Op de vooravond van zijn vierde Belgische bekerfinale vertelt Lior Refaelov over zijn jaren in ons land, zijn aanpassing aan het voetbal van Vincent Kompany en zijn geheim waarmee hij, als rijpe dertiger, een van de beslissendste spelers in de Pro League is. Ontmoeting met een van de toppers uit onze competitie.
Wie over de beker van België wil praten, vindt niet snel een betere gesprekspartner dan Lior Refaelov. De Israëliër kwam in 2011 naar ons land voor de wederopbouw van Club Brugge, maakte vervolgens deel uit van het protserige project van Antwerp en won met die beide werkgevers de beker. In beide gevallen maakte hij ook het beslissende doelpunt in de finale. Nu de Gouden Schoen van 2020 een paars-wit shirt draagt, droomt hij natuurlijk van een derde trofee, die de kers moet zijn op de sowieso al copieuze taart van zijn loopbaan.
In de grote ruimte in het Lotto Park die bestemd is voor de families van de spelers, daagt de nummer 11 van Sporting op met het professionalisme en de flair van iemand die zich even gemakkelijk over de rode loper dan de groene mat beweegt. Verzorgd kapsel, onberispelijke look en een bijpassend parfum. Hij nestelt zich in de sofa, tussen een training en een snelle trip naar de schoolpoort, om te praten over zijn eerste jaar in Brussel, waarin er heel wat gebeurd is. Vraag na vraag nemen achtereenvolgens Lior de goalgetter, Rafa de baas van de kleedkamer en Refaelov de professional het woord. Ook wanneer hij praat, toont hij zijn technische kwaliteiten.
Het is nu iets meer dan tien jaar geleden dat je naar de Belgische competitie kwam. Weet je nog wie of wat je destijds overtuigd heeft? Want je kon ook naar verschillende andere competities…
Lior Refaelov: ‘Ik herinner me nog dat Brugge de club was die de meeste interesse toonde. Vincent Mannaert en Bart Verhaeghe waren bezig om de club herop te bouwen. Ze zijn me eerst komen opzoeken in Barcelona, waar ik mijn zomervakantie doorbracht. Nadien zijn ze nog eens naar Tel Aviv gekomen. Ze hebben veel moeite gedaan om me te overtuigen en dat beviel me wel. Ik zag hun motivatie, maar ik begreep ook snel dat hun project om een nieuwe ploeg te bouwen veel kwaliteit had. Mijn gevoel zei me dat ik voor Brugge moest kiezen en ik heb mijn gevoel gevolgd.’
Je kwam hier in een periode dat Anderlecht het Belgisch voetbal domineerde en ze zeiden direct van jou dat je een speler was met de stijl van paars-wit. Het heeft nochtans lang geduurd voor je er tekende. Voelde je je hier snel thuis?
Refaelov: ‘In de loop van al die jaren heb ik eigenlijk maar één concurrent gekend en dat was Anderlecht. Die club heeft altijd mijn aandacht getrokken, omdat het een tegenstander met veel kwaliteiten was. Toen ik de kans kreeg om hier te tekenen, stelde ik mezelf meteen een doel: ik wil helpen om de club weer naar de top te brengen, om weer de nummer één van het land te worden.’
Kompany horen zeggen dat hij me in zijn ploeg wilde, dat deed me iets.’
Vorig seizoen speelde Anderlecht aan het einde van de reguliere competitie een van zijn beste wedstrijden van het seizoen: het won onder jouw ogen met 1-4 op de Bosuil. Was dat het moment waarop je besefte dat ze een ploeg hebben met potentieel?
Refaelov: ‘Het potentieel van de club was wel voor iedereen duidelijk, denk ik. Bovendien heb je de visie van Vincent Kompany, zijn ervaring als speler van Manchester City gedurende al die jaren… Hij heeft ook met een van de beste coaches ter wereld gewerkt. Ik wilde die visie, die filosofie, van nabij meemaken. Niet alleen om te voetballen, maar ook om mijn kennis van het voetbal te verruimen met een nieuwe aanpak. Zelfs nu leer ik nog dingen die ik in mijn tien jaar in België nog nooit gezien had.’
Wat hebben de club en Vincent Kompany je precies verteld om je te overtuigen?
Refaelov: ( glimlacht) ‘Grappig dat je dat vraagt, want onlangs dacht ik nog aan wat Vincent me zei net voordat ik tekende: ‘Je zult zien, het zal het doeltreffendste seizoen uit je carrière worden.’ En daar zijn we goed naar op weg. Ik besef in elk geval dat hij gelijk had.’
