‘Mijn spelers hebben nog nooit een tactisch bord gezien’

© Belga
Guillaume Gautier
Guillaume Gautier Journalist bij Sport/Voetbalmagazine en Sport/Footmagazine.

Hij kwam naar Eupen als hulptrainer, maar uiteindelijk dwong hij als hoofdtrainer de promotie naar eerste klasse af. Niet alleen verrast hij daar met positief voetbal, vanavond kan Jordi Condom zich zelfs plaatsen voor de finale van de Croky Cup.

Terwijl de rest van de technische staf van de middagpauze gebruikmaakt om in de businessseats aan de Kehrweg te eten, slentert Jordi Condom (47) voor de fotosessie tussen zijn spelers door, met zijn Copa Mundial voetbalschoenen aan en druk met de handen en armen gesticulerend, als was hij geen Spanjaard, maar een Italiaan. Een paar dagen later zet zijn team tegen Standard een nieuwe sterke prestatie neer, al gaat het Eupen dezer dagen om een plaats in de bekerfinale en het behoud. Op langere termijn wil de club vooral jong talent beter maken. Dat aspect loopt als een rode draad door het verhaal van Jordi Condom. Kan ook moeilijk anders als je een deel van je opleiding bij Barça kreeg.

Tekent een opleiding op la Masía, het jeugdcomplex van Barcelona, de filosofie van een trainer?

Jordi Condom: 'Een speler die zwaar in de fout gaat, ga ik voor de rust niet vervangen. Als ik dat doe, maak ik hem kapot.'
Jordi Condom: ‘Een speler die zwaar in de fout gaat, ga ik voor de rust niet vervangen. Als ik dat doe, maak ik hem kapot.’ © BELGAIMAGE

JORDI CONDOM: ‘Het tekent zeker de manier van werken hier, omdat de hele technische staf een verleden heeft bij Barça. Natuurlijk is onze manier van spelen beïnvloed door wat we daar geleerd hebben. Maar een speelwijze hangt ook af van de spelers die je ter beschikking hebt. Hier zijn dat voetballers die opgeleid zijn aan onze academies in Afrika en Qatar. Grote talenten, voor wie we trainers nodig hebben die de filosofie van Aspire kunnen overbrengen en in de praktijk omzetten.’

Wie over Barcelona praat, kan niet aan Johan Cruijff voorbij. Het voetbal van Eupen doet aan een van zijn uitspraken denken: ‘Je leert aan de hand van je eigen lichaam.’

CONDOM: ‘In België praat men veel over gestalte. Ik kan mijn spelers vragen om de bal hoog op het veld te gaan recupereren, maar ik weet dat dat niets zal opbrengen. Daarom proberen we zo laag mogelijk te spelen. In het spel zelf vind ik gestalte niet zo’n belangrijk criterium. Het gebrek aan gestalte en body beïnvloedt onze manier van spelen niet, omdat we proberen de bal zo hoog mogelijk in ons bezit te hebben, maar op stilstaande fases hebben we wel een probleem. Dat verplicht ons inventief te zijn, maar als je geen centimeters hebt, heb je geen centimeters.’

Het maakt dat jullie ver van de eigen zestien meter moeten proberen te verdedigen.

CONDOM: ‘We hebben geprobeerd om dicht bij het eigen doel te verdedigen, maar daarvoor missen we de ervaring en de tactische rijpheid. We hebben achterin ook niet veel grote spelers. Dan kan je twee dingen doen: proberen te voorkomen dat de tegenstander voorzetten geeft, of uit de buurt van de eigen zestien blijven. Door hoog te verdedigen laat je wel een gat achter je verdediging, maar toch kiezen we daarvoor omdat we onze voetbalfilosofie trouw willen blijven. Wij zijn pas goed als we de bal hebben. Zo moeten we dan ook voetballen, alleen die aanpak past bij mijn spelers.’

Ervaring

Nog eentje van Cruijff: ‘Er is maar één bal in het spel. Die moet je dus hebben. Balbezit geeft je een wapen, en helpt je te verdedigen.’ Is dat geen probleem voor Eupen?

CONDOM: ‘Er is één groot verschil tussen onze spelers en die van andere clubs. Die van de andere clubs komen uit een jeugdopleiding waar ze wekelijks wedstrijden speelden in een jeugdcompetitie. LazareAmani, Eric Ocansey en Henry Onyekuru hebben nooit in competitie gespeeld, niet bij de U17, U19 of U21 waar elke week om punten gevoetbald wordt. Hooguit af en toe eens in een toernooi. Dat je elke wedstrijd strijdt om drie punten, om te stijgen of te dalen, kennen ze niet. Voor ze hier aankwamen, hadden ze nooit voor toeschouwers gevoetbald. Ook niet voor de pers, die elke prestatie in iedere wedstrijd met een cijfer benoemt. Nooit verloren ze hun plaats in het team na een mindere wedstrijd, nooit stonden ze op het veld met oudere, ervaren spelers die hen een deel van hun ervaring konden overbrengen. Daarom begaan onze spelers fouten, omdat ze geen enkele ervaring hebben.’

