel al een tiental nieuwe gezichten arriveren. Zowel spelers die al getekend hadden voor de overname als spelers die meekwamen in de valies van de big boss. Twee amper meerderjarige jongens moeten de schatkist gaan spijzen: de Costa Ricaan Manfred Ugalde en de Bulgaar Filip Krastev, voor een prikje gekocht door Manchester City, die in januari naar Lommel zou moeten afzakken. Coach Liam Manning, een dertiger die uit de academie van New York komt, moet hen aan het handje houden tot aan de ’top’.
Ronny Van Geneugden ziet al die namen voorbijkomen. De sportief directeur staat zowel voor de lokale verankering als voor de gewezen glorie van de club, uit de grote periode toen Lommel in eerste klasse speelde en in 1996 aan de Intertoto deelnam. Voor het ogenblik ziet de ambitie er anders uit. ‘Het project van City Football Group gaat verder dan dat van Red Bull, bijvoorbeeld, omdat er een politieke agenda achter zit en het eerste doel niet is om resultaten te halen’, schetst Raphaël Le Magoariec. Nadat het in Manchester zijn oliedollars in de ploeg en de infrastructuur gestoken had, investeerde Abu Dhabi ook rechtstreeks in de stad, om het sociaal-economisch weefsel weer leven in te blazen en vooral ook om invloed te krijgen in de lokale overheid. Lommel, zijn Sahara en zijn naaldbomen wacht misschien hetzelfde lot, met een verandering die zich weerspiegelt in zowel de kranten, de magazines als de toeristische bladen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