Is het zelfs met jouw ervaring, jouw carrière en een Gouden Schoen nog indrukwekkend om met Kompany om te gaan?
Refaelov: ‘Ja, zeker. Hij is een icoon in België. Hij heeft in de beste competitie ter wereld gespeeld, bij een van de beste clubs ter wereld op dat moment. Hij heeft charisma, persoonlijkheid… Dat is indrukwekkend. Zelfs al zijn we bijna even oud, ik moet zeggen dat ik wel wat opgewonden was toen hij me belde. Hem horen zeggen dat hij me in zijn ploeg wilde, dat deed me iets.’
Kleedkamer zonder ego’s
In de eerste weken liep het niet zo vlot voor jou. Wat heeft de meeste tijd gekost: Refaelov die Anderlecht moest leren begrijpen, of Anderlecht dat Refaelov moest leren begrijpen?
Refaelov: ‘In het begin van het seizoen moest ik me aanpassen aan een ander spelsysteem dan hetgene dat ik de voorbije jaren gewend was bij Antwerp, maar dat gold niet alleen voor mij. Heel de ploeg had wat tijd nodig om goed te begrijpen wat Vinnie van elk van ons verwachtte. Wanneer je op dit moment het team bekijkt, dan zie je dat er niet één individuele speler is die de ploeg doet draaien, maar dat het collectief het verschil maakt.’
In welke mate verschilt dat collectief van wat je in het verleden hebt meegemaakt?
Refaelov: ‘Zelfs als de tegenstander al onze belangrijke spelers afstopt, vinden we nog wel iemand anders die het verschil kan maken. Dat is wat ons sterk maakt, samen met de capaciteit om ons te concentreren op onze taak en voor elkaar te vechten. Dat klinkt misschien als een cliché, maar ik heb in mijn carrière al in veel kleedkamers gezeten en ik moet zeggen dat deze heel gezond is, heel sereen. Er zijn niet te veel ego’s, geen spelers die alle roem naar zich willen trekken. Iedereen weet wat de regels zijn, zowel op het veld als in de kleedkamer. Dat is allemaal erg belangrijk voor de flow van de ploeg.’
Is die sfeer er op een natuurlijke manier gekomen, of heeft de technische staf die zelf moeten creëren?
Refaelov: ‘Je mag niet vergeten dat de manager Vincent Kompany heet. Je hebt niet veel kans om je ego te laten opspelen, want als iedereen dat begint te doen, dan zou het snel duidelijk worden dat niemand aan hem kan tippen, met alles wat hij al gepresteerd heeft. Op die manier is alles al veel eenvoudiger.’
Wat is er specifiek aan jouw spel, vergeleken met hoe je voordien in België hebt gespeeld?
Refaelov: ‘Op elk moment van de match, zelfs wanneer we de bal niet hebben of in een laag blok moeten verdedigen, kunnen wij scoren. Dat is iets waar we heel veel aan werken op training. De manier waarop Vincent ons dat idee heeft voorgesteld, was erg indrukwekkend. We hebben nog progressiemarge, maar het is iets waarvan ik heel blij ben dat ik het geleerd heb en waarin ik veel plezier schep: hoe gevaarlijk te zijn in elke seconde van de wedstrijd.’
Ik heb in mijn carrière al in veel kleedkamers gezeten en ik moet zeggen dat die van Anderlecht heel gezond is, heel sereen.’
Geeft het je zin om elke wedstrijd aan te vatten met de wil om jullie ideeën op te leggen op het veld?
Refaelov: ‘Persoonlijk vind ik dat geweldig. Het is heel belangrijk voor mij dat we proberen te spelen op de manier dat wij het willen, ongeacht wie de tegenstander is. Natuurlijk moet je wel rekening houden met de tegenstanders – je moet opletten voor hun sterktes en hun zwaktes proberen uit te buiten – maar het voornaamste doel moet zijn om ons eigen spel te ontwikkelen. Telkens we het veld opkomen, moet dat zijn met de intentie om de filosofie van Anderlecht te tonen.’
Openstaande schuld
In de bekerfinale ga je de kans krijgen om een eerste trofee te pakken met Anderlecht.
