Een sfinx. Een tienersensatie. De Belgische vertolking van Manuel Neuer. Maarten Vandevoordt is het allemaal. Zet u schrap voor de kortfilmversie over de flitsende carrière van de doelman van KRC Genk.
Terwijl Arkadiusz Milik nog even met Dries Mertens nageniet van zijn vroege doelpunt staart Maarten Vandevoordt wezenloos voor zich uit. Met zijn linkerhand friemelt hij haastig aan zijn rechterhandschoen en tegelijk dwalen zijn gedachten af naar zijn gruwelijke fout die enkele seconden daarvoor de 1-0 van Napoli had ingeleid. Een paar dagen eerder had Vandevoordt bij een gelijkaardige situatie Cerclespeler Alimami Gory het bos ingestuurd met een gewaagde hakbal, maar deze keer geraakt hij niet onder druk uit van Milik en Mertens.
In de dug-out gaan de alarmbellen af. Want hoeveel zou de 17-jarige doelman nodig hebben om te bekomen van zijn blunder? Maar keeperstrainer Guy Martens wordt meteen gerustgesteld wanneer hij de lichaamstaal van zijn poulain analyseert. ‘Zijn blik zei: je m’en fous. Ik heb een fout gemaakt, maar ik concentreer mij nu op de volgende bal. Als keeper mag je nooit stil blijven staan bij een blunder, je gedachte moet al bij de volgende fase zitten. Dat is het kenmerk van een grote doelman.’
Uiteindelijk zou Milik een hattrick scoren en werd het een pijnlijke wedstrijd voor Genk en Vandevoordt, die met zijn 17 jaar en 287 dagen de jongste debutant ooit werd in de Champions League. Het vorige record, 18 jaar en 52 dagen, stond tot dan op naam van een andere Belg: Mile Svilar. Vandevoordt trok wel de juiste conclusies uit die smartelijke avond. Hij nam zich voor om geen onnodige risico’s meer te nemen en in situaties die het vereisen de bal in de tribunes te keilen.
‘Achteraf heb ik Maarten aangesproken over dat incident tegen Napoli’, zegt Martens. ‘Ik heb hem vlakaf gezegd dat hij niet meer bij de jeugd speelt en dat hij op het hoogste niveau de bal wél mocht wegtrappen. ‘Bij Napoli hebben ze via beelden gezien dat je die speler van Cercle hebt uitgekapt en je hebt de gevolgen ervan ondervonden.’ Ik heb hem gevraagd om daar rekening mee te houden. Vooral in het begin van een wedstrijd wanneer spelers nog honderd procent gefocust zijn op het stoorwerk bij de keepers.’
Vroeger liepen er inderdaad rare exemplaren rond, maar het vak is zo geëvolueerd dat een showman niets te zoeken heeft in eerste klasse.’
Aanvallende mindset
Vandevoordt kreeg het uitvoetballen met de paplepel ingegeven op de Jos Vaessen Talent Academy. In de onderbouw van Genk wordt er niet met vaste doelmannen gewerkt, maar moeten spelers om de zoveel tijd in doel staan. Tijdens die beurtrol ontdekken trainers wie aanleg heeft én vooral wie graag zijn handen vuil maakt. In combinatie met de technische en tactische bagage die ze als veldspeler hebben opgebouwd, worden de Genkse doelmannen van morgen gekneed. Toen Martens de graatmagere Vandevoordt voor het eerst live aan het werk zag bij de U14 vielen hem meteen een aantal zaken op, zoals zijn proactieve houding, zijn aanvallende mindset en zijn positie als valse libero. Op een gegeven moment stond hij zelfs aan de middellijn te verdedigen zoals Simon Mignolet.
De bevestiging van Vandevoordts uitzonderlijke talent kwam er tijdens een tornooi waar onder andere Ajax en PSV aan deelnamen. Martens: ‘De keeperstrainer van Ajax klampte mij aan en wees naar Maarten. ‘Wie is die jongen eigenlijk?’ Maarten viel op omdat hij hoog op het veld stond en aanvallende kwaliteiten had. Bij Nederlanders valt dat natuurlijk onmiddellijk in de smaak. Ja, we hebben hem moeten afschermen. Er was constant interesse vanuit buitenland – zeker omdat Genk een goede reputatie heeft op het vlak van doelmannen – maar zijn makelaar en de club hebben hem een mooi sportief plan voorgeschoteld om hem hier te houden.’
