Twee zeges tegen Polen, een gelijkspel tegen Wales en een pandoering tegen Nederland. Dat is de eindbalans van de internationale break in juni. Wat moeten we nu onthouden? Een analyse.
Wanneer het slecht gaat, zoeken mensen meteen naar een zondebok. Na de vier tegendoelpunten in eigen huis tegen Nederland ontstond er dan ook een ware heksenjacht. Op de bank van verdachte spelers voegde een ondermaatse Dedryck Boyata zich bij Jan Vertonghen en Toby Alderweireld, die niet meer mee zouden kunnen met het moderne snelle spel en die ondertussen te oud zouden zijn voor de verdediging van de Rode Duivels.
Ooggetuige Louis van Gaal speelde de voyeuristische buur en maakte nog een andere duidelijke opmerking over het Belgische spel. ‘België is een gemakkelijk team om uit te spelen, omdat het geen druk uitoefent’, stelde de man die Ajax in 1995 naar Champions Leaguewinst leidde. De beschuldigende ogen wendden zich daarom in de richting van Roberto Martínez, wiens heilige 3-4-2-1 lekkere gatenkaas was voor de Nederlandse buren.
Is dit dan allemaal slechts een verhaal van slecht geplaatste pionnen op het schaakbord van de Rode Duivels? Didier Deschamps, die met het Martínez-systeem een nieuwe trofee in de Franse kast mocht steken na de vorige Nations League, zette ook in deze editie een stap terug. De Franse bondscoach begon namelijk met een viermansverdediging in de wedstrijd tegen Denemarken. Ook hij mocht het komen uitleggen voor de microfoons: ‘We hebben goede dingen gedaan met de driemansdefensie, maar zo’n systeem vereist dat je fysiek top bent, want er zijn veel gaten dicht te lopen. Tijdens deze break realiseerde ik me al snel dat dat op fysiek vlak erg ingewikkeld zou worden.’
Een observatie gedeeld door een flink deel van de Belgische toeschouwers na dit internationale vierluik op het einde van het seizoen, ook al redeneerde Martínez helemaal anders en bleef de Spanjaard gewoon bij het oorspronkelijke plan. Een vorm van koppigheid? Bij Deschamps was de wissel slechts goed voor twee gelijke spelen in vier wedstrijden en vroeg men zich luidop af of er iemand goed genoeg is voor de rechtsbackpositie in die verdediging met vier. In België ligt dat probleem aan de linkerkant, mocht Martínez ooit nog teruggaan naar een ander systeem achterin.
Subtiele veranderingen
België voerde dus geen veranderingen door. Of ze waren erg subtiel. Gestart werd met vijf verdedigers tegen Nederland – Thomas Meunier aan de rechterkant en Timothy Castagne aan de linkerkant – waarna er overgegaan werd naar meer asymmetrie, waarbij de linkerkant eerst bemand werd door Yannick Carrasco en vervolgens door Thorgan Hazard. Achterin voegde Leander Dendoncker zich bij de twee ‘oudjes’ om de verdediging een snelheidsinjectie te geven, eentje die je niet meteen zou verwachten als je zijn robotachtige looptechniek ziet. Maar omdat hij in se nog steeds een middenvelder is, mist ‘Robocop’ wat defensieve instincten en heeft hij niet meteen de reflex om op het juiste moment op de juiste plaats te staan. Maar zijn lichamelijkheid maakt veel goed. Bij afwezigheid van Jason Denayer, niet altijd even betrouwbaar, was hij sterk in de rol van corrector, degene die het moet oplossen met de longen wanneer de voetbalintelligentie van zijn twee vrienden niet langer volstaat.
Meer dan een kwestie van pionnen of het systeem, is de kwetsbaarheid van de achterste lijn een verhaal van collectief falen. ‘We hadden België goed geanalyseerd, er was een manier om tussen hun linies te spelen’, constateerde Virgil van Dijk na de triomf in Brussel. Die dag, gekleed in hun ‘Braziliaans kostuum’ (met Romelu Lukaku aan de rechterkant van de aanval), verdedigden de Rode Duivels in een 7-0-3-formatie. Een minimalistische druk van de Grote Drie (Hazard-De Bruyne-Lukaku) bleek ruimschoots onvoldoende om de technisch vaardige Van Dijk of Nathan Aké in moeilijkheden te brengen.
Daardoor kwam de bal ook te eenvoudig in de voeten van Frenkie de Jong, te weinig in de gaten gehouden door Eden Hazard of Kevin De Bruyne. Als specialist in het breken van de linies leefde de middenvelder van Barça zich vervolgens helemaal uit. ‘Tegen Nederland verdedigde het hele team niet goed genoeg’, bevestigde Roberto Martínez tijdens zijn analyse na de wedstrijd, die eraan toevoegde, zonder iemand bij naam te noemen, dat ‘het gebrek aan activiteit bij sommige spelers niet heeft geholpen.’
Na iedereen terug op scherp te hebben gezet, diende Polen vervolgens als slachtoffer van de wraak van de Belgische topspelers. De druk van de nationale ploeg was veel beter, misschien wel deels omdat de oude Kamil Glik daar meer onder leed dan Virgil van Dijk, en Grzegorz Krychowiak toch van een veel lager niveau is dan Frenkie de Jong. En ook in de laatste wedstrijd van de vier, in een vol en lawaaierig Warschaustadion, speelden Robert Lewandowski en co opnieuw de rol van verzachtende zalf op een nog steeds open wonde, waarbij ze vergaten de gelijkmaker te maken in een spannend einde van de wedstrijd, een paar dagen na het bijna vergelijkbare scenario van Cardiff.
Perspectief
De werkelijkheid komt wellicht in de buurt van dit: uitgeput door een verlengd seizoen en het vooruitzicht van een te korte vakantie, had België niet langer de benen om zijn spelplan levensvatbaar te maken tegen een tegenstander die in staat was hen uit te dagen met een uitgekiend stappenplan als het zelf de bal had.
Ook het hoofd was niet meer volledig gericht op een Nations League die door de kalender niet meer werd dan een veredeld vriendschappelijk toernooi. Met zeven van de mogelijke twaalf punten doen de Duivels het trouwens beter dan Frankrijk, Duitsland, Italië en Engeland, en even goed dan Portugal. Alles is dus een kwestie van perspectief.
Volgens Didier Deschamps was de 3-4-2-1 waarschijnlijk niet het ideale plan om deze eindsprint aan de vooravond van een welverdiende vakantie aan te vatten. Aan de andere kant heeft de sterke man van Les Bleus er ook op gewezen dat zijn plan-A voor het WK in Qatar een driemansdefensie is en blijft. Hij heeft gewoon tijdelijk voor efficiëntie gekozen. Roberto Martínez koos liever voor drie extra trainingen met zijn vertrouwde systeem, met de kans dat het publiek zich tegen de Duivels zou keren. Het is een kwestie van perspectief.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