Refaelov: ‘Sinds het begin van het seizoen spreken we er al van om die beker te pakken. Het is een van onze doelen. Als je achterom kijkt, zie je dat de kleedkamer in de zomer helemaal vernieuwd werd, dat er een nieuw Anderlecht moest gebouwd worden. Als je naar onze huidige basiself kijkt, dan zijn er zes of zeven spelers voor wie dit het eerste seizoen bij de club is. Dat heeft ons een Europese kwalificatie gekost en ook redelijk wat punten in het eerste deel van de competitie. Daarom kwam de beker op een goed moment. Bovendien meen ik dat het een hele tijd geleden is dat de club die trofee nog won. Of zelfs maar in de finale stond. De laatste keer was tegen mij, denk ik.’ ( glimlacht)
De laatste overwinning dateert van 2008.
Refaelov: ‘Ja, da’s dus al heel lang geleden.’
Dat is wel een beetje jouw schuld.
Refaelov: ( lacht) ‘Dat klopt. Ik heb nog een schuld openstaan bij de fans van Anderlecht. Ze hebben nog iets te goed van mij. Ik hoop dat het voor dit jaar is. Voor mij persoonlijk zou de beker winnen met Anderlecht, nadat ik dat eerder gedaan heb met Club Brugge en Antwerp, een bekroning zijn.’
Het wordt je vierde finale. In de vorige drie scoorde je telkens. Wat is je geheim om te schitteren op de grote afspraken?
Refaelov: ‘Van zodra je als kind tegen een bal begint te trappen, wanneer je nog heel klein bent, is dat het soort wedstrijden dat je dolgraag wilt spelen, met 40.000 of 50.000 toeschouwers in de tribunes. Voor de aftrap voel je echt de spanning die in de lucht hangt. Wat ik probeer te doen – en misschien is dat hetgene wat mij anders maakt – is op geen enkele manier mijn routine te veranderen. Als je je laat meeslepen in de emoties die zo’n wedstrijd met zich meebrengt, dan riskeer je flanellen benen te hebben. Het is echt een mentale opgave om in zulke omstandigheden rustig te blijven, om alles zo normaal mogelijk te doen. Dat is de sleutel, want zulke emoties kosten je energie. Soms heb je zoveel zin om te schitteren dat het contraproductief werkt en je in de problemen komt. Het is geen kwestie van willen. Integendeel, het kan zijn dat je het te fel wilt. Op zulke momenten moet je focussen op je routine. Hoe meer ervaring je hebt, hoe gemakkelijker dat wordt.’
Levenshygiëne en discipline
Over je ervaring werd veel gesproken toen je bij Anderlecht tekende. Veel mensen leken te vergeten dat je gewoon kwam om te voetballen.
Refaelov: ‘Ik ben naar hier gekomen om een belangrijke rol te spelen in de kleedkamer, maar ook op het veld. Ik moet de ideeën van Vinnie niet alleen belichamen maar ook overdragen op de anderen.’
Ben je hier belangrijker in de kleedkamer dan bij je vorige clubs?
Refaelov: ( denkt na) ‘Ik denk dat ik zo ongeveer de laatste vijf jaar een gelijkaardige rol heb gehad bij al mijn ploegen. Ook in de kleedkamer van Antwerp behoorde ik tot de meest aanwezige spelers, samen met Faris Haroun en Ritchie De Laet. Hier is dat ook het geval, samen met Hendrik Van Crombrugge, Wesley Hoedt en Josh Cullen. We proberen de ploeg in de juiste richting te sturen en een goed doorgeefluik te zijn tussen de technische staf en de rest van de kleedkamer. Je moet ervoor zorgen dat er geen plaats is voor twijfels of voor ego’s… We weten dat iedereen in de eerste plaats aan zichzelf denkt, dat iedereen zelf wil slagen, maar onze taak is om het in ieders hoofd te prenten dat de voornaamste prioriteit het collectieve succes is.’
Wat soort leider ben jij? Iemand die zijn stem verheft, of eerder de rustige patron die iedereen kalmeert?
Refaelov: ‘Dat hangt ervan af wie je tegenover je hebt. Het heeft geen zin om jongeren af te blaffen of vanuit de hoogte te doen tegenover hen. Met hen probeer ik op een rustige manier te praten, vaak van man tot man, om de beste manier te vinden om tot hen door te dringen. Als je het daarentegen oneens bent met een meer ervaren speler, dan kan het volume weleens de hoogte in gaan… ( lacht) Het hangt er dus echt vanaf met wie je praat en welke boodschap je wilt overbrengen.’
Hou je van het gevoel dat je ook naast het veld belangrijk bent?