U ontwijkt de kritiek nu door te proberen uw doel wat beter te beschermen.

CONDOM: ‘Als je je verdediging versterkt, gaat dat ten koste van het aanvallende gedeelte. We zoeken nog naar een evenwicht waardoor we onze aanvallende kwaliteiten niet verliezen terwijl we toch de verdediging versterken. Makkelijk is dat niet, maar anderzijds hebben we nog een grote progressiemarge. Wij zijn een beetje het omgekeerde van Zulte Waregem. Dat is een sterk geheel met een basis van spelers die elkaar al jaren kennen en al een aantal seizoenen samen spelen. Ze vinden elkaar blindelings. Daarom is het moeilijk om hen te kloppen, omdat ze perfect weten wat op welk moment te doen, maar anderzijds is hun progressiemarge niet meer zo groot. Wij daarentegen maken nog veel fouten op tactisch vlak of bij het nemen van beslissingen tijdens een wedstrijd, maar het goeie nieuws is dat we een ruime progressiemarge hebben. We kunnen nog veel beter.’

Als we u zo bezig horen, zijn de resultaten bij wijze van spreken van ondergeschikt belang. Of niet?

CONDOM: ‘Soms wordt een wedstrijd beslist op een hoekschop. Ons gebrek aan ervaring heeft ons al punten gekost. Natuurlijk moet je uit een nederlaag lessen trekken, maar als trainer van Eupen let ik meer op de punten waarin we beter zijn geworden.

‘Onze troeven zijn snelheid en talent, wat we missen is ervaring. Terwijl het voor onze tegenstanders soms omgekeerd is. Talent heb je of heb je niet. Ervaring daarentegen kan je verwerven. Ervaring is de som van je fouten. Wanneer wij onze spelers het veld op sturen, weten we dat ze fouten en verkeerde keuzes gaan maken. Wat telt is dat ze die fouten later niet opnieuw maken, en dat ze op die manier match na match betere voetballers worden.’

Stress

Uiteindelijk kan u van tevoren niet inschatten of zo’n talent dat u de wei in stuurt het zal maken als profvoetballer op een zeker niveau.

CONDOM: ‘Als je iemand opstelt zonder wedstrijdervaring, die nooit voor volk op de tribunes heeft gespeeld, nooit wedstrijden met inzet heeft gespeeld, nooit met een trainer heeft gewerkt die prestaties eist, kan je niet inschatten hoe die speler daarmee omgaat. Sommigen kunnen dat aan, anderen geraken gestrest of haken af. Als Lazarezo vaak speelt, is dat omdat hij die druk amper voelt. Hij moet nog beter worden, maar iemand die op zijn achttiende al in staat is om als middenvelder goed te presteren in eerste klasse, dat zie je niet zo vaak. Ook Henry Onyekuru heeft nooit last van druk gehad sinds hij vorig seizoen zijn kans kreeg. Al onze jongens hebben talent, maar pas als je hen in eerste klasse opstelt, kan je inschatten of ze het kunnen maken.’

Het gevolg is dat u zowat de meest onvoorspelbare ploeg uit eerste coacht.

CONDOM: ‘Net die onvoorspelbaarheid laat ons toe het verschil te maken. Tenslotte gaat het daarom in het voetbal: tegen een goede organisatie iets onverwachts tonen waarmee je hen verrast, waarbij de verdedigers niet weten wat hen gaat overkomen.’

Moet u als trainer net niet proberen het toeval, het onverwachte, te beperken?

CONDOM: ‘Aan onverwachte bewegingen of ingevingen kan je niet schaven. Dat heet nu net talent. Natuurlijk werken we aan automatismen op spelfases: hoe op het juiste moment voor je tegenstander komen, bijvoorbeeld. Maar wat mijn spelers moeten doen zodra ze de bal hebben, dat moeten ze zelf beslissen. Automatismen creëer je maar door samen te spelen en samen te evolueren, samen ervaring op te doen. Over defensieve taken kan je dan weer niet onderhandelen. Dat is verplichte kost, werk dat gedaan moet worden, door iedereen. Verdedigen is geen talent, maar wiskunde. Wat we het meest missen, is op het juiste moment de goeie keuze maken op het veld. Als bij de tegenstander de aanval stokt, moeten wij dan uitstappen en toeslaan, of net in positie blijven?’