Met de jaren volgde de tiener uit Brustem, een deelgemeente van Sint-Truiden, het klassieke traject dat zijn voorgangers Logan Bailly, Sinan Bolat, Koen Casteels, Thibaut Courtois en anderen voor hem hadden bewandeld. Op zijn vijftiende mocht hij mee op winterstage, kreeg vervolgens een vast stek bij de senioren waarop hij een jaar of twee in de wachtkamer bleef zitten van de A-kern om voor zijn twintigste in de basis te worden gedropt. ‘Maarten was geen storende factor toen hij op zijn vijftiende mee begon te trainen’, beweert Martens. ‘Het is te zeggen: bij trapoefeningen voelen de oudere en ervaren spelers wanneer ze met de voeten van een doelman kunnen rammelen. Maar Maarten werd net als een Courtois of Casteels, die ook op jonge leeftijd naar de A-kern overgeheveld hebben, met respect behandeld. Als je laat zien hoe goed je bent, word je snel opgenomen in een groep.’
Het handelsmerk van de Limburger is zijn onverstoorbaarheid. Vandaar zijn bijnaam de sfinx. Zelfs in de aanloop naar zijn Europese debuut in de Champions League liet hij zijn hoofd niet gek maken. Er zijn gasten die onder de druk bezwijken omdat ze last hebben van negatieve faalangst. Vandevoordt onderscheidt zich van de rest omdat bij hem net een vorm van positieve faalangst optreedt die hem toelaat om onder druk nóg beter te presteren. Extreme uitspattingen – een bal wegsmijten na een tegendoelpunt of de paal omver stampen – zijn niet aan hem besteed.
Vandevoordt is de antipode van de gekke doelman die in het verleden de rechthoek onveilig maakte. Hij is geen Oliver Kahn, Peter Schmeichel, Gabor Kiraly, Bruce Grobbelaar, René Higuita of José Luis Chilavert die met de glimlach de show verzorgden. ‘Een keeper moet vooral efficiënt zijn’, countert Martens het cliché dat een doelwachter een speler is waar een hoekje af is. ‘Vroeger liepen er inderdaad rare exemplaren rond, maar het vak is zo geëvolueerd dat een showman niets te zoeken heeft in eerste klasse. Doelmannen moeten tactisch en technisch geschoold zijn. In het algemeen moeten ze zelfs veelzijdiger zijn dan hun ploegmaats.’
Neuers nazaat
In een opwelling werd Vandevoordt door de media de nieuwe Courtois genoemd, maar die vergelijking slaat eigenlijk nergens op. Vandevoordt is eerder een nazaat van Manuel Neuer. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze het 3D-gebeuren – alles wat zich voor het doelvlak afspeelt – volledig beheersen. Bij 3D in het keepen gaat het om position, game reading, decision making en action. Volgens Martens scoren Vandevoordt en Neuer heel hoog op het vlak van position en game reading. ‘Ze overschouwen waar de bal, de tegenstanders en hun verdedigers zijn en afhankelijk daarvan nemen ze hun positie in. Soms moet Maarten gewoon een bal plukken omdat hij op voorhand de perfecte positie heeft ingenomen. Maar waarom stond hij daar? Omdat hij het spel goed leest. Hij valt altijd de bal aan, hij wil altijd de eerste op de bal zijn.’
Uit zichzelf zal Vandevoordt zich niet vaak in zijn zetel nestelen om naar wedstrijden te kijken. Maar hij is ook het type dat na training nog een tijdje blijft hangen om met de aanvallers op vrije trappen of strafschoppen te trainen. Martens: ‘Lekker wat ballen op goal trappen zonder begeleiding van de trainer en bij voorkeur met een spelelement erin verwerkt. Dat doet Maarten het liefste. Voor hem is voetbal nog altijd een spel waarin hij zich amuseert.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