Refaelov: ‘Ik denk dat dat in mij zit. Ik meen te mogen zeggen dat ik wel iets van voetbal ken ( glimlacht) en dat ik vooral probeer om de spelers om mij heen beter te maken.’
Spreek je met hen ook over levenshygiëne? Want hoewel je al 35 bent, blijf je goed presteren op het veld.
Refaelov: ‘De voorbije vijf jaar heb ik me echt geconcentreerd op drie belangrijke dingen: hoe ik slaap, wat ik eet en hoe ik train. Daar ben ik bloedserieus over. Ik denk dat het dat is wat me helpt om goed te blijven presteren. Ik probeer ervoor te zorgen dat de kansen zo gunstig mogelijk voor mij liggen.’
Wat is er dan vijf jaar geleden gebeurd? Heb je een knop omgedraaid toen je dertig werd?
Refaelov: ‘Ja, zoiets. Het is nu ook niet zo dat ik voordien alle dagen uitging, hé! ( glimlacht) Ik heb altijd een goede levenshygiëne gehad, maar de laatste vijf jaar ben ik wat dat betreft heel strikt geworden. Ik let veel meer op die drie zaken. Het voetbal gaat in het algemeen die kant op, dus ik moet volgen.’
Toen je bij Antwerp kwam, ging het daar niet echt in de richting van veel collectieve discipline…
Refaelov: ‘Bij Antwerp hadden we, zeker onder László Bölöni, een veel oudere ploeg. Ik denk dat de gemiddelde leeftijd rond de dertig lag. Daarom gaf Bölöni ons veel vrijheid om zelf te kiezen hoe we de wedstrijd van het weekend wilden voorbereiden. Toen Ivan Leko kwam, veranderde dat helemaal. Hij wilde alles controleren dus werd de discipline veel strakker. Met Vinnie hier is het een beetje een combinatie van de twee: hij houdt ervan om alle trainingsgegevens te controleren, maar hij geeft ons ook een zekere vrijheid. Iedereen wordt individueel aangepakt wat betreft trainingsarbeid, bijvoorbeeld.’
Droom je soms van een nieuwe goal in de bekerfinale? Of verstoort dat je slaap alleen maar?
Refaelov: ‘Het is ons grote doel op dit moment. En eerlijk gezegd: als we de trofee zouden winnen met een owngoal is dat voor mij ook geen probleem… ( lacht) Dan zal ik even fier zijn.’
De koning van de cup
Tegen Gent speelt Lior Refaelov zijn vierde Belgische bekerfinale. In die wedstrijden liet hij zich telkens opmerken, want in de drie finales die hij tot nu toe speelde maakte hij telkens een doelpunt. Een terugblik.
2015 Club Brugge – Anderlecht 2-1
Het was een geladen topper in het Koning Boudewijnstadion. De maestro van Club Brugge was bij alle goede acties betrokken en legde de openingsgoal klaar op de voet van Tom De Sutter. Hij leek ook voor een tweede assist te tekenen, maar José Izquierdo werd afgevlagd voor buitenspel. Na de gelijkmaker van Aleksandar Mitrovic stevende de wedstrijd op verlengingen af, maar dan trapte Lior Refaelov een volley buiten bereik van Silvio Proto en kroonde Club Brugge zich tot bekerwinnaar.
2016 Club Brugge – Standard 1-2
Een jaar later droomden de Bruggelingen van de dubbel. Lior Refaelov zorgde voor het Brugse antwoord na de openingstreffer van Jean-Luc Dompé. De Israëliër plaatste een prachtige vrije trap in de hoek naast Víctor Valdés. Maar het was Ivan Santini die het laatste woord had. Club Brugge speelde het laatste halfuur met een man minder na de uitsluiting van Abdoulaye Diaby.
2020 Antwerp – Club Brugge 1-0
Een mengeling van overgave en wanhoop, deze finale. Eerlijk gezegd dichtte niemand Antwerp veel kansen toe in deze speciale wedstrijd, die werd gespeeld op 1 augustus in een leeg Koning Boudewijnstadion, na maanden coronapandemie. Ivan Leko moest het doen zonder nieuwe aanwinsten en zonder de spelers van wie het contract op 30 juni was afgelopen, maar hij stelde zo goed en zo kwaad het kon een ploeg samen. Daarbij kon hij rekenen op Lior Refaelov, die zich met een sliding naar de voorzet van Simen Juklerød gleed en de bal in het net tikte. De enige goal van de wedstrijd zorgde voor een fameuze verrassing.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