Wat is uw voetbalfilosofie bij balbezit?

CONDOM: ‘Zo snel en zo goed mogelijk één- tegen-éénsituaties creëren. Dat lukt alleen als alles snel gaat. Wanneer de omschakeling traag gebeurt omdat iemand van ons de bal te lang draagt, geef je de tegenstander tijd om zich te organiseren. Als het snel gaat, kunnen onze spelers hun rechtstreekse tegenstander dribbelen zonder dat diens ploegmaats de kans krijgen om hem te helpen. Week na week kennen onze tegenstanders ons beter, maar één ding blijft een troef. Zij, de andere ploeg, moeten verdedigen tegen het onvoorziene, en dat is het moeilijkste.’

Bij jullie begint de opbouw al bij de doelman. Alleen daar wordt al hard aan gewerkt.

CONDOM: ‘In functie van de komende tegenstander stellen we een videoanalyse samen. Als de tegenstander hoog druk zet, moeten we een oplossing zoeken tussen de linies, een ploegmaat aanspelen die met de rug naar doel staat, zo ver mogelijk van ons doel. Dat maakt dat onze keepers goed moeten kunnen ontzetten met de bal aan de voet. Het kan dat de tegenstander tijdens de match van tactiek verandert en op een andere manier druk gaat zetten. Daar hebben wij het door ons gebrek aan ervaring nog lastig mee. Ik moet mijn spelers nog voortdurend vanaf de zijlijn corrigeren en sturen, ze zien dat nog niet altijd zelf. Daarom is het zo belangrijk om ervaren voetballers als Siebe Blondelle of Luis García te hebben die zelf weten hoe ze de opbouw moeten variëren in functie van hoe de tegenstander speelt.

Uiteraard heeft onze aanpak een prijs. Het kost ons punten. Maar dat mag

‘Het is een beetje als werken met kinderen. Je moet hen elke match weer aan alles herinneren, de hele tijd, opdat ze op een dag zelf kunnen reageren op wat zich op het veld afspeelt. Als ik hen vraag om tactiek A te spelen, kunnen ze dat. Vraag ik hen om op B over te schakelen, wordt het al moeilijk. Op tactisch vlak ligt onze grootste winstmarge.’

Videobeelden

Klopt het dat u niet met een tactisch bord werkt, maar alleen met videobeelden?

CONDOM: ‘Mijn spelers hebben nog nooit een tactisch bord gezien. We hebben twaalf nationaliteiten, in de kleedkamer worden zes talen gesproken en zitten verschillende culturen en religies samen. Als ik het tegen jou over een breedtepass heb, en aangeef dat dat niet kan, snap je dat. Terwijl dat voor hen waarschijnlijk een abstract begrip is, iets dat ze niet meteen snappen. Dus neem ik één speler of een hele linie apart en toon hen videobeelden van zo’n situatie. Zo hebben ze die beelden in het hoofd wanneer ze het veld op gaan. Het maakt dat ze vooraf alles weten. Voor ons is dat veel werk, maar het maakt wel dat ik gerust slaap, omdat ik weet dat ik me achteraf niets hoef te verwijten.’

Waaraan ergert u zich?

CONDOM: ‘Ik erger me niet als iemand een technische fout maakt. Belangrijk is dat ze niet zondigen tegen de basisprincipes. Dat ze geen breedtepasses geven in risicosituaties, bijvoorbeeld. Zo’n pass van een back naar een centrale verdediger, of van een flankspeler naar een middenvelder die naast hem staat, maar waar een tegenstander tussen komt. Dan ben je gezien.’

Als u er nog zo kort op moet zitten, is dat niet makkelijk, gehoord worden door je spelers in een stadion met 20.000 man, zoals in sommige uitwedstrijden.

CONDOM: ‘Dat klopt. Al beïnvloedt de druk van het publiek mijn spelers minder dan ik vooraf had gedacht. Belangrijk is dat wie deel uitmaakt van ons opleidingsproject niet afgeschreven wordt omdat ze een fout maken. Integendeel. We moedigen hen net aan. Alleen zo leer je.’

Hoe bedoelt u?

CONDOM: ‘Wie geen fouten maakt, leert niets bij. Een speler die zwaar in de fout gaat, ga ik voor de rust niet vervangen. Als ik dat doe, maak ik hem kapot. Je vergissen op het veld is niet erg. Onze boodschap is dan: probeer opnieuw, en corrigeer. Uiteraard heeft die aanpak een prijs. Het kost ons punten. Maar dat mag.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content